سایه سنگین گرانی بر بیمه درمان
در نخستین ماه از سال ۱۴۰۲ کارشناسان هزینه‌های دارو و درمان را برای اقشار مختلف مردم بالا تخمین زده‌اند و معتقدند در سال جاری هزینه‌های دارو و درمان برای عموم مردم به‌ویژه قشر آسیب‌پذیر سر‌سام‌آور خواهد شد.
در نخستین ماه از سال ۱۴۰۲ کارشناسان هزینه های دارو و درمان را برای اقشار مختلف مردم بالا تخمین زده اند و معتقدند در سال جاری هزینه های دارو و درمان برای عموم مردم به ویژه قشر آسیب پذیر سر سام آور خواهد شد. همچنین این گمانه وجود دارد که بسیاری از بخش های کشور با نبود یا کمبود دارو مواجه شوند. بنا بر همین شرایط کشور نیاز داریم موضوعاتی چون لحاظ شدن سلامت و ارتقای بهداشت عمومی جامعه در همه سیاست ها، تقویت همکاری بخش های سلامت و غیرسلامت و تمرکز محرک های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی بر سلامت و رفاه برجسته سازی شود. مطالعات نشان می دهد، توسعه و تعمیق نظام های بیمه ای و پوششهای همگانی میتواند در کنار سایر عوامل در جامعه به بهبود شاخص توسعه انسانی و ارتقای سطح کیفیت زندگی و بهداشت کمک کند؛ بنابراین براساس قانون برنامه پنجم توسعه، یکی از اهداف اصلی سازمان های بیمه گر کمک به حفظ سلامت جامعه است. سازمان ها و دولت ها، از جمله دولت جمهوری اسلامی ایران، هر سال روز جهانی بهداشت را فرصتی برای معطوف کردن توجه جهانی به یکی از موضوعات مهم در حوزه بهداشت عمومی تلقی می کنند که یکی از این مباحث مهم و تاثیر گذار پوشش بیمه همگانی یا همان بیمه سلامت است. صمت در این گزارش نقش بیمه سلامت را در کاهش هزینه مربوط به دارو و درمان از کارشناسان صنعت بیمه جویا شده است.
وظیفه بیمه، کاهش هزینه ها از جیب مردم است
مسعود همتی گل سفیدی، کارشناس صنعت بیمه در امور درمان درباره نقش شرکت های بیمه گر در ارتقای سلامت به صمت گفت: امروزه نظام سلامت در حال تحول و نیازمند همدلی و همگرایی برای تامین منابع، سیاست گذاری و نظام ارائه خدمات است. ارکان نظام سلامت موظف به حفظ و تامین سلامت برای آحاد جامعه هستند و سازمان های بیمه گر نیز 3 رسالت پوشش فراگیر بیمه سلامت، ارتقای بسته خدمتی و کاهش پرداخت از جیب مردم را برعهده دارند و برای تحقق این ۳ رسالت باید همه ظرفیت های خود را به کار گیرند. متاسفانه در سال های گذشته بیمه ها در جایگاه واقعی خود قرار نگرفته اند و از وظیفه اصلی خود که ارتقای سطح سلامت مردم است غفلت کرده اند.
لزوم ورود دولت به بیمه سلامت
وی افزود: در سال های اخیر شرکت های بیمه گر در قالب انواع پوشش های بیمه ای سعی کرده اند هزینه کمتری از جیب بیمار در بخش دارو و درمان پرداخت شود. در جهت ارتقای پوشش بیمه سلامت دولت باید به شرکت های بیمه گر کمک کند تا برخی از این شرکت ها که به خاطر گرانی یکباره هزینه دارو و درمان در معرض ورشکستگی قرار گرفته اند از این مشکل رهایی یابند.
همتی گل سفیدی با اشاره به اینکه در گذشته بیمه ها، سلامت محور نبوده و نتوانسته اند جلوی هزینه های القایی و غیرضروری را بگیرند، گفت: شرکت های بیمه گر برای ارتقای سلامت جامعه باید از داده های خود برای ارتقای خدمات پیشگیرانه استفاده کنند، زیرا گسترش پوشش های بیمه ای و حمایتی در کشور، نقش مهمی در افزایش امید به زندگی، بهبود کیفیت زندگی افراد، افزایش سطح بهداشت و سلامت، کاهش فقر و گسترش عدالت دارد.
تحقق عدالت در سلامت با بیمه
این کارشناس صنعت بیمه در امور درمان تاکید کرد: کشورها با تدوین سیاست هایی برای بهره مندسازی همه از فرصت برابر برای سالم بودن، مشارکت دادن جوامع و اقشار آسیب پذیر در تصمیم گیری ها و اجرای راه حل ها، جمع آوری داده های معتبر برای شناسایی نابرابری ها و سیاست های مبتنی بر شواهد، داشتن نگاهی جامع و عمل کردن فراتر از مرزها می توانند به عدالت در سلامت دست پیدا کنند؛ بنابراین کمک به توسعه شرکت های بیمه گر در زمینه بیمه سلامت می تواند به دستیابی دولت ها به اهداف بلندمدت شان در زمینه ارتقای کیفیت زندگی و سلامت تمامی اقشار جامعه کمک کند.
وی با تاکید بر اینکه بیمه راهی برای تسهیل دسترسی به خدمات اجتماعی سلامت است، اظهار کرد: متاسفانه راهکارهای لازم در این زمینه از طرف سیاست گذاران اعم از دولت و مجلس در نظر گرفته نشده ، در حالی که توسعه بیمه سلامت در کشور ارتباط مستقیمی با کاهش سرانه هزینه دارو و درمان برای هر فرد دارد که در نهایت جامعه را به سمت ارتقای کیفیت زندگی سوق می دهد.
درمان، بدون دغدغه مالی
همتی گل سفیدی متذکر شد: بیمه عمومی نخستین راه سرمایه گذاری برای ارتقای سلامت جامعه و افزایش اقبال عمومی برای استفاده از خدمات پزشکی و دارویی است. سرمایه گذاری در این زمینه باعث می شود افراد با پیش آمدن هر مشکلی بدون نگرانی از هزینه های خدمات به مراکز درمانی مراجعه کنند.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: اگر افراد یک جامعه دغدغه تامین هزینه های دارو و درمان را نداشته باشند و این اطمینان خاطر وجود داشته باشد که هزینه ها توسط شرکت بیمه گر پرداخت خواهد شد، در مراحل اولیه بیماری یا حتی برای چکاپ های دوره ای به کلینیک های درمانی مراجعه می کنند و بیماری به مرحله حاد و پرهزینه نخواهد رسید. اگر این روند به طور کامل در کشور اجرا شود و بیمه سلامت همگانی برای تمامی امور رایگان باشد، هزینه های جاری کشور تاثیر خواهد گرفت و سرانه هزینه دارو و درمان به طور چشمگیری کاهش خواهد یافت.
این کارشناس صنعت بیمه در امور درمان با تشریح اقدامات سال های اخیر دولت در ارتقای جایگاه بیمه سلامت همگانی گفت: گام هایی برای تحت پوشش قرار گرفتن جمعیت روستایی و عشایری کشور برداشته شده، اما متاسفانه ارقام پرداختی ازسوی دولت برای تحت پوشش قرار دادن این جمعیت بسیار ناچیز است و باتوجه به سرسام آور شدن هزینه های دارو و درمان به ویژه درباره بیماری های نادر و خاص بیمه ها نمی توانند از پس تمامی این هزینه ها برآیند و بخش عمده ای از هزینه های درمان برعهده فرد بیمار قرار می گیرد.
بیمه سلامت، مختص افرادی که هیچ بیمه ای ندارند
نادر رحیمی، کارشناس صنعت بیمه درباره مزایای بیمه سلامت و تاثیر آن بر ارتقای کیفیت زندگی به صمت گفت: هزینه های درمانی و جراحی، به ویژه در سال های اخیر به شدت بالا رفته و افرادی هم در جامعه کنونی ایران زندگی می کنند که هیچ پوشش بیمه ای ندارند. این افراد برای پرداخت هزینه های درمان با مشکلات زیادی روبه رو هستند. بیمه سلامتی که برای این افراد در نظر گرفته شده، در واقع کمکی است به اقشار بی بضاعت جامعه تا بتوانند از خدمات درمانی استفاده کنند.
مفید اما بی کاربرد
وی در ادامه افزود: بیمه سلامت در سال ۱۳۹۳ برای افرادی که تحت پوشش هیچ بیمه ای نیستند و به خاطر هزینه ها، نمی توانند برای درمان بیماری خود اقدام کنند، راه اندازی شد. شاید در آن زمان این بیمه می توانست جوابگوی هزینه های درمان باشد، اما در شرایط حاضر به ویژه در چند سال اخیر که هزینه ها در بخش دارو و درمان به شدت بالا رفته، این بیمه عملا کارآیی خود را از دست داده است. رحیمی با اشاره به اینکه بیمه سلامت در ایران انواع مختلفی دارد، توضیح داد: سازمان بیمه سلامت، خدمات این بیمه را به اقشار مختلفی ارائه می دهد که در قالب بیمه سلامت همگانی، بیمه سلامت روستاییان و همچنین بیمه سلامت ایرانیان بیمه شده اند.
وی ادامه داد: بیمه سلامت کارکنان دولت و بیمه سلامت سایر اقشار هم جزو بیمه سلامت کشوری است. براساس بیمه سلامت سایر اقشار، خانواده شهدا، مددجویان سازمان بهزیستی، طلبه های حوزه علمیه، دانشجویان و جانبازان، جزو اقشاری هستند که می توانند با پرداخت درصدی به عنوان حق بیمه، از خدمات درمانی ارائه شده توسط این بیمه استفاده کنند.
نقاط ضعف بیمه سلامت
این کارشناس صنعت بیمه درباره معایب بیمه سلامت توضیح داد: در این بیمه اولویت افراد در نظر گرفته نمی شود. همچنین افراد برای اینکه خدمات بیشتری دریافت کنند و تحت پوشش بیمه تکمیلی قرار گیرند، باید حق بیمه بیشتری پرداخت کنند. علاوه بر آن بیمه سلامت تنها خدمات درمانی ارائه می دهد و مانند بیمه های دیگر خدمات و حقوق بازنشستگی به مشمولان آن تعلق نمی گیرد.
رحیمی در پاسخ به این پرسش که بیمه شدگان سلامت از چه خدماتی می توانند بهره مند شوند، گفت: همه خدمات بیمارستانی در مراکز بهداشتی و بیمارستان های دولتی، چه به صورت بستری یا سرپایی، داروخانه ها، آزمایشگاه ها، رادیولوژی و خدمات پاراکلینیکی که طرف قرارداد بیمه سلامت هستند، به افراد تحت پوشش بیمه سلامت ارائه می شود. همچنین بیماران تالاسمی، هموفیلی، بیماران کلیوی و دیالیزی و پیوند کلیه، MS و همه بیماری های خاص تحت پوشش بیمه سلامت قرار می گیرند و براساس تعرفه مربوطه سازمان، هزینه های آنها پرداخت می شود، اما متاسفانه شیمی درمانی جزو این دسته قرار نمی گیرد.
بیمه بی توجه به بیماران خاص
وی ضمن انتقاد به سیاست اخیر دولت در قبال بیمه های درمانی در سال های اخیر گفت: هزینه های درمان در بخش بیماری های خاص به شدت افزایش داشته و متاسفانه در مواردی بسیاری بیمه سلامت زیر بار پرداخت هزینه ها نمی رود. از سوی دیگر به علت بدحساب بودن سازمان بیمه سلامت بیمارستان، داروخانه و سایر مراکز درمانی حاضر به قرارداد بستن با این سازمان نیستند.
رحیمی درباره گرانی دارو و تامین نشدن هزینه داروها توسط بیمه سلامت، گفت: باتوجه به حذف ارز ترجیحی دارو برای شرکت های خصوصی تولید و واردکننده دارو، گرانی دارو قابل توجه است و شهروندان فقط با مراجعه به پزشک خانواده می توانند از مزایای پزشک خانواده، دارو و حق ویزیت با نرخ پایین تر برخوردار شوند.
این کارشناس صنعت بیمه در ادامه خاطرنشان کرد: دولت با هدف جبران کسری بودجه از سرانه بیمه سلامت می کاهد؛ در صورتی که در کشورهای پیشرو در حفظ کیفیت زندگی و بهداشت افراد جامعه، بیشترین میزان بودجه به بخش سلامت و درمان و سپس آموزش تعلق می گیرد.
سخن پایانی
نیازهای بخش سلامت غیرقابل کتمان است و اثرات بیرونی دارد. دولت باید علاوه بر قانون گذاری، خود نیز ارائه کننده خدمت در این حوزه باشد؛ به گونه ای که سهم اساسی تامین مالی نظام سلامت بر عهده دولت باشد، اما در ایران متاسفانه این بخش مورد بی مهری دولت قرار گرفته و هر سال سهم بیمه سلامت افراد نسبت به سال گذشته آب می رود. به نظر می رسد امسال هم با پیش بینی گران تر شدن هزینه های دارو و درمان فشار به اقشار آسیب پذیر بیشتر شود؛ بنابراین ضروری است دولت با اقدامات جدی به بخش سلامت جامعه ورود کند تا از آسیب های طولانی مدت کاستی های این بخش و همچنین هزینه جاری کشور در بخش درمان بکاهد.
