تیر 1401 اجرای طرح دارویار ازسوی وزارت بهداشت آغاز شد. این طرح که با هدف اصلاح سیاست ‌ های ارزی دارو عملیاتی شد، افزایش نرخ داروهای تولید داخل را به همراه داشت، اما مابه ‌ التفاوت این افزایش نرخ از طریق بیمه ‌ ها به داروخانه ‌ ها پرداخت می ‌ شود. گرچه این فرآیند با اصلاح ارزی در حوزه دارو و حذف ارز ترجیحی برخی داروها آغاز شد، اما همچنان پرداخت ارز ترجیحی برای تجهیزات پزشکی و شیرخشک تداوم دارد.

مزیت ‌ های اجرای این طرح شامل توزیع یارانه دارو متناسب با نیاز بیماران، بهره ‌ مندی همه دهک ‌ ها از یارانه، تغییر نکردن پرداختی از جیب بیماران، اجرای بیمه همگانی برای آحاد مردم، برقراری پوشش بیمه ‌ ای برای داروهایی که پیش از این تحت شمول حمایت ‌ های بیمه ‌ ای نبوده ‌ اند، اصلاح الگوی مصرف دارو و کاهش تقاضای القایی، کنترل قاچاق معکوس و رشد صادرات رسمی دارو، حمایت ویژه از داروهای مصرفی بیماران خاص و صعب ‌ العلاج، می ‌ شود.

دارویار مزایایی برای تولیدکنندگان دارو، فروشندگان و داروخانه ‌ ها و همچنین مردم دارد. مابه ‌ التفاوت نرخ ایجاد ‌ شده دارو، از سوی بیمه ‌ گر پرداخت می ‌ شود، نه مردم. هدف از این طرح کاهش فشار مالی به مردم و بیماران برای خرید دارو است و امیدواریم به ‌ خوبی اجرا شود.

به ‌ دنبال ایجاد اختلاف نرخ دارو قبل و بعد از حذف ارز ترجیحی و افزایش قیمتی که داروها با حذف ارز ترجیحی داشتند، مجلس بر دولت تکلیف کرد نرخ کالاهای اساسی از جمله دارو افزایش نیابد و قیمت ‌ ها مطابق نرخ شهریور ۱۴۰۰ باشد. در همین راستا نرخ دارو نیز نباید افزایش داشته باشد و پرداختی مردم باید همچون پرداختی شهریور ۱۴۰۰ باشد. افزایش نرخ دارو الزاما برابر با فشار بیشتر دارو بر مردم نیست. قرار است هماهنگی شود و سازمان ‌ های بیمه ‌ گر پوشش ‌ های بیشتری را برای داروها تعیین کنند.

طرح دارویار ذاتا خوب است، چون قرار نیست با اجرای آن فشاری به مردم و تولیدکنندگان وارد شود. به موجب این طرح نرخ تمام ‌ شده دارو در جامعه دیده و یارانه دارو به نیازمندان داده می ‌ شود. قبلا یارانه به تولیدکننده، فروشنده و واردکننده داده می ‌ شد که قرار است دیگر این روند حاکم نباشد، اما همه چیز به اجرای درست این طرح بستگی دارد. هرچند ما توقع نداشتیم طرح دارویار در ماه ‌ های اول ۱۰۰ درصد موفقیت ‌ آمیز اجرا شود.

کمبود دارو یک موضوع چند عاملی است. نبود تعادل بین عرضه و تقاضا، نبود تناسب بین نرخ تمام ‌ شده تولید و قیمت ‌ گذاری انجام شده توسط سازمان غذا و دارو و نبود نظارت بر تولید و توزیع دارو ۳ دلیل اصلی کمبود دارو است. نسبت دادن کمبود دارو تنها به یکی از این عوامل، منطقی نیست.

گرچه معاون سازمان غذا و دارو اعلام کرده بود تحت هیچ شرایطی کمبود سرم نداریم، اما برای سرم نیز بحث هزینه تولید مطرح بود. کمیسیون بهداشت، معاونت سازمان غذا و دارو را موظف کرده بود بررسی مجددی انجام دهد تا بهانه از دست تولیدکننده نیز گرفته شود.

این روزها با افزایش هزینه، تولید دارو کاهش پیدا کرده، اما بعید می ‌ دانم تولیدکنندگان احتکار کنند. اگر احتکار کنند برای ‌ شان گران ‌ تر تمام می ‌ شود، زیرا داروها تاریخ انقضا دارند و آنها به ‌ عنوان متخلف شناخته می ‌ شوند. سازمان غذا و دارو باید به ‌ طور جدی بر این مسئله نظارت کند.

در حال ‌ حاضر ما ۵ برابر سرانه مصرف در داخل منازل دارو داریم. تنها راه مدیریت و کنترل این موارد اجرای طرح پزشک خانواده است. طرح پزشک خانواده از سال ۱۳۹۱ در مازندران و فارس به ‌ عنوان دو استان پایلوت آغاز به کار کرد. این طرح سلامت ‌ محور و مبتنی بر پیشگیری از ابتلا به بیماری ‌ ها است؛ به ‌ طوری که آموزش و پیشگیری در آن اولویت اصلی اجرای طرح محسوب می ‌ شود تا به این شکل هزینه ‌ های بخش درمان در کشور کاهش یابد.