اصلاح در بازار راکد
سارا فلاح-کارشناس بازار سرمایه
چندیپیش هیات مدیره سازمان بورس در مصوبهای توقف نمادهای بازار سرمایه پس از نوسان ۲۰ درصدی (مثبت و منفی) و همچنین توقف به علت نوسان منفی ۵۰ درصدی را بهطور کامل لغو کرد. بدین ترتیب، توقف و برگزاری کنفرانس پس از رشد ۵۰ درصدی و افت ۳۰ درصدی اعمال خواهد شد.
لغو توقف نمادهای بازار سرمایه براساس مصوبه جدید هیاتمدیره سازمان بورس، تاثیر مثبتی بر عملکرد بازار سرمایه خواهد داشت. اجرای این مقررات بهویژه در موقعیت کنونی که بازار سرمایه، روند رو به رشدی را آغاز کرده، مثبت بهنظر میرسد، چراکه اینگونه قوانین و مقررات حمایتی زمینه هموار شدن مسیر معاملات را فراهم میکند.
وضع چنین مقرراتی، مختص ایران نیست و در مواردی حتی در بزرگترین بورسهای جهان همچون بورس نیویورک نیز مقرراتی برای کنترل شرایط وضع میشود. بدین معنی که اگر دامنه نوسانات بیش از حد معینی باشد، کل معاملات برای یک بازه زمانی ۳۰ دقیقهای بسته خواهد شد. این مقررات در بازار سرمایه ایران در دورهای که شاهد روند شارپ بازار بودیم و بهدلیل ظن دستکاری و جلوگیری از سفتهبازی، وضع شدند. در واقع امکان یا فرصتی برای نفس کشیدن در اختیار بازار قرار گرفت. اما در طول ماههای گذشته شاهد رکود گستردهای در بازار سرمایه هستیم. در چنین شرایطی، تداوم قوانین موردبحث نهتنها نتیجهبخش نیست، بلکه مانع روانی معاملات میشود.
افزایش نقدشوندگی، دیگر نقطه قوت لغو توقف نمادهای بازار سرمایه است، چراکه دیگر نمادی بسته نمیشود. بهعلاوه آنکه زمینه بازگشت اعتماد را به بورس فراهم میکند. این اقدامات بهویژه در روزهای اخیر که شاهد بهبود بازار سرمایه بودهایم، اهمیت ویژهتری دارد.
در حالحاضر وضعیت تکنیکالی سهمها بسیار مناسب برآورد میشود. علاوه بر این، ارائه بسته حمایتی از سوی وزیر امور اقتصادی و دارایی با هدف حمایت از بازار سرمایه، پالس مثبتی را روانه بورس کرده است. با این وجود، بیتوجهی مسئولان در عمل به وعدههای خود، اثرات منفی را روانه بازار میکند. تاجایی که بسیاری از سهمها زیر ارزش ذاتی خود معامله میشوند.
در همین حال، انتشار اخباری از سوی مسئولان و ارائه وعدههای غیرمنطقی و محقق نشدن آنها، اثرات منفی را روانه بازار میکند. ازجمله این وعدهها میتوان به صحبتهای مطرحشده از سوی معاون اقتصادی رئیسجمهوری در زمینه رشد شاخص کل بازار سرمایه تا یک میلیون و ۷۰۰ هزار واحد نام برد. این مطالب در روزهای ابتدایی سیگنال مثبتی را روانه بازار میکند، هرچند این سیگنال دائمی نیست.
بدون تردید مطرحشدن چنین وعدههایی برای رشد بورس حرفهای نیست. کما اینکه جذب مردم غیرحرفهای برای سرمایهگذاری در این بازار در سال گذشته نیز حرفهای نبود اما در حالحاضر شاهد متضرر شدن بخش قابلتوجهی از سهامداران هستیم؛ در نتیجه مسئولان موظف هستند برای بازگشت مجدد اعتماد به این بازار تلاش کنند. از اینرو ارائه سیاستهای حمایتی با هدف جلب مجدد اعتماد مردم به بورس ضروری بهنظر میرسد.
در واقع میتوان اینطور جمعبندی کرد که ذات اینگونه موضوعات با هدف حمایت از بورس اشتباه است اما در شرایط کنونی که نبود اعتماد مردم بهدلیل سیاستهای اشتباه دولتمردان زمینه خروج سرمایه را از بورس فراهم کرده، بازگشت اعتماد به این بازار از سوی مسئولان ضروری بهنظر میرسد.
بخش قابلتوجهی از پایین بودن شاخص بازار در موقعیت کنونی از نبود اعتماد به این بازار نشأت میگیرد اما بازار ارزنده است. نسبت P/E بازار به حدود سال ۹۸ رسیده و میتوان اینطور ادعا کرد که بورس در حالحاضر یکی از ارزانترین بازارها در میان بازارهای موازی است.
با این وجود در سایه نبود اعتماد هر روز شاهد خروج پول حقیقی از این بازار هستیم. حال مشخص نیست این سرمایه به کدام بخش جذب میشود.