جدی شدن واردات خودرو و در ادامه تحولات منطقه با شروع جنگ حماس، دو موضوع بسیار مهم بود که به‌شدت می‌توانست بازار خودرو را متاثر کند، اما آنچه در نهایت شاهد بودیم افزایش یکی دو روزه نرخ برخی از خودروها متاثر از افزایش نرخ دلار بود که در ادامه با کنترل نرخ دلار، هیجان این بازار هم به سرعت خوابید.در کل بازار خودرو در این مدت شاهد تغییرات چشم‌گیری نبوده، اما به‌گفته فعالان این بخش، بازار با بی‌ثباتی مواجه بوده و مانند آتش زیر خاکستر منتظر است به کوچک‌ترین جرقه‌ای واکنش نشان دهد. صمت در این گزارش وضعیت بازار خودرو را طی یکی، دو هفته اخیر از فعالان این بازار جویا شده که در ادامه می‌خوانید.

نگاهی‌برقیمت خودروهای داخلی و مونتاژی

روند آرام نرخ دلار در انتهای هفته گذشته باعث شد جو هیجانی بازار خودرو نیز فروکش کند، باتوجه به قیمت‌های اعلامی وب‌سایت کارنامه، نرخ خودرو امروز وضعیت آرامی را تجربه می‌کند. نرخ خودروهای داخلی تغییری ندارد. کوییک دنده‌ای S از هاچ‌بک‌های اقتصادی شرکت سایپا محسوب می‌شود که طی هفته‌های گذشته نوسانات جزئی داشته و بدون تغییر، روی کانال ۳۵۰ میلیون تومان معامله می‌شود.شاهین G از سدان‌های لوکس سایپا به‌شمار می‌رود که از چند روز گذشته روی کانال ۵۹۰ میلیون تومان ثابت شده و تغییری ندارد. سمند سورن پلاس بنزینی یکی از سدان‌های پرطرفدار ایران خودرو است که هیچ تغییری نداشته و با نرخ ۵۸۳ میلیون تومان خرید و فروش می‌شود. پژوپارس LX TU ۵ از هم رده‌های سمند سورن بوده، اما به‌دلیل محبوبیت بیشتر در بازار، از نرخ بالاتری نیز برخوردار است. این خودرو با نرخ ۶۲۱ میلیون تومان معامله می‌شود.

قیمت خودروهای مونتاژی نیز همانند داخلی‌ها، هیچ تغییری ندارد. ام‌وی‌ام X ۲۲ دنده‌ای اسپرت لاکچری ارزان‌ترین کراس‌اوور مونتاژی در بازار محسوب می‌شود که با نرخ ۷۱۰ میلیون تومانی در حال معامله است. جک J ۴ آپشنال یکی دیگر از خودروهای اقتصادی مونتاژی بوده که توسط کرمان موتور تولید می‌شود. این خودرو نیز با نرخ ۷۳۵ میلیون تومانی خرید و فروش می‌شود. هایما S ۵ دنده اتوماتیک که از معدود خودروهای مونتاژی ایران خودرو به‌شمار می‌رود، از چند هفته گذشته در محدوده یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومانی درحال نوسان بوده که با نرخ یک میلیارد و ۲۳۰ میلیون تومان هم معامله می‌شود. فیدلیتی پرایم نیو ۵ نفره از کراس‌اوورهای مونتاژی بهمن موتور بوده که همانند دیگر خودروهای بازار، با نرخ یک میلیارد و ۵۶۰ میلیون تومان خرید و فروش می‌شود.

بازار در انتظار واردات خودرو

آرش راهبر، کارشناس بازار خودرو درباره وضعیت این بازار به صمت گفت: در یکی دو هفته اخیر موضوع خودروهای وارداتی و ورود نخستین گروه از این خودروها، بیشترین تاثیر را بر بازار خودرو داشته و به‌نوعی بعد از مدت‌ها تحرکی به این بازار داده و مقدار کمی آن را از رکود خارج کرده است. تا پیش از این اتفاق، بازار به‌نوعی به خواب رفته و در رکود به‌سر می‌برد و ما شاهد این وضعیت در هر دو بخش بازار، هم خودروهای داخلی و هم وارداتی و خارجی، بودیم. موضوع تاثیرگذار بعدی، حمله حماس به غزه و به‌تبع آن افزایش نرخ دلار بود. وقتی نرخ دلار افزایش دارد برخی برای حفظ سرمایه‌های خود به سمت بازار خودرو می‌روند. البته در ادامه با شروع روند کاهشی و به نوعی کنترل نرخ دلار، کم‌کم این روند هیجانی در بازار خودرو کاهش یافت.

کارشناس بازار خودرو ادامه داد: مورد دیگری که در این مدت بر بازار تاثیر داشت، تغییر داستان واردات خودرو بود. اینکه وضعیت این بخش از بازار خودرو براساس انتظارات پیش نرفت هم بازار را متاثر کرد. خودروهای وارداتی کنونی بسیار گران‌تر از خودروهایی هستند که پیش از این خبرهایی درباره آنها شنیده می‌شد. در جریان بررسی چگونگی و معیارهای واردات خودرو براساس آنچه متولیان امر اذعان داشتند، مقرر شده بود نرخ این خودروها در رده خودروهای متوسط باشد که مردم عادی هم توان خرید آنها را داشته باشند. در این زمینه صحبت از خودروهای ۷ تا ۱۰ هزار یورویی بود در حالی که خودروهایی که واردات آنها قطعی و پیش‌ثبت‌نام‌شان انجام شده همه بالای یک میلیارد و نیم و ۲ میلیارد هستند که خرید آنها برای مردم عادی دور از دسترس است. وقتی خودرو با نرخ متوسط به بازار عرضه نشود و آلترناتیوی برای خرید در بازار نباشد، به طبع قیمت‌ها همچنان بالا خواهد بود و خرید خودرو برای بسیاری امکان‌پذیر نیست.

وضعیت نامشخص بازار

راهبر خاطرنشان کرد: در این میان، خبرهایی هم درباره واردات دست دوم‌ها مطرح است و به نظر می‌رسد به‌زودی در این بخش شاهد اتفاقاتی باشیم. اگر این مورد رخ دهد، بازار خودرو شاهد کاهش قیمت‌ها خواهد بود. البته در این بخش نیز آنچه شنیده‌ایم، بیشتر در حد خبر است، ضمن اینکه روند آن و نحوه تامین ارز برای خرید این خودروها مشخص نیست.

وی افزود: در کل بازار خودرو وضعیت مشخصی ندارد و بطن آن مشوش است و انتخاب‌ها در این بازار بیشتر مربوط به خودروهای چینی است.

کارشناس حوزه خودرو در پایان گفت: به نظر می‌رسد در بازار خودرو تا پایان سال یا بهمن، قدری نوسان نرخ داشته باشیم که متاثر از واردات خودرو خواهد بود. البته چون تعداد خودروهای وارداتی مشخص نیست نمی‌توان به‌طور دقیق واکنش بازار را پیش‌بینی کرد. از سوی هم همان‌طور که می‌دانید باید در کشور پول باشد تا بازار رونق بگیرد که در این زمینه هم اطلاع دقیقی از میزان پول و نقدینگی که در دست مردم است، نداریم. در ادامه حرکت سرمایه‌های سرگردان اینکه کجا می‌روند نیز تاثیرگذار است. با توجه به رکود و تورم شدید بخش مسکن انتظار می‌رود بخش زیادی از سرمایه‌ها برای حفظ ارزش وارد بازار خودرو شوند. در این میان، مکانیسم فروش هم بسیار تعیین‌کننده خواهد بود و ماندن سامانه یکپارچه ماندن یا بسته شدن آن هم جای بحث دارد و نامشخص است. به‌هرحال وضعیت بازار خودرو در تمام بخش‌ها غیرشفاف است و صرفا باید منتظر ماند و دید چه خواهد شد.

بازار در آرامش نسبی

فریدون عطارد، فعال بازار خودرو درباره وضعیت این بازار در هفته‌های اخیر به صمت اظهار کرد: بازار به‌طور نسبی در آرامش است. خرید و فروش چندانی در بازار خودرو شاهد نیستیم، اما به‌نوعی می‌توان گفت شرایط بازار برای مصرف‌کنندگان واقعی مناسب است تا در این فرصت مناسب، نسبت به خرید خودرو موردنیاز خود اقدام کنند.

وی ادامه داد: در روزهای اخیر در راستای وضعیت منطقه با شروع جنگ حماس و نوسان نرخ ارز، نرخ برخی از خودروها برای یکی، دو روز حالت نوسانی داشت و صعودی بود که در ادامه با ثبات نسبی نرخ ارز و کنترل آن در نیمه هفته گذشته، باز هم بازار خودرو فاز قبلی خود را در پیش گرفت و به وضعیت قبلی بازگشت. روند آرام کاهش نرخ دلار در انتهای هفته گذشته باعث شد جو هیجانی چندروزه در بازار خودرو فروکش کند. البته همچنان بازار خودرو متاثر از خبرهای ریز و درشت است.

این فعال بازار با اشاره به اینکه بازار خودرو همچنان به اخبار مثبت و منفی واکنش نشان می‌دهد، افزود: یکی از مواردی که این روزها قطعا بازار را با تغییراتی مواجه می‌کند، واردات خودرو است که به‌تازگی با باز شدن سامانه برای ثبت‌نام و ادامه فرآیند خرید این خودروها، شکل بسیار جدی‌تری به خود گرفته است. ما امیدواریم این برنامه‌ها و همچنین عرضه خودرو در سامانه ادامه داشته باشد تا با افزایش عرضه خودرو از مجاری گوناگون بتوان به تقاضاهای موجود در بازار خودرو پاسخ داد.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: در ماه‌های اخیر و به‌ویژه بعد از راه‌اندازی سامانه یکپارچه و افزایش نرخ کارخانه‌ای خودروها، شرایط به سمتی پیش رفته که تقریبا خودرو از رده کالاهای سرمایه‌ای خارج شود که این موضوع نیز تاثیر زیادی بر بازار خودرو و در راستای بسامان شدن آن دارد که جای خوشحالی است.

ریزش بیشتر قیمت‌ها محتمل‌تر است

عطارد در پایان با اشاره به اینکه بازار خودرو روزهای آرامی را پشت‌سر می‌گذارد، افزود: به‌طور کلی بازار روند آرام و ریزشی دارد و خریداران هم در انتظار کاهش بیشتر نرخ خودروها هستند. به نظر نمی‌رسد افزایش نرخ در ادامه سال داشته باشیم، اما کاهشی‌تر شدن نرخ خودروها محتمل‌تر است. ضمن اینکه اگر تغییری در نرخ ارز رخ ندهد و خودروسازها روند تحویل خودروها را ادامه دهند و واردات به‌معنای واقعی انجام شود، بازار وضعیت بهتری پیدا خواهد کرد، در غیر این صورت اگر با همین فرمان جلو برویم بازار در رکود خواهد ماند و تغییرات چندانی در عرضه و تقاضا و نرخ خودروها شاهد نخواهیم بود. در این شرایط با تمام مشکلاتی که داریم انتظارمان این است که خودروسازان کمی روی کیفیت خودروها تمرکز کنند، چراکه در این بخش دچار ضعف هستیم که لازم است موردتوجه قرار گیرد و در راستای رونق صنعت خودرو اقدامات لازم در راستای افزایش کیفیت و ایمنی خودروها انجام شود.

راهی برای پایداری بازار خودرو

همان‌طور که می‌دانید در شرایط کنونی و بعد از سال‌ها ممنوعیت، واردات خودرو تاثیر زیادی بر بازار خودرو ما خواهد داشت. لطف‌الله سیاهکلی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با اشاره به تصویب آیین‌نامه واردات خودروهای کارکرده در کمیسیون زیربنایی دولت، درباره تاثیر واردات خودروهای کارکرده بر بازار خودرو به همشهری آنلاین گفت: اگر واردات خودروهای کارکرده با تصویب نهایی آیین‌نامه در هیات دولت رقم بخورد دو اتفاق در بازار رخ می‌دهد؛ در گام نخست میزان عرضه خودرو به میزان تقاضا نزدیک می‌شود و بازار از حبابی بودن و حرکت‌های سینوسی خارج می‌شود؛ به عبارتی بازار خودرو پایدار خواهد شد. این عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس اظهار کرد: در وهله دوم شاهد رقابت در بازار خودرو خواهیم بود. زمانی که خودرو خارجی چه کارکرده و چه نو وارد بازار شود، تولید داخلی خودرو از انحصار خارج می‌شود، چراکه بازار رقابتی می‌شود و نخستین حسن این روند این است که نرخ خودرو واقعی می‌شود. نماینده مردم قزوین در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: امروز تولیدکنندگان خودرو مدعی هستند نرخ دستوری است و آنها ضرر می‌کنند، اما با واردات خودرو، تولیدکنندگان می‌توانند با نرخ واقعی خودرو خود را ارائه کنند. اگر کسی نخرید، تولیدکننده باید با خودروهای خارجی رقابت کند؛ بنابراین با واردات خودرو هم نرخ در بازار خودرو تعدیل می‌شود، هم کیفیت بالا می‌رود و هم رقابت به‌معنای واقعی در بازار خودرو شکل می‌گیرد. از سوی دیگر، چون انحصار شکسته می‌شود، عملا شورای رقابت نیز از گردونه خارج می‌شود.

وی با بیان اینکه همه این موارد به تنظیم بازار می‌انجامد، گفت: تاکنون اهداف قانون‌گذار در واردات خودرو محقق و به‌معنای واقعی هنوز واردات خودرو انجام نشده است. ممکن است چند هزار خودرو چینی وارد کشور شده باشد، اما این آمار خیلی اهمیتی ندارد.

سیاهکلی با بیان اینکه برای واردات، مسئله ارز هم مطرح بود که در آیین‌نامه پیش‌بینی شده، تصریح کرد: امیدواریم با نهایی شدن آیین‌نامه واردات خودروهای کارکرده، هم شاهد ورود خودرو کارکرده و هم خودرو نو به کشور باشیم.

سخن پایانی

بنابر این گزارش کارشناسان معتقدند در وضعیت فعلی که میزان عرضه و تقاضا تغییرات آن‌چنانی ندارند، تنها محرک بازار خودرو می‌تواند نرخ دلار باشد و در صورتی‌که افزایش نرخ دلار رخ دهد، می‌توان انتظار تحریک تقاضای انباشته از ماه‌های گذشته را داشت. موضوع بعدی میزان و نحوه عرضه خودرو است که تا حدودی هیجانات این بازار را کنترل می‌کند.