سرمایه‌گذاری روی تحقیق و توسعه، ‌بهبود کارآیی و ارتقای کیفیت محصولات را به همراه دارد که در ادامه نه‌تنها منجر به افزایش تولید و فروش می‌شود، بلکه رشد صنعت خودرو را تسریع می‌بخشد. کارشناسان معتقدند اگرچه هزینه‌های تحقیق و توسعه ممکن است در کوتاه‌مدت به افزایش نرخ نهایی محصولات بینجامد، اما در بلندمدت، بهبود کیفیت و کاهش هزینه‌های تولید می‌تواند قیمت‌ها را کاهش دهد. با افزایش کیفیت و کارآیی محصولات، تمایل مصرف‌کنندگان به پرداخت هزینه‌های بالاتر نیز افزایش می‌یابد. علاوه بر این، تحقیق‌وتوسعه امکان ارائه محصولات رقابتی‌تر در بازارهای بین‌المللی را فراهم می‌کند. به باور کارشناسان در شرایط کنونی که وضعیت بازار و صنعت خودرو نامناسب است، تمرکز بر R&D و بسترسازی برای گسترش آن می‌تواند به‌عنوان یک راهکار اساسی برای بهبود وضعیت این صنعت مطرح باشد.  در این گزارش در گفت‌وگو با کارشناسان صنعت خودرو نگاهی به وضعیت R&D در صنعت خودرو کشور انداخته که در ادامه می‌‌آید.

تحقیق و توسعه نیازمند حمایت جدی‌تر

محمدحسین پروانه، کارشناس حوزه خودرو درباره تاثیر تحقیق‌وتوسعه بر رشد و ارتقای صنعت خودرو به  اظهار کرد: به‌طورکلی هرگونه هزینه‌کرد و سرمایه‌گذاری در تحقیق‌وتوسعه به توسعه فناوری‌های نوین منجر می‌شود که در ادامه بهبود کارآیی تولید و ارتقای کیفی محصولات را به‌دنبال دارد. در نهایت، ارتقای کیفیت موجب افزایش تولید و فروش در صنعت خودرو شده و در نتیجه رشد اقتصادی را تسریع می‌بخشد. به‌طور کلی می‌توان گفت تحقیق‌وتوسعه یکی از عوامل کلیدی در تقویت رقابت‌پذیری و توسعه پایدار صنعت خودرو به‌شمار می‌رود.

پروانه با بیان اینکه تداوم تحقیق و توسعه بر نرخ نهایی محصولات تاثیرگذار است، ادامه داد: همان‌طور که می‌دانید افزایش هزینه‌های تحقیق و توسعه ممکن است در کوتاه‌مدت، به افزایش نرخ نهایی محصولات بینجامد، اما در بلندمدت، بهبود کیفیت، کاهش هزینه‌های تولید و توسعه فناوری‌های بهینه‌تر می‌تواند هزینه‌های تولید را کاهش داده و در نهایت به کاهش نرخ نهایی منجر شود. افزایش کیفیت و کارآیی محصولات، تمایل مصرف‌کنندگان به پرداخت هزینه‌های بالاتر برای یک کالا را نیز افزایش می‌دهد.

تولید صادرات‌محور در سایه R&D

کارشناس صنعت خودرو درباره تولیدصادرات‌محور با استفاده از تداوم تحقیق‌وتوسعه در بلندمدت گفت: تحقیق‌وتوسعه امکان ارائه محصولات رقابتی‌تر در بازارهای بین‌المللی را فراهم می‌کند. تولید خودروهایی با استانداردهای جهانی و ویژگی‌های منحصربه‌فرد مانند مصرف بهینه سوخت یا سازگاری با محیط‌زیست به افزایش سهم صادرات کمک می‌کند. نوآوری‌های مبتنی بر تحقیق‌وتوسعه می‌تواند به تولیدصادرات‌محور ختم شده و جذابیت بیشتری برای بازارهای جدید ایجاد کند. پروانه در ادامه درباره تاثیر نوآوری‌های تحقیقاتی بر ایجاد بازارهای جدید اظهار کرد: شاهد هستیم که با توسعه فناوری‌های نوین مانند خودروهای خودران، فرصت‌های جدیدی در بازار جهانی خودرو به وجود آمده است. شرکت‌هایی که در زمینه‌های نوآورانه پیشرو هستند، می‌توانند به بازارهای تازه دسترسی پیدا کرده و سهم بازار خود را افزایش دهند.

وی ادامه داد: در شرایط کنونی به تغییر سیاست‌های اقتصادی برای حمایت از تحقیق‌وتوسعه نیاز داریم. حمایت مؤثر از تحقیق‌وتوسعه در صنعت خودرو، نیازمند سیاست‌های اقتصادی حمایتی مانند تخصیص اعتبارات مالیاتی، حمایت از شرکت‌های نوپا و تحقیقاتی و ایجاد زیرساخت‌های مناسب است. این تغییرات می‌تواند به توسعه سریع‌تر فناوری‌ها و بهبود توان رقابتی صنعت خودرو منجر شود.

پروانه درباره اثرات منفی عدم‌سرمایه‌گذاری در تحقیق‌وتوسعه بیان کرد: عدم‌سرمایه‌گذاری در تحقیق‌وتوسعه می‌تواند به عقب‌ماندگی تکنولوژیک و کاهش توان رقابتی صنعت خودرو بینجامد که به ضرر اقتصاد است. برای کاهش این اثرات، دولت می‌تواند از طریق همکاری‌های بین‌المللی، ایجاد مراکز تحقیقاتی مشترک و افزایش سرمایه‌گذاری‌های هدفمند، به توسعه فناوری‌های نوین کمک کند.

حضور کمرنگ تحقیق ‌وتوسعه در صنعت خودرو

کارشناس صنعت خودرو با اشاره به همکاری‌های بین بخش خصوصی و دولتی برای انجام برنامه‌های تحقیقاتی موثر گفت: ایجاد همکاری‌های استراتژیک بین دولت و شرکت‌های خصوصی در زمینه تحقیق و توسعه می‌تواند باعث افزایش سرمایه‌گذاری‌ها و تسریع فرآیندهای نوآوری شود. دولت با ایجاد سیاست‌های حمایتی و بخش خصوصی با اجرای پروژه‌های مشترک می‌توانند به نتایج مناسبی دست یابند.  پروانه در پایان در ارزیابی نهایی از وضعیت تحقیق و توسعه در صنعت خودرو کشور خاطرنشان کرد: صنعت خودرو کشور درحال‌حاضر نیازمند تقویت تحقیق و توسعه است تا بتواند با تحولات جهانی همگام شود. هم‌اکنون میزان تحقیق و توسعه در صنعت خودرو در سطح پایینی است. ارتقای سطح تحقیق‌وتوسعه می‌تواند به بهبود کیفیت و رقابت‌پذیری محصولات داخلی کمک کند، اما بدون حمایت کافی از سوی دولت و ایجاد بسترهای لازم برای همکاری با شرکت‌های خارجی، دستیابی به توسعه پایدار در این بخش دشوار خواهد بود.

تحقیق‌و توسعه، قلب تپنده صنعت

مسیح فرزانه، کارشناس صنعت خودرو درباره نقش تحقیق و توسعه در صنعت خودرو به  اظهار کرد: تحقیق و توسعه به‌عنوان یکی از ارکان کلیدی در رشد و پیشرفت صنعت خودرو شناخته می‌شود. این حوزه به‌عنوان قلب تپنده هر شرکتی، چه در صنعت خودرو و چه در صنایع دیگر، اهمیت ویژه‌ای دارد. R&D که مخفف “Research and Development” به معنای تحقیقات و توسعه است، به تمام فعالیت‌هایی اشاره دارد که قبل از عرضه یک محصول به بازار باید انجام شود. این فعالیت‌ها شامل طراحی، تولید قطعات، تکنولوژی و سایر جنبه‌های مرتبط با خودرو می‌شود. در سطح بین‌المللی، اهمیت R&D به وضوح قابل مشاهده است. به‌عنوان مثال، شرکت آئودی آلمان، زیرمجموعه گروه خودروسازی فولکس واگن، در سال ۲۰۲۳ حدود ۴ میلیارد یورو فقط در مرکز تحقیقات توسعه خود سرمایه‌گذاری کرده است. شرکت تویوتا نیز حدود ۴.۵ میلیارد یورو در این زمینه هزینه کرده است. شرکت چینی مانند چری نیز سالانه حدود ۳.۵ میلیارد یورو فقط در بخش تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری می‌کند. این سرمایه‌گذاری‌ها به تولید محصولات به‌روزتر و باکیفیت‌تر منجر می‌شود که می‌تواند سهم بازارهای صادراتی را افزایش دهد و ارزآوری بیشتری برای کشور به همراه داشته باشد. فرزانه درباره اهمیت تحقیق‌وتوسعه افزود: افزایش هزینه‌های تحقیق و توسعه ممکن است در کوتاه‌مدت به افزایش نرخ نهایی محصولات بینجامد، اما در بلندمدت، بهبود کیفیت و کاهش هزینه‌های تولید می‌تواند قیمت‌ها را کاهش دهد. تحقیق‌وتوسعه باعث می‌شود خودرویی پیشرفته‌تر و ایمن‌تر به مشتریان ارائه شود. با توجه به اینکه امکانات و نقاط قوت جدیدی به خودرو اضافه می‌شود، نرخ نهایی خودرو ممکن است افزایش یابد، اما این افزایش نرخ توجیه‌پذیر خواهد بود، زیرا کیفیت و کارآیی محصول بالاتر رفته است.

نوآوری برای تولید رقابت‌پذیر

کارشناس صنعت خودرو به استفاده از تحقیق‌وتوسعه برای افزایش صادرات اشاره کرد و گفت: برای افزایش صادرات، وجود یک مرکز تحقیق و توسعه مؤثر ضروری است. این مرکز وظیفه دارد اطلاعات دقیق درباره بازارهای داخلی و خارجی جمع‌آوری کرده و رقبا را تحلیل کند. با شناخت دقیق از نیازهای بازار و امکانات رقابتی، تولیدکنندگان می‌توانند قیمت‌های رقابتی‌تری ارائه دهند و کیفیت محصولات خود را با استانداردهای جهانی همسان کنند. علاوه بر این، تحقیق‌وتوسعه در بخش قطعات نیز اهمیت دارد. تولیدکنندگان می‌توانند با ارائه فناوری‌های نوین به سایر شرکت‌ها کمک کنند که این امر نه‌تنها به رشد اقتصادی کمک می‌کند، بلکه امکان صادرات تکنولوژی را نیز فراهم می‌آورد.  فرزانه در ادامه خاطرنشان کرد: برای حمایت مؤثر از تحقیق‌وتوسعه در صنعت خودرو، نیاز به سیاست‌های اقتصادی حمایتی مانند تخصیص اعتبارات مالیاتی، حمایت از شرکت‌های نوپا و تحقیقاتی و ایجاد زیرساخت‌های مناسب وجود دارد. این تغییرات می‌تواند به توسعه سریع‌تر فناوری‌ها و بهبود توان رقابتی صنعت خودرو منجر شود. برای تقویت صنعت خودرو کشور نیازمند تغییرات اساسی در سیاست‌های اقتصادی هستیم. بدون حمایت کافی از تحقیق‌وتوسعه و ایجاد بسترهای لازم برای همکاری با شرکت‌های خارجی، دستیابی به توسعه پایدار در این بخش دشوار خواهد بود. صنعت خودرو باید روی تحقیق‌وتوسعه تمرکز کند تا بتواند با تحولات جهانی همگام شود. سرمایه‌گذاری در این حوزه نه‌تنها موجب ارتقای کیفیت محصولات خواهد شد، بلکه امکان دسترسی به بازارهای جدید را نیز فراهم می‌آورد. اگرچه چالش‌هایی وجود دارد، اما با همت ملی و همکاری بین‌المللی می‌توان آینده‌ای روشن برای صنعت خودرو کشور رقم زد که پاسخگوی نیازهای داخلی باشد و بتواند در بازارهای جهانی نیز سهم قابل‌توجهی کسب کند.

نیازمند بسترسازی و حمایت

کارشناس صنعت خودرو در پایان گفت: تحقیق‌وتوسعه نه‌تنها یک ضرورت، بلکه یک فرصت برای صنعت خودروی ایران است تا بتواند با چالش‌ها و تحولات جهانی همگام شود. سرمایه‌گذاری در این حوزه می‌تواند منجر به ارتقای کیفیت محصولات، کاهش هزینه‌ها و افزایش صادرات شود. با توجه به اهمیت این موضوع، نیاز است که دولت‌ها اقداماتی جدی برای حمایت از تحقیق‌وتوسعه انجام دهند؛ اقداماتی که شامل تخصیص اعتبارات مالیاتی، حمایت از شرکت‌های نوپا و ایجاد زیرساخت‌های مناسب باشد. علاوه بر این، همکاری بین بخش خصوصی و دولتی باید تقویت شود تا فرآیندهای نوآوری تسریع یابد. بدون شک، دستیابی به یک صنعت خودرو رقابتی مستلزم تغییرات بنیادین در سیاست‌ها و رویکردهاست. اگرچه چالش‌هایی وجود دارد، اما با همت ملی و همکاری بین‌المللی می‌توان آینده‌ای روشن برای صنعت خودرو کشور رقم زد که نه‌تنها پاسخگوی نیازهای داخلی باشد، بلکه بتواند در بازارهای جهانی نیز سهم قابل‌توجهی کسب کند.

سخن پایانی

بنا برا ین گزارش کارشناسان معتقدند درحال‌حاضر، صنعت خودرو کشور نیازمند تقویت تحقیق و توسعه است تا بتواند با تحولات جهانی همگام شود. میزان تحقیق و توسعه در این صنعت پایین است و ارتقای سطح تحقیق‌وتوسعه می‌تواند به بهبود کیفیت و رقابت‌پذیری محصولات داخلی کمک کند. اما بدون حمایت کافی از سوی دولت و ایجاد بسترهای لازم برای همکاری با شرکت‌های خارجی، دستیابی به توسعه پایدار در این بخش دشوار خواهد بود. عدم‌سرمایه‌گذاری در تحقیق‌وتوسعه می‌تواند به عقب‌ماندگی تکنولوژیک و کاهش توان رقابتی صنعت خودرو منجر شود؛ بنابراین، دولت باید از طریق همکاری‌های بین‌المللی و ایجاد مراکز تحقیقاتی مشترک، به توسعه فناوری‌های نوین کمک کند. تنها با اتخاذ رویکردهای علمی و عملی است که می‌توانیم آینده‌ای روشن برای صنعت خودرو کشور رقم بزنیم و سهم خود را در بازارهای جهانی افزایش دهیم.

در نهایت اینکه تولید خودروهایی با استانداردهای جهانی و ویژگی‌های منحصربه‌فرد، مانند مصرف بهینه سوخت یا سازگاری با محیط‌زیست، به افزایش سهم صادرات کمک می‌کند. نوآوری‌های مبتنی بر تحقیق‌وتوسعه می‌تواند جذابیت بیشتری برای بازارهای جدید ایجاد کند. با توجه به نیاز به تغییر سیاست‌های اقتصادی برای حمایت از تحقیق‌وتوسعه، ضروری است که دولت اقداماتی نظیر تخصیص اعتبارات مالیاتی و حمایت از شرکت‌های نوپا را در دستور کار قرار دهد. همچنین، همکاری بین بخش خصوصی و دولتی در زمینه تحقیق و توسعه می‌تواند باعث افزایش سرمایه‌گذاری‌ها و تسریع فرآیندهای نوآوری شود.