تلاش برای تامین برق صنایع کوچک با chpها و خورشید

 

چهارشنبه هفته گذشته سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی تور خبری را به‌مناسبت روز خبرنگار برگزار کرد.

 این تور خبری-صنعتی با حضور سیدحسن غضنفری معاون برنامه‌ریزی سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران، محمد ایری معاون صنایع کوچک شرکت شهرک‌های صنعتی تهران و مرتضی شیخ مدیر شهرک صنعتی شمس‌آباد و جمعی از فعالان حوزه رسانه برگزار شد.

در این تور یک‌روزه از یک واحد تولیدکننده انواع ابزارآلات و یک واحد تولید انواع شیرآلات ساختمانی بازدید به‌عمل آمد و خبرنگاران و اصحاب رسانه از نزدیک در جریان روند تولید و مهم‌ترین ظرفیت‌ها و توانمندی‌های واحدهای تولیدی قرار گرفتند.

به گزارش صمت در جریان برگزاری این تور معاون برنامه‌ریزی سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران به پرسش‌های خبرنگاران درباره مهم‌ترین مسائل مرتبط با شهرک‌ها و نواحی صنعتی پاسخ داد و گزیده‌ای از اقدامات و عملکرد سازمان را در این حوزه موردتبیین قرار داد.

سید حسن غضنفری، با اشاره به پیشینه فعالیت سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی بیان کرد: عمده کاری که سازمان صنایع کوچک انجام می‌دهد، فراهم‌سازی زیرساخت‌های تولید در کشور است. در کنار این مسئله ما برنامه‌های حمایت از تولید و توسعه آن در صنایع کوچک را دنبال می‌کنیم. این برنامه‌های حمایتی شامل ایجاد بازار، رفع موانع تولید، ارائه آموزش و رفع مشکلات تکنولوژیکی است. ما بیش از ۶۰ تا ۷۰ عنوان برنامه‌ حمایتی در بخش صنایع کوچک در دست اجرا داریم که از ایجاد زنجیره‌های تولید و تشکیل خوشه تا راه‌اندازی کنسرسیوم‌های صادراتی و... را در بر می‌گیرد.

این مقام مسئول در ادامه در تشریح عملکرد سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران در دولت سیزدهم گفت: مهم‌ترین اقدامی که از ابتدای فعالیت دولت سیزدهم در دستور کار قرار گرفت، احیای واحدهای راکد، تکمیل واحدهای نیمه‌تمام و راه‌اندازی آنها و روی خط آوردن ظرفیت‌های بلااستفاده تولید بوده که در این زمینه آمارهای خوبی ثبت شده است.

فسخ قرارداد یا آغاز فعالیت ۲۰۰۰ طرح

وی با اشاره به فعالیت عمده نهاد متبوعش در یک سال اخیر اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین ایرادات مطرح به عملکرد شرکت شهرک‌ها مربوط به زمین‌ها و واحدهایی بوده که با هزینه‌های زیادی آب، برق و دیگر زیرساخت‌های مهم تولید آنها تامین شده، اما دریافت‌کنندگان، این زمین‌ها و واحدها را بدون بهره‌برداری در راستای تولید، رها کرده‌اند تا در سال‌های آینده با قیمتی گزاف بفروشند. در این زمینه سازمان صنایع کوچک از سال گذشته با تشکیل کارگروه پایش سعی در تقویت قوه نظارتی خود کرده و در تمام مراکز استان‌ها با دعوت از مجریان طرح‌هایی که از برنامه زمان‌بندی‌شان عقب هستند، علل این مسئله را بررسی می‌کند. با بررسی مسئله اگر نتیجه حاصله از وجود مشکلی در بهره‌برداری خبر بدهد، سازمان در زمینه رفع آن مشکل به مجری کمک خواهد کرد، اما اگر کوتاهی از جانب مجری باشد، شرکت شهرک‌ها در راستای فسخ قرارداد و آزادسازی اراضی، به‌منظور واگذاری آن به بهره‌برداری دیگر اقدام خواهد کرد. در نتیجه این پایش‌ها در کل کشور بیش از هزار قرارداد به مرحله فعال‌سازی طرح‌ها و بهره‌برداری رسیده‌اند و معادل همین عدد هم فسخ قرارداد داشته‌ایم.

معاون برنامه‌ریزی سازمان صنایع کوچک در این نشست در پاسخ به سوال خبرنگار صمت مبنی بر اینکه این نهاد چه اقداماتی برای تامین آسان‌تر برق صنایع که این روزها تبدیل به بحران شده، انجام داده است، بیان کرد: وظیفه تامین برق با وزارت نیرو است و ما در واقع در کنار صنعتگران‌مان مطالبه‌گر تامین برق از وزارت نیرو هستیم. با این حال از آنجایی که نمی‌توانیم و نباید در این زمینه بی‌تفاوت باشیم، دو مسیر اصلی را از سال گذشته به‌طور جدی پیگیری کرده‌ایم؛ در نخستین مسیر فعال‌سازی و افزایش ظرفیت نیروگاه‌های کوچک‌مقیاس یا CHP که داخل شهرک‌های صنعتی مستقر هستند را در دستور کار قرار دادیم.

وی در توضیح این مسئله بیان کرد: حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ نیروگاه‌ کوچک‌مقیاس یا CHP در کل کشور وجود دارند، اما فقط حدود ۲۰۰ واحد آنها فعال بودند که شرکت شهرک‌ها در راستای بازفعال‌سازی واحد‌های راکد این بخش اقداماتی را انجام داده و در نهایت در طول این یک سال در مجموع حدود ۷۰۰ تا۸۰۰ مگاوات برق از این واحدها تامین شده و در اختیار واحدهای مستقر در شهرک‌های صنعتی قرار داده است.

غضنفری در ادامه در تشریح دومین اقدام انجام‌شده در راستای تامین برق واحدهای تولیدی مستقر در شهرک‌های صنعتی گفت: دیگر اقدام شرکت شهرک‌ها در راستای تامین برق صنایع کوچک، راه‌اندازی شهرک‌های نیروگاه‌های خورشیدی بوده است. ما ۱۰ شهرک اختصاصی برای نیروگاه خورشیدی طراحی کرده‌ایم که ۳ واحد آن به‌بهره‌برداری رسیده و طی توافقی که با وزارت نیرو داشته‌ایم، برق تولیدی این شهرک‌ها صرفا به شهرک‌های صنعتی برای مصرف واحدهای مستقر در آن داده می‌شود.

ایجاد «مدیریت تامین مالی» در سازمان صنایع کوچک

همچنین معاون برنامه‌ریزی سازمان صنایع کوچک در حاشیه تور خبری شهرک‌های صنعتی در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار صمت درباره اقدامات نهاد متبوعش برای رفع مشکل مالی صنایع و واحدهای کوچک اقتصادی بیان کرد: حدود چند ماهی است که ما مدیریت تامین مالی را در سازمان ایجاد کرده‌ایم. در این زمینه تمرکز عمده ما بر دو مسئله است؛ در زمینه بانک سعی‌ کرده‌ایم همان روند و پیگیری‌های عمومی گذشته را دنبال کنیم. در اقدامی دیگر بر تامین مالی زنجیره متمرکز شده‌ایم. در این روند سعی کرده‌ایم تولیدکنندگان مواد اولیه و واحدهایی که نیاز به این مواد دارند را به هم برسانیم و از طریق اوراق سفته‌های الکترونیک که scf خوانده می‌شود و تامین مالی زنجیره را انجام می‌دهد، تامین مالی کل زنجیره را محقق کنیم.

وی با اشاره به مشکلات تامین مالی از طریق scf بیان کرد: یکی از ایرادهای وارده به روش تامین مالی زنجیره محکم نبودن ضمانت‌های آن بود که برای رفع این مشکل صندوق ضمانت صنایع کوچک که حالا تبدیل به صندوق حمایت صنایع کوچک شده را وارد کار و تنها در دو سه ماه اخیر تامین مالی دو زنجیره مبل عطاآباد گلستان و زنجیره مس را از این طریق عملیاتی کردیم و ضمانت این کار را هم صندوق یادشده انجام داده است.

بازار سرمایه به کمک کوچک‌ها می‌آید

غضنفری در تشریح دیگر روند سازمان صنایع کوچک برای کمک به واحدهای تولیدی در تامین مالی اظهار کرد: ما تلاش کردیم از منابع بازار سرمایه هم استفاده کنیم. بازار سرمایه اوراق جمعی هم منتشر می‌کند، اما بسیار کار سختی است که یک واحد بخواهد مثلا ۱۰ واحد را برای استفاده از این امکان با خود همراه کند.

 بر همین اساس ما در سازمان تلاش کردیم کارگزاری‌ها را برای ورود به این مسئله و ایجاد هم‌افزایی بین واحدهای تولیدی ترغیب کنیم و در واقع به کمک خود کارگزاری‌ها این تامین مالی از طریق بورس انجام شود؛ حالا چه از طریق اوراق و چه ipu کردن این واحدها و ورودشان به بازار سرمایه. این اقدامی نوپا در سازمان است که ما تلاش می‌کنیم آن را در روندی مطلوب پیش ببریم.

وی در پاسخ به سوال دیگر صمت مبنی بر اینکه آیا توجهی که به صنایع کوچک می‌شود در خور نقش‌آفرینی این واحدها در اقتصاد کشور است، تصریح کرد: در این مسئله باید رویکرد اصلی که در کشور حاکم است را ملاک قرار دهیم؛ یعنی اصلا معتقدیم که توسعه کشور برمبنای فعالیت صنایع برزگ رقم می‌خورد یا صنایع کوچک؟ در کشوری مثل آلمان که پیشینه صنعتی آن کاملا مشخص است، رشد و توسعه برمبنای صنایع کوچک دیده شده است. البته این به مفهوم ناچیز بودن جایگاه صنایع بزرگ در این کشور نیست. من فکر می‌کنم در کشور ما هم در حدود ۱۰ سال اخیر توجهات به شرکت‌های دانش‌بنیان، استارت‌آپ‌ها و تولید به‌مفهوم واقعی جلب شده است.

باید بپذیریم بخشی از این مسئله که صنایع کوچک درخور نقش‌آفرینی‌شان دیده نمی‌شوند، ناشی از فرهنگ و رویکردهای قانونی و اقتصادی کشور است، اما آرام آرام در حال حرکت به سمتی هستیم که صنایع کوچک هم بیشتر دیده شوند، مثلا خط سبز در گمرک فقط مختص صنایع بزرگ فعال است که ما در تلاشیم این ظرفیت را برای شرکت‌های دانش‌بنیان هم فعال کنیم.

چالش‌های صنایع کوچک؛ از کمبود برق تا مانع‌تراشی دولت

 

یک فعال حوزه صنعت در گفت‌وگو با صمت در پاسخ به این سوال که واحدهای مستقر در شهرک‌های صنعتی اکنون با چه مشکلاتی رو‌به‌رو هستند، بیان کرد: در حال حاضر مهم‌ترین مشکلی که واحدهای مستقر در شهرک‌های صنعتی با آن مواجهند، قطعی برق است. در این روزها در شهرک صنعتی که واحد تولیدی ما در آن مستقر است، هفته‌ای دو روز برق قطع و فعالیت‌ها کاملا متوقف می‌شود. این مسئله خسارات زیادی را به واحدهای تولیدی تحمیل و آسیب‌پذیری مالی ما را زیاد می‌کند.

 این فعال حوزه صنعت در تشریح وضعیت زیرساختی شهرک‌های صنعتی نیز اظهار کرد: در بخش زیرساخت، شامل آب، برق، گاز و... شهرک‌های صنعتی ما در مضیقه شدید قرار دارند که این امر ضرورت سرمایه‌گذاری در این بخش‌ها را نمایان می‌سازد. علاوه بر این صنعتگران در این مناطق با معضل کمبود فضا دست‌و پنجه نرم می‌کنند؛ به‌طوری که رونق مطلوبی در برخی از صنایع وجود دارد، اما به‌دلیل کمبود فضا امکان توسعه فعالیت فراهم نیست.

 نکته مهم‌تر اینکه اگر هم زمینی باشد، به مزایده گذاشته و با چندین برابر قیمت واقعی آن فروخته می‌شود‌ و در نهایت می‌بینیم در برخی از موارد زمین‌های شهرک‌های صنعتی از زمین‌های صنعتی در سایر مناطق گران‌تر است؛ در حالی که اصل بر این بوده که زمین‌های شهرک‌ها در اختیار صنعتگر قرار داده شود تا توسعه صنعت رقم بخورد. کرمانی در پایان با بیان اینکه متاسفانه به‌نظر می‌رسد دولت بخش خصوصی را رقیب خود می‌بیند و بر همین اساس اصل ۴۴ قانون اساسی به‌طور اصولی اجرایی نمی‌شود، تاکید کرد: دولت باید از شهرک‌سازی خصوصی حمایت کند.

 ما از سال ۹۹ تاکنون درصدد راه‌اندازی یک شهرک صنعتی خصوصی در زمینه صنعت کفش در استان قم هستیم و گروهی از سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در این زمینه اقدام کرده‌اند که سازمان صنایع کوچک حمایت خوبی از این طرح داشته، اما نهادهای دیگر، مثلا وزارت جهاد در بحث تغییر کاربری حمایت نمی‌کنند؛ بر همین اساس عمده تقاضای صنعتگران و فعالان صنعتی برقراری هماهنگی میان نهادهای اجرایی در راستای رفع مشکلات طرح‌ها است.

سخن پایانی

 

 صنایع کوچک باوجود نقش تاثیرگذارشان آنگونه که باید و شاید دیده نشده‌اند و در برخی از تصمیم‌گیری‌ها نخستین گروهی که مورد هدف محدودیت قرار می‌گیرند همین گروه هستند. مثلا در همین روزها که گرما با تمام توان رخ‌نمایی می‌کند، برای مدیریت مصرف انرژی، برق صنایع در طول هفته ساعت‌ها قطع می‌شود، در حالی که قطع برق در کنار آسیب‌هایی در بخش بهره‌وری نیروی انسانی و آسیب‌هایی را به تجهیزات این واحدها وارد می‌کند که جبران آن در توان هر صنعتگری نیست.

 هرچند به ‌نظر می‌رسد سازمان شهرک‌های صنعتی تلاش‌هایی در راستای رفع مشکلات فعالان این عرصه انجام ‌می‌دهد، اما اهمیت و جایگاه این حوزه در اقتصاد، ضرورت تلاش جمعی‌تر نهادهای دولتی و همکاری سایر ارگان‌ها با این سازمان را دوچندان می‌کند.