سفره گران یلدا
شب یلدا، یکی از کهنترین و محبوبترین جشنهای ایرانی است که در بلندترین شب سال، یعنی ۳۰ آذر برگزار میشود. این جشن بهمناسبت بلندترین شب سال و آغاز زمستان برگزار و از دیرباز در فرهنگ ایرانی جایگاه ویژهای داشته است. شب یلدا، نهتنها یک شب برای جشن و شادمانی است، بلکه نماد امید به روشنایی و شروع دوباره است. این شب با آداب و رسوم خاص خود، از طریق برگزاری مراسمها و تزئینات خاص، برای ایرانیان بهیادماندنی میشود. جشن شب یلدا ریشهای بسیار قدیمی دارد و در واقع از جشنهای آیینهای باستانی ایران مانند جشن مهرگان و جشنهای مربوط به پرستش نور و خورشید سرچشمه میگیرد.
آداب و رسوم شب یلدا
شب یلدا بهطورسنتی با آداب و رسوم خاص خود همراه است که هرکدام نمادی از گذر زمان و امید به روشنی هستند. برخی از این سنتها عبارتند از:
مراسم دورهمی خانوادگی
در شب یلدا، خانوادهها دور هم جمع میشوند و در کنار هم شب را سپری میکنند. این شب بهعنوان فرصتی برای تقویت روابط خانوادگی و اجتماعی شناخته میشود. مهمترین بخش این شب، همراهی عزیزان در کنار هم و لذت بردن از لحظات شیرین آن است.
چیدن سفره یلدا
سفره یلدا، یکی از اجزای اصلی این شب است که معمولا با خوراکیهای مخصوص این جشن تزئین میشود. از جمله این خوراکیها میتوان به انار،خرمالو، هندوانه، شیرینیهای مخصوص مانند باقلوا، کلوچه و خشکبار مانند پسته، بادام و گردو اشاره کرد. هندوانه بهعنوان نماد گرما و برکت و انار نیز بهعنوان نماد زندگی و باروری در سفره این شب جایگاهی ویژه دارند.
فال حافظ
یکی از رسوم محبوب شب یلدا، گرفتن فال حافظ است. افراد پس از صرف غذا و لذت بردن از خوراکیها، معمولا یک دیوان حافظ را باز کرده و با آن فال میگیرند. این کار بهعنوان یک رسم به نیت خوشیمنی و جستوجوی پاسخ به سوالات زندگی شناخته میشود.
شعرخوانی و نقل داستان
در شب یلدا، خواندن شاهنامه، اشعار حافظ، سعدی و نقل داستانهای قدیمی نیز جزء سنتهای رایج است. این کار باعث ایجاد جو صمیمی و فرهنگی در جمع خانواده و دوستان میشود. اشعار شاعران ایرانی در این شب بیشتر بهسبب پیوند با فلسفه زندگی، عشق و امید، جلبتوجه میکند.
ساعات طولانی شب و انتظار برای صبح
مردم شب یلدا را بهگونهای میگذرانند که تا نیمههای شب بیدار باشند. این سنت بهنوعی نماد تحمل و امید است. تا زمانی که شب بهپایان برسد و خورشید دوباره طلوع کند، ایرانیان میخواهند به یادآوری این نکته بپردازند که پس از هر شب تاریک، روز روشن خواهد آمد.
قیمت آجیل شب یلدا
آجیل شب یلدا بهطورمعمول شیرین است و در کنار مغزها از خشکباری مانند توت خشک، برگه زردآلو، کشمش، گردو، انجیر خشک و ... تشکیل میشود. با گشت و گذار در فروشگاههای خشکبار با قیمتهای ۵۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومانی هر کیلو آجیل مخلوط روبهرو میشویم که نرخ اقلام ممتاز و درجه یک این محصول تا یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان و بالاتر نیز بهفروش میرسد.
نگاهی به نرخ عمدهفروشی انواع آجیل و خشکبار که بهتازگی از سوی اتحادیه اعلام شده، نشان میدهد قیمت آلبالو نیمهخشک به نرخ هر کیلو ۱۷۹هزار تومان، آلو بخارا ۲۱۵هزار تومان، انجیر خشک ۴۸۵هزار تومان، بادام منقا پوست کاغذی ۴۸۵هزار تومان، بادامهندی سایز ۳۲۰ به نرخ ۸۴۰ هزار تومان، برگ زردآلو ممتاز ۲۹۵ هزار تومان، برگ قیسی سکهای ۳۴۰ هزار تومان، پسته احمدآقایی ۸۲۰ هزار تومان، پسته اکبری
۸۹۰ هزار تومان، پسته فندقی ۶۴۰ هزار تومان، تخمه آفتابگردان کلهقوچی (دور سفید و سیاه) ۲۶۰ هزار تومان، تخمه آفتابگردان ریز ۱۷۵هزار تومان، تخمه آفتابگردان شمشیری ممتاز ۱۹۵هزار تومان، تخمه کدو گوشتی ۳۸۵ هزار تومان، سنجد ۱۹۵ هزار تومان، سویا آجیلی ۹۵هزار تومان، شاهدانه ۹۹ هزار تومان، فندق با پوست خام ۶۱۵ هزار تومان، کشمش سبز پیکانی ۱۸۵ هزار تومان، گردو با پوست کاغذی (وارداتی) ۴۵۰ هزار تومان، گندم بوداده ۹۹ هزار تومان، مغز بادام ۵۶۵ هزار تومان، مغز بادامزمینی درشت (با پوست) ۲۸۵ هزار تومان، مغز گردو ۶۹۰ هزار تومان، مویز بدون هسته ۲۸۵ هزار تومان، مویز با هسته ۱۹۵هزار تومان و نخودچی دوآتیشه بینمک و شور به ۱۶۵هزار تومان رسیده است.
یلدای لاکچری
شب یلدا یا شبچله یکی از قدیمیترین جشنهای ایرانی است که مانند عید نوروز از آیینهای فرهنگی و تاریخی ایران باستان بهیادگار مانده است. حال پس از گذشت سالها همچنان نیز خانوادهها به این سنت زیبا پایبند هستند. البته چند سالی است که این دورهمی ساده، دستخوش تغییراتی شده و لاکچریپسندی به آن نفوذ کرده است. حال بهجای برگزاری طولانیترین شب سال در خانه بزرگان فامیل، رستورانهای لاکچری رزرو میشوند. با گذری به سایتهای اینترنتی، با لیست رستورانهای مختلفی در تهران مواجه خواهید شد که آماده پذیرایی از شما برای شبچله هستند. برخی رستورانهای شهر با آیتمهایی چون موسیقی زنده، سینی یلدا، بار میوه و منوی باز برای شام، قیمتهای بالایی دارند. اما در مجموع هزینه گذراندن طولانیترین شب سال در یک رستوران لاکچری از نفری ۲۵۰ تا ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان متفاوت است.
حضور در تالار
برای حضور در برخی تالارهای خارج شهر با امکاناتی چون دی جی، مجری توانمند، استندآپ کمدی، حافظخوانی، اجرای زنده موسیقی پاپ و سنتی، پذیرایی شامل آجیل، میوههای یلدایی، آب میوه و شیرینی در سراسر مهمانی و شام سلف شامل ۸ نوع غذا (دسر + انواع سالاد + نوشیدنی) نیز باید نفری ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان پرداخت کنید. البته اگر قصد حضور در یک مکان اختصاصی را دارید، برخی از رستورانها اتاقکهای تزئینشدهای را با نرخ بیش از ۷ میلیون تومان در اختیار شما خواهند گذاشت.
تور ویژه یلدا
در کنار این موارد اگر قصد حضور در مراسم یلدای شهرهای دیگر را داشته باشید، تورهای مسافرتی تحتعنوان شبنشینی یلدا، پذیرای شما خواهند بود. هزینه تور شبنشینی یلدا نیز بسته به شرایط و مدت زمان حضور با اتوبوس vip از ۵ تا ۱۷میلیون تومان متغیر است. شاید با دیدن قیمتهای بالا کمی شوکه شوید، اما متاسفانه هزینه برگزاری یک یلدای ساده در خانه بزرگان فامیل نیز با گرانیهای فعلی، ارزان تمام نخواهد شد.
خوراکیهای یلدا چند؟
با سری به بازار زدن، نرخ برخی خوراکیهای شب یلدا خودنمایی میکنند، هندوانه کیلویی ۱۵هزار تومان، هرکیلو لبو نیز از ۳۵ تا ۵۵ هزار تومان، انار کیلویی ۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومان، آجیل شیرین از کیلویی ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان و آجیلهای لوکس بیش از یک میلیون تومان، هر کیلو خرمالو از ۲۵ تا ۷۰ هزار تومان، شیرینی خشک کیلویی ۲۰۰ تا ۳۵۰ و شیرینی تر کیلویی ۳۰۰ هزار تومان بهفروش میرسد.
سخن پایانی
شب یلدا در حقیقت یک جشن باستانی است که علاوه بر جنبههای فرهنگی و تاریخی خود، بهعنوان نمادی از امید و شروع دوباره در نظر گرفته میشود. آداب و رسوم شب یلدا نشاندهنده پیوند عمیق ایرانیان با طبیعت و دورههای زمانی است و همچنان پس از گذشت قرنها، بهعنوان یکی از مهمترین جشنهای ایرانی، جایگاه ویژهای در قلب مردم این سرزمین دارد. در نتیجه با یک حساب و کتاب سرانگشتی، برگزاری یک شبچله معمولی حتی بیش از ۲میلیون تومان آب خواهد خورد.