صنعت نساجی در محاصره مشکلات
سجاد نباتچیان - فعال صنعت نساجی
تولیدکنندگان در تمام بخشها با مشکلات مشابه و عدیدهای دستوپنجه نرم میکنند. صنعت نساجی باوجود توانمندی و ظرفیت بالایی که دارد و همچنین نقش پررنگی که در کاهش بیکاری ایفا کرده، اما روزهای سختی را سپری میکند. بخش بزرگی از مشکلات این صنعت به فرسودگی ماشینآلات و تجهیزات خطوط تولید آن برمیگردد. صنعتگران ما در این حوزه بهدلیل تحریمها و نداشتن نقدینگی کافی، امکان بروزرسانی تجهیزاتشان را ندارند. این موضوع با توجه به اینکه صنعت نساجی در جهان در حال حاضر از فناوریهای نوین و تکنولوژی روز بهره میبرد، راندمان تولید در این صنعت را کاهش داده و هزینه تمامشده را بهشدت بالا برده است. بهعنوان نمونه، واحد بزرگ نساجی داریم که به مرحله تولید رسیده، اما بهدلیل کمبود نقدینگی برای تامین مواد اولیه همچنان راهاندازی نشده و تلاشهای آنها برای گرفتن حمایت مالی هم بیفایده بوده است. این در حالی است که در سالهایی که بهنام تولید نام گرفته، انتظار این است که بیشتر حمایت از تولید و صنعت کشور انجام شود. واقعیت این است که بسیاری از کارخانهها بهدلیل کمبود منابع مالی، قادر به نوسازی تجهیزات خود نیستند. این کمبود سرمایهگذاری باعث میشود ماشینآلات فرسوده نتوانند نیازهای تولید را برآورده کنند.
عدمدسترسی به مواد اولیه دومین مشکل عمده صنعت نساجی است. واحدهای تولیدی ما در این بخش طی چند سال اخیر همواره دغدغه تامین مواد اولیه را داشتهاند و در این میان، عدمتخصیص ارز نیز مشکلساز شده است. اگرچه فعالان این صنعت وضعیت کلان اقتصاد و کشور را درک میکنند و میدانند که در حال حاضر با کمبود درآمدهای ارزی مواجه هستیم، با این حال انتظار دارند دولت نیز آنها را درک کرده و با حمایت از این صنعت اشتغالزا، بخشی از مشکلات آنها را کاهش دهد.
متاسفانه کانال حمایتهای بانکی با آوردن دلایل و بهانههای گوناگون بسته شده است. این مسیر یکی از راههای حمایت دولت از صنعت است که متاسفانه همین روزنه نیز به روی فعالان صنعت نساجی بسته است. صنعت نساجی روزهای سختی را سپری میکند؛ از اینرو انتظار داریم دولت جدید نگاه ویژهای به فعالان این بخش داشته باشد و نگذارد این صنعت بزرگ رو به افول برود.
در حالیکه با سختی در این صنعت به تولید صادراتمحور میرسیم، اما بعضا دولت با قرار دادن تعرفههای چند صد درصدی راه را بر صادرات میبندد و در ادامه شاهد ورود راحت و در حجم بالای پوشاک و منسوجات از ترکیه به ایران هستیم. ایجاد این مسیر سخت ناشی از مدیریت اشتباه و سیاستگذاریهای غلط است و چون هدف نهایی در راستای حمایت واقعی از تولید نیست، بهشدت آسیبزاست و اولین آسیب آن در قالب کاهش ظرفیت و تعطیلی واحدهای نساجی بروز و ظهور پیدا خواهد کرد. این در حالی است که با پرداخت به موقع یارانههای صادراتی و کاهش مالیات میتوان به رفع مشکلات مالی تولیدکنندگان کمک کرده و انگیزهای برای صادرات بیشتر ایجاد کرد. البته در این بخش با توجه به آسیبهایی که صنعت نساجی از واردات بیرویه و قاچاق دیده، کنترل مرزها برای جلوگیری از ورود کالاهای قاچاق و غیرقانونی ضروری است تا بازار داخلی حمایت شود و تولیدکنندگان بتوانند با قیمتهای رقابتیتر فعالیت کنند.
اقتصاد ما آسیبهای زیادی از تحریم دیده و هیچ صنعتی از این وضعیت در امان نبوده است. قطعا تحریمها اصلیترین عامل ایجاد محدودیت در صنعت نساجی و مشکلات عدیده آن است. در این شرایط با مشکلات مدیریتی داخلی و بهنوعی تحریمهای داخلی نیز روبهرو میشویم که مسیر سخت تولید را برای تولیدکننده سختتر میکند. در این میان شاهد اخذ مالیاتهای سنگین هم هستیم که خود نشان میدهد سیاستگذار توجه چندانی به تولید داخل ندارد و اینگونه به نظر میرسد که فقط به فکر درآمدزایی و تامین کسری بودجه به راحتترین شکل ممکن است. در این شرایط، بخش قابلتوجهی از منابع مالی هم در جاهایی غیر از تولید بهعنوان نمونه واردات خودرو هزینه میشود که سود و الزام چندانی هم برای صنعت کشور ندارد.
تا زمانی که حمایت از تولید و صنعت واقعی نباشد، مشکلات ادامهدار خواهد بود. سیاستگذاران و دولتمردان ما باید بدانند که دادن تسهیلات از هر نوعی به تولید تورمزا نیست. البته اگر درست و در سازکار مناسب و به موقع ارائه شوند. در شرایط کنونی روز به روز احوال صنعت اشتغالزای نساجی بدتر میشود و تولیدکننده را در مضیقه قرار میدهد؛ بنابراین تا فرصت باقیست به داد این صنعت برسید.