اگر تولید انرژی در ایران باتوجه به ذخایر موجود افزایش یابد و در این راستا مصرف انرژی بهینه‌سازی شود، این کشور می‌تواند به‌عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده انرژی در جهان شناخته شود و مشکلات اخیر در حوزه انرژی دیگر به‌وجود نخواهد آمد. ضروری است که در صنایع بزرگ با مصرف انرژی بالا، از چند منبع سوخت به‌طورهمزمان استفاده شود. به‌عنوان مثال، یک نیروگاه بزرگ یا صنعت فولاد می‌تواند از چندین منبع سوخت بهره‌برداری کند، اما در بخش خانگی امکان تامین همزمان چند منبع انرژی وجود ندارد و باید زیرساخت‌ها به‌گونه‌ای مناسب باشند تا از بروز مشکلات جلوگیری شود. مدیریت انرژی در بسیاری از کشورهای پیشرفته به‌دنبال تنوع‌بخشی به منابع انرژی و جایگزینی سوخت‌های فسیلی با منابع انرژی تجدیدپذیر است و در این راستا موفقیت‌های قابل‌توجهی کسب کرده‌اند.

در ایران، سبد انرژی به‌شدت به گاز طبیعی وابسته است و این موضوع به یکی از محورهای انتقادات در سیاست‌گذاری و مدیریت انرژی تبدیل شده است. به‌نظر می‌رسد که وجود منابع انرژی فسیلی ارزان و هزینه‌های بالای اولیه و نیاز به زیرساخت‌های لازم برای ورود انرژی‌های تجدیدپذیر، از دلایل عدم‌تنوع منابع انرژی در بازار فعلی باشد.

تحلیلگران حوزه انرژی بر این باورند که اگر منابع مالی مناسبی برای تولید انرژی از خورشید، باد و آب به‌کار گرفته شود و تولید الکتریسیته از این منابع افزایش یابد، کشورهای وابسته به نفت و گاز می‌توانند به استقلال انرژی بیشتری دست یابند. در حال ‌حاضر، سهم ایران از انرژی‌های تجدیدپذیر کمتر از یک درصد است و براساس قوانین داخلی و بین‌المللی، باید به‌تدریج به تنوع‌بخشی منابع انرژی بپردازیم. این اقدام موجب افزایش امنیت منابع و منافع ملی خواهد شد و وابستگی به یک راه‌حل خاص، حتی در مباحث مدیریتی، از نظر روانشناسی ناپسند است و همواره باید استراتژی‌های جایگزین در دسترس باشد.

با مقایسه‌ای ساده با سایر کشورها از نظر جمعیت و مصرف انرژی، مشخص می‌شود که میزان مصرف ما نسبت به جمعیت بالاست. بخشی از این موضوع به فرهنگ مصرفی ناکارآمد در کشور برمی‌گردد که منجر به مصرف بیش از حد می‌شود. به‌عنوان‌مثال، در حالی که متوسط مصرف بنزین در دنیا ۴ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر است، خودروهای ما به‌طورمتوسط بیش از ۱۰ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر مصرف دارند که باید این عوامل در بخش صنعت مورد بررسی قرار گیرد. همچنین، لازم است بررسی‌هایی برای جلوگیری از اتلاف انرژی در بخش خانگی و صنایع و نیروگاه‌ها انجام شود تا اسراف انرژی کاهش یابد و راندمان انرژی افزایش یابد. دولت باید صنایع را ملزم کند تا بهره‌وری وسایل گازسوز تولیدی را افزایش دهند و همه آنها دارای گرید A شوند.