فناوری برق را ارزان نمیکند
محمدحسین دیدهبان کارشناس صنعت برق
کاربرد فناوریهای پیشرفته در بخشهای مختلف صنعت برق، مستلزم هزینه و بروزرسانی دستگاهها و سیستمهای کاری است. بههمیندلیل رغبت چندانی در توسعه و فراگیری دستاوردهای دانشبنیان مشاهده نمیشود. با ورود اینکه تعرفهها سال به سال روند افزایشی دارد، اما در کل هزینه نوسازی و بهسازی مبتنی بر فناوری بیشتر از تعرفهها است. بههمینعلت ترجیح داده میشود که بهسمت فناوری نروند. با روشهای مدیریت مصرف هم میتوان اقداماتی ملموس برای کاهش مصرف برق انجام داد. در شرایط فعلی، هر دستاوردی از دانشبنیانها را نمیتوان در بدنه صنعت برق بهراه انداخت.
وی افزود: در بدنه وزارت نیرو و توانیر یکدستی و هماهنگی لازم برای تغییرات لازم بهمنظور بهبود وضعیت مصرف مشاهده نمیشود و با تغییر یک معاون، دستورالعملها هم تغییر میکند. از طرفی هم، مردم خواهان تغییرات پی در پی در بحث مصرف نیستند.
کاربرد فناوری در بدنه صنعت برق شاید منجر به بهینه شدن مصرف شود، اما منجر به ارزانتر شدن مصرف برق نمیشود، بههمیندلیل آوردن فناوریهای جدید موجب ارزانی برق نمیشود. بهعبارت روشنتر، ممکن است موجب کاهش مصرف برق در صنایع شود، اما هزینهها کاهش پیدا نمیکند.
باتوجه به شرایط دستمزدها در کشور، افزایش نرخ برق تاحدی غیرممکن است و اگر انرژی و برق به نرخ واقعی نرخگذاری شود، بهطورقطع اعتراض مردم را در پی خواهد داشت، بههمیندلیل دولت باید یارانه پرداخت کند. از طرفی هم، کاربرد تجهیزات مدرن فناوری بهمنظور مدیریت مصرف مستلزم صرف هزینه است، بههمیندلیل ناترازی مالی بهوجود میآید و توسعه فناوری در صنعت دچار پیچوخمهای مالی زیادی میشود.
در عصری که با دیجیتالی شدن سریع جوامع در سراسر جهان مشخص شده است، بسیاری از جوامع در حال تجربه یک پدیده متناقض هستند. در حالی که بخش قابلتوجهی از جمعیت به برق دسترسی ندارند، افزایش تقاضای بیسابقهای برای برق ایجاد میکنند. ادغام این فناوریها، متناسب با چالشها و فرصتهای منحصربهفرد، نویدبخش نهتنها پر کردن شکاف انرژی، بلکه سوق دادن این قاره به عصر جدیدی از توسعه پایدار است. براساس دستاوردهای پژوهشی در میان این پیگیری راهحلهای انرژیهای تجدیدپذیر، نقش توسعه نرمافزار بهعنوان یک توانمندساز حیاتی میدرخشد. همانطور که انرژیهای تجدیدپذیر از منابعطبیعی برای تولید نیرو استفاده میکند، توسعه نرمافزار نیز، از قدرت فناوری برای سادهسازی فرآیندها، بهینهسازی کارآیی و ارتقای مدیریت سیستم بهره میبرد. از سیستمهای پیچیده مدیریت انرژی که عرضه و تقاضا را متعادل میکنند تا الگوریتمهای نگهداری پیشبینیکننده که طول عمر زیرساخت انرژی را تضمین میکنند، نرمافزار نقشی محوری در بهحداکثر رساندن ظرفیت فناوریهای انرژی تجدیدپذیر ایفا میکند.
استفاده از هوشمصنوعی (AI) در بسیاری از فعالیتهای روزانه ما مانند چتباتها و دستیاران شخصی مشهود است. در برق صنعتی، هوشمصنوعی دادهها را از منابع مختلف به هم متصل میکند و از تجزیه و تحلیل دادهها برای شناسایی خطرات احتمالی، بهحداقل رساندن زمان خرابی و تنظیم مصرف انرژی استفاده میکند. هوشمصنوعی به شرکتهای تامین انرژی کمک میکند تا ترکیب انرژی خود را برای بهحداقل رساندن هزینهها، بهبود قابلیت اطمینان و بهحداقل رساندن اثرات زیستمحیطی بهینه کنند. انتظار داریم در آیندهای نزدیک هوشمصنوعی به یک امر عادی تبدیل شود، زیرا شرکتهای برقی بیشتر و بیشتر هوشمصنوعی را در فعالیتهای روزانه خود ادغام میکنند.