صنعت کاتالیست در صنایع مختلفی مانند فولاد، نفت و گاز، پتروشیمی، خودروسازی، الکترونیک، مواد غذایی و حتی در داروسازی اهمیت و کاربرد بسیار زیادی دارد.

باید توجه داشت در هر صنعتی، کاتالیست‌ها به‌عنوان واسطه‌هایی برای تسریع فرآیندهای شیمیایی و افزایش بهره‌وری انرژی استفاده می‌شوند.

به‌عنوان‌مثال در صنعت فولاد، کاتالیست‌ها نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند؛ به‌طوری‌که در فرآیند احیای آهن با استفاده از گازهای احیاکننده مانند مونوکسیدکربن و هیدروژن که به‌جای کک استفاده می‌شوند، به کاتالیست‌هایی نیاز است تا واکنش‌های احیا را تسهیل کنند. کاتالیست‌ها در این فرآیند به افزایش سرعت و کارآیی واکنش‌های شیمیایی کمک می‌کنند که نتیجه آن، تولید آهن با خلوص بالا و کاهش آلایندگی است.

علاوه‌براین، استفاده از کاتالیست‌ها در فرآیند احیای آهن مزایای دیگری نیز به‌همراه دارد که از جمله می‌توان به بهبود کیفیت محصول و کاهش مصرف انرژی و هزینه‌های تولید نیز اشاره کرد. به‌علاوه، کاتالیست‌ها در صنایع نفت و گاز نیز کاربرد دارند و به تجزیه و تبدیل هیدروکربن‌ها به محصولاتی با ارزش اقتصادی کمک می‌کنند.

در صنعت خودروسازی، این محصول استراتژیک و کاربردی برای کاهش آلاینده‌های خروجی موتورها و بهبود کارآیی سیستم‌های تخلیه استفاده می‌شود، همچنین در صنعت مواد غذایی، کاتالیست‌ها برای افزایش سرعت و کارآیی فرآیندهای تولید به‌کار گرفته می‌شوند. در مجموع باید گفت که کاتالیست‌ها در بهبود فرآیندها، صرفه‌جویی در زمان و هزینه و کاهش آثار منفی بر محیط‌زیست نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند.

در حال‌ حاضر صنعت کاتالیست در سطح جهان از اهمیت فراوانی برخوردار است، زیرا نقش بسزایی در فرآیندهای صنعتی و محیط‌زیستی دارد. در حالت کلی، بازار کاتالیست‌ها به‌طورمعمول به 4 بخش از جمله صنایع نفت و گاز، فولاد، خودروسازی و صنایع شیمیایی تقسیم می‌شود.

ایران نیز به‌عنوان یکی از کشورهایی که دارای منابع غنی نفت و گاز بوده و صنایع پتروشیمی و فولاد آن طی سال‌های گذشته با رشد قابل‌توجهی همراه شده‌اند، از بازارهای مهم این محصول استراتژیک در جهان به‌شمار

می‌آید.

کاربردهای گسترده کاتالیست‌ها در صنایع مختلف انکارناپذیر است، اما باید به این نکته توجه داشت که ارزش بازار آنها به‌طورکلی بستگی به نیاز و تقاضای بازارهای مصرف دارد و این مولفه‌ها تحت‌تاثیر عواملی نظیر تقاضا و نیازهای داخلی، نوآوری‌های فناوری، قوانین و مقررات از جمله قوانین محیط‌زیستی و توسعه صنایع مختلف قرار می‌گیرند.

اکنون همگام با رشد صنایع مختلف به‌ویژه فولاد، نفت، گاز و پتروشیمی در کشور، صنعت کاتالیست نیز در مسیر توسعه قرار گرفته است؛ به‌طوری‌که از ۱۵۰ تیپ کاتالیست مصرفی در سطح جهان، حدود ۱۰۰ تیپ آن در ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد و حدود ۳۰ تیپ از آن توسط شرکت‌های داخلی بومی‌سازی شده است.

 با این وجود، صنعت کاتالیست در ایران با چالش‌ها و موانعی روبه‌رو است. برخی از این چالش‌ها می‌تواند شامل محدودیت‌های مربوط به تکنولوژی و دسترسی به تجهیزات پیشرفته، نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتر در تحقیق و توسعه و وابستگی به واردات تجهیزات و تکنولوژی باشد.

 در این میان با هدف رفع این چالش‌ها و توسعه هرچه بیشتر صنعت کاتالیست در کشور، می‌توان راهکارهایی همچون تشویق به تحقیق و توسعه، همکاری با دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، ترویج همکاری‌های بین‌المللی و انتقال فناوری را اتخاذ کرد.

باید توجه داشت که باوجود اهمیت بالای صنعت کاتالیست و نقش موثر آن در رشد و توسعه صنایع مذکور، سرمایه‌گذاری‌های لازم برای توسعه دانش فنی این صنعت و رشد تولید انواع کاتالیست در ایران به‌طورگسترده انجام نگرفته است؛ البته ناگفته نماند که تلاش‌هایی در این زمینه در حال انجام است و برخی شرکت‌های بزرگ سرمایه‌گذاری تمام تلاش خود را به‌کار گرفته‌اند تا با حمایت از فعالان این صنعت، جایگاه آن را در عرصه‌های بین‌المللی ارتقا دهند.

در پایان باید متذکر شد که تحقق دورنمای صنعت کاتالیست در ایران، مستلزم عواملی همچون رشد تولید داخلی کاتالیست، توسعه تکنولوژی‌های نوین در این زمینه، افزایش صادرات کاتالیست به بازارهای بین‌المللی و ایجاد همکاری‌های بین‌المللی برای انتقال فناوری است.