«فولاد» متهم اشتباهی کم‌آبی
فعالیت در بخش معدن و صنایع معدنی به الزاماتی نیاز دارد که از مهم‌ترین آنها باید به آب اشاره کرد. این الزام در کنار بحران کم‌آبی و در مواردی بی‌آبی موجب شده فعالیت بسیاری از صنایع همچون فولاد نیز مورد انتقاد قرار گیرد.
فعالان صنایع فولادی کشور ضمن پذیرش و انتقاد به احداث صنایع در مناطق خشک و کویری کشور تاکید دارند بسیاری از صنایع با جانمایی درست احداث شده‌اند و بحران‌های آبی کشور از چالش‌های کلان‌تری نشأت می‌گیرد. در این میان، آدرس‌دهی اشتباه نه‌تنها کمکی به رفع بحران آبی کشور نمی‌کند، بلکه ما را از مسیر اصلی‌مان نیز دور خواهد کرد.
جریان‌های ضدتوسعه‌ای در ایران، صنعتی شدن استان اصفهان و به‌طور مشخص فولاد مبارکه را علت خشک شدن زاینده‌رود عنوان می‌کنند، در حالی که تولید فولاد مبارکه نسبت به طرح اولیه ۴ برابر شده است. به گزارش چیلان بهمن آرمان، اقتصاددان اظهار کرد: میزان برداشت این شرکت از رودخانه زیر ۱۵ میلیون مترمکعب برآورد می‌شود که در برابر آورد زاینده‌رود اصلا عددی نیست. گفتنی است این شرکت با سرمایه‌گذاری سنگین، نیاز آبی خود را عمدتا از آب خاکستری، تصفیه پساب شهرها و بازچرخانی آب مصرفی تامین می‌کند.
برداشت‌بی‌رویه در بخش کشاورزی
آرمان درباره مصرف آب در بخش صنعت و خشک شدن زاینده‌رود گفت: جریان‌های ضدتوسعه‌ای به‌عمد برداشت بی‌رویه آب در بالادست زاینده‌رود و افزایش سطح زیرکشت را نادیده می‌گیرند و تقصیر بحران آب را به گردن صنایعی می‌اندازند که در کشور ارزش و اشتغال ایجاده کرده‌اند. این رویکرد ضدتوسعه‌ای به‌صورت عامدانه حقایق را کتمان می‌کند.
واقعیت مصرف آب ازسوی فولاد مبارکه
این اقتصاددان خاطرنشان کرد: طرح اولیه فولاد مبارکه پیش از لغو قرارداد فولاد اصفهان و انتقال فولاد بندرعباس به استان اصفهان، تولید ۲.۴ میلیون تن فولاد با برداشت ۵۵ میلیون مترمکعب آب بود. ظرفیت تولید زیر سقف فولاد مبارکه با انجام اصلاحاتی درحال‌حاضر می‌تواند به ۱۰ میلیون تن در سال برسد؛ این بدان معناست که تولید در این شرکت نسبت به طرح اولیه ۱۰ برابر شده است؛ ضمن اینکه مصرف آب شرکت یادشده با انجام اقدامات بزرگی بسیار کاهش یافته است.
آرمان ادامه داد: سهم مصرف آب فولاد مبارکه از روخانه زاینده‌رود رو به کاهش است و این شرکت بخش مناسبی از آب موردنیاز خود را از طریق بازچرخانی آب مصرفی و تصفیه پساب‌های شهری تأمین می‌کند. فولاد مبارکه سرمایه‌گذاری ۵ هزار میلیارد ریالی در تصفیه پساب انجام داده که به رقم امروز، این سرمایه‌گذاری بسیار سنگین و بزرگ محسوب می‌شود و این شرکت عملا از تصفیه فاضلاب زرین‌شهر، مبارکه و شهرک مجلسی استفاده می‌کند.
اگر فولاد مبارکه نبود...
آرمان با طرح پرسش‌هایی جایگاه فولاد مبارکه در اقتصاد کشور را یادآور شد و گفت: اگر فولاد مبارکه نبود، آیا امکان گازرسانی به خانوارهای کشور وجود داشت؟ اگر فولاد مبارکه نبود، آیا در مقیاس فعلی خودرو در کشور تولید می‌شود؟ اگر فولاد مبارکه نبود، امکان تولید لوازم خانگی در کشور وجود داشت؟
وی ادامه داد: فولاد مبارکه با برداشت میزان اندکی از رودخانه زاینده‌رود، با تامین نیازهای بسیاری از صنایع، ۴.۵ میلیارد دلار محصول تولید می‌کند. کسانی که به‌عمد فولاد مبارکه را متهم بحران آب معرفی می‌کنند، چرا نمی‌گویند که با ۱.۵ درصد آب حوزه زاینده‌رود می‌شد چه میزان میوه و برنج تولید کرد و ارزش این تولیدات چقدر می‌بود؟
آرمان تصریح کرد: فولاد مبارکه و صنعتی شدن استان اصفهان دلیل خشک شدن زاینده‌رود نیست و جریان‌هایی که فولاد مبارکه را متهم می‌کنند، با توسعه ایران مخالفند و از ضعف اطلاع‌رسانی در کشور سوءاستفاده می‌کنند تا به روند توسعه کشور آسیب وارد کنند.
وی افزود: فولاد مبارکه با برداشت ناچیز ۱.۵ درصدی از کل آب زاینده‌رود که در برابر آورد این رودخانه رقمی محسوب نمی‌شود، کشور را از واردکننده فولاد به صادرکننده فولاد تبدیل کرد و این دستاورد بزرگی است که جریان‌های ضدتوسعه‌ای سعی در مخدوش کردن آن دارند.
بحران آب و ضعف اطلاع‌رسانی
آرمان تاکید کرد: اقدامات فولاد مبارکه در حوزه صرفه‌جویی در مصرف آب به‌خوبی اطلاع‌رسانی نشده و عده‌ای از همین ضعف اطلاع‌رسانی سوءاستفاده می‌کنند. روند اطلاع‌رسانی در کشور باید اصلاح شود تا مردم به‌صورت دقیق در جریان جزییات کارهای بزرگ توسعه‌ای در کشور قرار بگیرند.
وی در پایان گفت: تنها زاینده‌رود نیست که در کشور خشک شده است. کارون، هورالعظیم و تالاب شادگان نیز خشک شده‌اند و این موارد که دیگر ربطی به فولاد مبارکه ندارد. بحران آب در کشور باید به‌صورت کارشناسی و در یک فضای اطلاع‌رسانی دقیق و سالم بررسی شود تا دلایل و همین‌طور سوءمدیریت‌هایی که در ایجاد این بحران دخیل بوده، شناسایی شوند.
سخن پایانی
بررسی آمار و ارقام مصرف آب در کشور مبین وضعیت موجود است و علت اصلی بحران کم‌آبی در کشور را مشخص می‌کند. براساس آمارهای منتشرشده ازسوی مراجع رسمی، عمده مصرف آب کشور مربوط به کشاورزی است و سهم صنعت و تولید فولاد از مصرف آب کشور بسیار محدود برآورد می‌شود؛ بنابراین مقصر دانستن صنایع و فولادسازان برای توجیه بحران کم‌آبی در کشور اشتباه است. در چنین شرایطی، راهکار درست برای بهبود کمبودهای آبی، اصلاح نظام آبیاری در بخش کشاورزی است.
