آینده بازار سهام در گرو وضعیتاقتصاد
یاسر فلاح-کارشناس بازار سرمایه
نماگر کل بورس تهران در روز چهارشنبه، 7 دی برای دومین بار در سال جاری وارد کانال ۱ . ۶ میلیون واحدی شد و شاخص کل هم وزن نیز همگام با شاخص کل مسیر رو به رشدی را تجربه کرد. تداوم مسیر صعودی بورس زمینه ساز خوشحالی فعالان و سرمایه گذاران در بازار سرمایه شد؛ البته نباید از ذکر این نکته غافل بود که باوجود صعود شاخص بورس ظرف روزهای گذشته، بازدهی این بازار در مقایسه با سایر بازارهای موازی از جمله دلار، سکه، مسکن و... به شدت محدود است. علاوه بر این همچنان تنش های سیاسی، اقتصادی و ریسک های ناشی از سیاست های پولی و مالی دولت، عملکرد این بازار را تهدید می کند.
شاخص بورس از متغیرهای مختلف اقتصادی و سیاسی تاثیر می پذیرد. روند تولید، میزان فروش و سودآوری شرکت های بورسی، نرخ دلار و... از مهم ترین شاخص های اثرگذار بر عملکرد بازار سرمایه محسوب می شوند. علاوه بر موارد یادشده تعیین قیمت انرژی، گاز، خوراک صنایع، حقوق دولتی معادن، نرخ تسعیر ارز و... که عموما در فرآیند تصویب بودجه سالانه موردتوجه قرار می گیرند نیز سمت وسوی عملکرد شرکت های بورسی و بازدهی بازار سرمایه را تعیین می کند.
شاخص های کلان اقتصادی حاکم بر بازار سرمایه اعم از قیمت نفت در بازارهای جهانی یا بهای کامودیتی ها در بازار بین المللی از دیگر فاکتورهای موثر بر سودآوری صنایع بورسی هستند.
با این وجود شاخص های یادشده تحت تاثیر شرایط اقتصادی و سیاسی کلان قرار دارند و نمی توان از قبل نسبت به آنها پیش بینی دقیق و مطمئنی ارائه داد. البته باید تاکید کرد موسسات بین المللی باتوجه به چالش هایی که اقتصاد دنیا را تهدید می کند، آینده چندان مثبتی را برای بازار فلزات در سال 2023 پیش بینی نمی کنند. ازآنجاکه بخش قابل توجه و اثرگذاری از بازار سرمایه ما را نیز شرکت های فلزی تشکیل می دهند، نوسانات یادشده بر عملکرد بورس تهران نیز اثرگذار خواهد بود. البته روند رو به رشد بهای دلار، همچنان محرک صعود بهای فلزات در بازار جهانی خواهد بود.
در هفته های اخیر شاهد روند رو به رشد نرخ دلار در بازار بوده ایم؛ تا جایی که بهای آن در بازار آزاد در کانال ۴۲ هزار تومان نوسان دارد. دولت در هفته های گذشته برای تثبیت نرخ دلار نیمایی تلاش کرده است. صنایع بورسی کشور نیز عموما موظف به بازگشت ارز خود با بهای دلار نیمایی هستند.
البته در روزهای گذشته شاهد انتشار بخشنامه ای ازسوی بورس کالا مبنی بر فروش محصولات فلزی و معدنی در بورس کالا با احتساب نرخ دلار در بازار متشکل ارزی بودیم که سودآوری صنایع بورسی کشور را افزایش می دهد. همزمان روند رو به رشد نرخ دلار در بازار آزاد مؤید انتظارات تورمی و شتاب آن در آینده است. همین موضوع صعود بورس را در آینده تضمین می کند.
در ادامه باید تاکید کرد اغلب سهم هایی که در این بازار دادوستد می شوند، ارزنده هستند؛ بنابراین امکان رشد ارزش این سهم ها وجود دارد. با این وجود ورود به این بازار در موقعیت کنونی برای کسب سود منطقی نیازمند هدف گذاری میان مدت و حتی بلندمدت است؛ به ویژه آنکه ریسک های مهمی همچون سیاست های پولی و مالی دولت، کسری بودجه قابل توجه و همچنین بودجه سال ۱۴۰۲ ، آینده این بازار را تهدید می کند.
بانک مرکزی از چندی پیش اقدام به انتشار اوراق گام با هدف تامین مالی صنایع کرد. نرخ بهره اوراق گام در حال حاضر حدود ۳۰ درصد برآورد می شود که همین بهره قابل توجه برهم زننده فضای بهره بانکی است.
علاوه بر این صندوق های درآمد ثابت نیز به سرمایه های مردم، بهره ۲۲ و ۲۳ درصد می پردازند؛ بنابراین تاثیر روند رو به رشد نرخ بهره بانکی بر بازار سرمایه، تنها روانی است، اما از منظر تکنیکالی و علمی، نباید منتظر اثرگذاری جدی و افت قابل توجه ارزش سهام تحت تاثیر سیاست رشد نرخ بهره بانکی بود.