تجارت جهانی در گرو صادرات!
پریسا حاجی محمدی - دکتری کسب و کار حرفهای DBA
تجارت محرک قدرتمند توسعه اقتصادی و کاهش فقر است و برای ایجاد رونق اقتصادی لاجرم بایستی به تجارت جهانی و فعالیت سازمانی و شرکتی در کلاس جهانی بیندشیم و چارهای جزجهانی شدن نداریم و جهانی شدن در گرو صادرات است.
در دهه قبل کشورهای در حال توسعه سهم خود را از صادرات جهانی به ۳۰ درصد افزایش دادند. در همین دوره، نرخ فقر جهانی از ۳۶ درصد به ۹ درصد کاهش یافت. همه کشورها به طور مساوی منفعت نبردهاند، اما در مجموع، تجارت جهانی رونق بیسابقهای ایجاد کرده است و به رهایی حدود یک میلیارد نفر از فقر در دهههای اخیر کمک کرده است.
تجارت مزایای متعددی دارد. تجارت جهانی منجر به رشد سریعتر بهرهوری است وبه کشورهای در حال توسعه اجازه میدهد تا در ساخت یک جزء واحد، ار یک کل به جای یک محصول نهایی، تخصص داشته باشند. وبه آنها امکان دسترسی به فناوری، دانش و سرمایهگذاری خارجی را میدهند. تجارت جهانی، انتشار فناوریهایی را آسان میکند و مصرفکنندگان از تنوع بیشتری از کالاها و خدمات با هزینه کمتر لذت میبرند.
با وجود این همه مزایا، جهانی شدن کاری پیچیده و سخت است. در سال ۲۰۲۲، بسیاری از کشورها با محدود کردن صادرات گندم، ذرت و سایر مواد غذایی به اختلال در عرضه مواد غذایی واکنش نشان دادند. این چرخة تلافی جویانه فقط باعث افزایش قیمتها شد و برای مدت کوتاهی یک بحران بهوجود آورد.
اقتصاد کشورهای در حال توسعه وکوچکتر نمیتوانند خودکفا باشند و نیاز به صادرات برای واردات دارند. آنها بشدت نیاز دارند که بتوانند منصفانه رقابت کنند، و بتوانند جها ورود به بازارهای جهانی از سیاستهای حمایتی دولتها بهرهمند گردد و اینک بسیار مشهود است که کشورهای دیگر بخاطر رشد در کیفیت و استانداردسازی محصولات مشابهی که در کشور عزیزمان ایران تولید میگردد گوی رقابت را میرُبایند و همچنین شرکتها و تولیدکنندگان برای جذب سرمایهگذاری نیاز به تأیید توسط یک سیستم معتبر و منسجم از قوانین تجارت جهانی دارند. علاوه بر این، بسیاری از کشورهای در حال توسعه منابع مالی لازم برای مقابله با اقدامات کشورهای پیشرفته برای پرداخت یارانه به تولید داخلی را ندارند.
درحالحاضر، محدودیتهای تجاری بر بخش کوچکی از تجارت جهانی تأثیر میگذارد و هنوز هم میتوان به دستاوردهای عظیم منطقهای اندیشید. بعنوان مثال، منطقه تجارت آزاد قاره افریقا که اخیراً ایجاد شده است، ظرفیت این را دارد که تا سال ۲۰۳۵، پنجاه میلیون نفر را از فقر شدید نجات دهد. کشورها میتوانند تجارت جهانی را با کاهش هزینه جابهجایی کالا که مهمترین اصل در صادرات کالا محسوب میشودو استفاده از زیرساختهای بهتر، تقویت کنند. آنها همچنین میتوانند سیاستهایی را اتخاذ کنند که به آنها کمک میکند تا رشد سریع تجارت جهانی خدمات، به ویژه خدمات دیجیتال را افزایش دهند.
صادرکنندگان مواد غذایی و سایر کالاهای کلیدی باید از اعمال محدودیت در مواقع بحران خودداری کنند. واردکنندگان باید به طور دائم تعرفههای واردات را کاهش یا حذف کنند تا از عرضه کافی در زمانهای متفاوت اطمینان حاصل کنند. و تجارت جهانی با خرد جمعه رونق یابد تا بُرد- بُرد را برای کشورها رقم زند.
حمایت از مشاغل مولدتر در بخشهای صادراتی، یکی از اصلیترین دغدغههای کشور است. صادرات، اقتصاد ما را باز، پویا و رقابتی نگه میدارد و کمک میکند تا در برابر عوامل خارجی کمتر آسیب پذیر باشد، زیرا اقتصادهایی که بشدت آسیب پذیرند. تجارت بینالملل مربوط به واردات یا صادرات است و درآمدهای صادراتی، با نوسانات رشد مرتبط است، بنابراین نوسانات درآمد صادراتی منجر به نوسانات در رشد اقتصادی میشود و همچنین از منظر اقتصادی، قرار گرفتن یک کشور در معرض شوکهای اقتصادی خارجی به طور کلی به صادرات بستگی دارد زیرا درآمدهای صادراتی باعث میشود کمک مستقیم به سرمایهگذاری و رشد ساختارهای تولیدی ایجاد شود که عمدتاً به سمت رشد صادرات است.
اکثر اقتصاددانان بر سر این نکته اتفاق نظر دارند، که تجارت بین کشورها وضعیت جهان را بهتر میکند. با این حال تجارت بینالمللی میتواند یکی از بحثانگیزترین موضوعات سیاسی، هم در داخل و هم بین دولتها باشد.
گرچه ممکن است کشوری دو برابر شرکای تجاری خود در تولید پوشاک بازدهی داشته باشد، اما اگر در ساخت فولاد سه برابر بهرهوری باشد، از تولید و صادرات این محصول و واردات پوشاک سود خواهد برد. وابستگی به صادرات و تمرکز بر صادرات باعث رونق و رشد اقتصادی شده و کشور را تا حد زیادی در عصر عدم ثبات اقتصادی، حفظ میکند. وکشورها تقریباً همیشه هنگام خرید و فروش از یکدیگر وضعیت بهتری دارند.