کار هست اما کارگر نیست!
فعالیتهای اقتصادی استان چهارمحال و بختیاری در حال حاضر در سه بخش کشاورزی، صنعت و گردشگری خلاصه شده است. اگرچه این استان از دیرباز به عنوان یک استان فعال در عرصه کشاورزی و دامپروری مطرح بوده است اما در سالهای اخیر با توسعه واحدهای تولیدی، توانسته دستی بر آتش تولیدات صنعتی نیز داشته باشد. با توسعه واحدهای کشاورزی و صنعتی و رونق در این عرصهها در استان چهارمحال و بختیاری، چالشهایی چون کمبود نیروی کار به دغدغهای برای بهرهبرداران تبدیل شده است؛ به ویژه در ایامی که زمان برداشت محصول است و نبود کارگر برای برداشت محصول میتواند ضرر و زیان جبرانناپذیری به بهرهبرداران وارد کند.
حسین برزگر در گفتوگو با مهر، اظهار کرد: کمبود نیروی کار، یکی از چالشهای اصلی کشاورزان و بهرهبرداران در زمان برداشت محصول از مزارع و باغات استان چهارمحال و بختیاری ازجمله باغات بادام و گلستانهای گل محمدی است.
وی افزود: برخی از مزرعهها و باغات ازجمله گل محمدی، بادام، میوه و… به دلیل هزینههای کارگری نمیتوانند برداشت مناسب محصول داشته باشند و متأسفانه این یک معضل در زمینه کشاورزی است.
تنها دولت مسئول حل معضل کمبود نیروی کارگری نیست
رئیس سازمان جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری ادامه داد: نبود کارگر چالشی است که قرار نیست آن را دولت به تنهایی حل کند، در بحث تأمین کارگر در فصل برداشت، دست هر کسی که میتواند در حوزه فناوری، نیروی کارگری و دانش کمککننده باشد، را میفشاریم.
برزگر عنوان کرد: طبق آمار سامانه پایش کود و پهنهبندی، تعداد بهرهبرداران بخش کشاورزی به تفکیک کد ملی از ۶۷ هزار نفر سال گذشته به بیش از ۸۳ هزار نفر در امسال افزایش پیدا کرده است.
رئیس جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه بهرهبرداران بخش کشاورزی از دو طریق شناسایی شدهاند تصریح کرد: تعدادی از کشاورزان از طریق سامانه کود و پهنهبندی و تعدادی از بهرهبرداران به خاطر توسعه واحدهای متراکم و گلخانهای شناسایی شدهاند.
برزگر ادامه داد: جمعیت فعال بخش کشاورزی از ۵۶ هزار نفر به بیش از ۶۱ هزار نفر در استان رسیده است.
برزگر خاطر نشان کرد: بر اساس بررسیهای که در حوزه معاونت برنامهریزی و امور اقتصادی صورت گرفته به نظر میرسد عوامل مختلفی باعث نبود نیروی کارگری در واحدهای صنفی است که میتوان به عدم اشتیاق کارگران فصلی به کار دائم در این واحدها، نداشتن فرهنگ کارگری در بین بانوان و تن ندادن نیروهای تحصیل کرده در کار کارگری اشاره کرد.
وی در پایان با اذعان بر اینکه امروز ما نیاز به تکنسین و کارگر ماهر در واحدهای مرغداری، دامداری و گلخانهای داریم بیان کرد: برای بعضی از مشاغل سخت، مشقتبار و طاقتفرسا با چالش تأمین کارگر مواجه هستیم که لازم است برای حل این مشکل هرچه سریعتر برنامهریزیهای لازم صورت گیرد.
نبود کارگر باعث ضرر و زیان بسیاری برای کشاورزان و باغداران میشود
محسن بنیادی در گفتوگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: این مزرعه در سال ۱۳۹۶ با کاشت ۲۲ هزار و ۵۰۰ شاخه گل محمدی افتتاح شد.
وی افزود: با توجه به شرایطی که در استان چهارمحال و بختیاری وجود دارد از همان سالهای اول برداشت گل محمدی از این مزرعه انجام شد و خوشبختانه سال به سال برداشت افزایش پیدا کرد.
مدیر مزرعه گل محمدی ادامه داد: البته چند سال به دلیل شرایط اقلیمی نامناسبی که در استان به وجود آمد و محصول دچار سرمازدگی شد برداشت محصول خوب نبود.
بنیادی عنوان کرد: گل محمدی خوبیهای بسیاری دارد اما در این زمینه چالشهای بسیاری نیز وجود دارد، یکی از این چالشها برداشت محصول و نبود کارگر است، برداشت گل محمدی باید به صورت دستی و با استفاده از نیروی کار انجام شود و در چهارمحال و بختیاری شرایط خوبی برای تأمین نیروی کار نداریم.
وی خاطرنشان کرد: بسیاری از محصولات کشاورزی به دلیل نبود نیروی کار روی زمین میماند و از بین میرود چون نتوانستیم آنها را برداشت کنیم، این یک ضرر بزرگ برای تولیدکننده است.
مدیر مزرعه گل محمدی اضافه کرد: مشکل دیگری که با آن مواجه هستیم فروش خام محصولات است که به دلیل نبود صنایع تبدیلی در استان است، اگرچه به صورت نیمبند یک صنعت تبدیلی در کنار مزارع و باغات ایجاد میشود ولی کفاف نمیدهد.
تأمین منابع انسانی دغدغه صنعت و معدن است
محمدرضا بهرامن در همایش «توسعه متوازن و پایدار صنعت آهن و فولاد ایران» در اصفهان با تأکید بر اینکه نقص مدیریت در منابع انسانی و ناترازیهای انرژی است، اصل مهمی در جامعه امروز است که نیاز به مدیریت جامع دارد، اظهار کرد: تأمین منابع انسانی دغدغه صنعت و معدن است.
وی افزود: باید برای مدیریت موضوع کمبود نیروی کار نسخه واحدی در اختیار داشته باشیم زیرا مدیریت در سرمایه انسانی نامطلوب است و قطعاً در آینده با چالش روبهرو خواهیم بود.
یکی از تولیدکنندگان در استان چهارمحال و بختیاری در این خصوص اظهار کرد: مشکل نیروی کار واحدهای تولیدی باید حل شود، درحالحاضر تولیدکنندگان برای تأمین نیروی کار خود از استانهای همجوار استفاده میکنند و روزانه چندین دستگاه خودرو با هزینه واحد تولیدی کارگر به استان وارد میشود.
وی افزود: مهمترین معضل درحالحاضر واحدهای تولیدی کمبود و نبود نیروی کار است، این معضل باعث شده است تا تولیدکننده نتواند فازهای توسعهای خود را انجام دهد.
این کارفرما ادامه داد: مسئله نیروی کار باید برای تولیدکنندگانی که در سطح کلان در حال فعالیت هستند باید حل شود.
پایه حقوق کارگر ساده در چهارمحال و بختیاری باید زیاد شود
شهرام زارع در گفتوگو با مهر، اظهار کرد: در چهارمحال و بختیاری حدود ۷ هزار نفر کمبود نیروی کار یدی یا همان کارگر ساده داریم.
وی افزود: این کمبود نیروی کار به دلیل کم بودن پایه حقوق برای نیروی کار ساده است، بسیاری از آنهایی که در زمینه فنی هستند وارد کارهای ساده نمیشوند و این موضوع یکی از معضلات کارفرما در بخشهای کشاورزی و صنعت است.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی چهارمحال و بختیاری ادامه داد: به همین دلیل و برای حل مشکلات کمبود نیروی کار، به ویژه در زمینه کارگرهای ساده پیشنهادی به وزارت کار ارائه شد تا بتوانیم در سالهای آینده کسری نیروی کارگر ساده را کمتر کنیم.
زارع عنوان کرد: در همین راستا پروپوزالی کامل از چگونگی افزایش حقوق کارگران ساده و الزامات قانونی آن فراهم شده است تا در استانهایی که به لحاظ قانونی نمیتوانند از نیروهای تبعه بهویژه افغانی استفاده کنند، اجرایی شود.
وی خاطرنشان کرد: استان چهارمحال و بختیاری استان ممنوعه به لحاظ به کارگیری اتباع است و این به دلیل پایین بودن نرخ اشتغال و بالا بودن نرخ بیکاری است.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی چهارمحال و بختیاری اضافه کرد: باید تغییرات در قانونهای اداره کار برای جذب نیروی کار ساده ایجاد شود، بنابراین در استانهایی که نمیتوانند نیروی کار از اتباع خارجی بکارگیری کنند باید حداقل پایه حقوق کارگری کارگر ساده در آنها بالا باشد.
سخن پایانی
اصل هر تولید و صنعتی، نیروی کار است، از نیروی کار متخصص گرفته تا کارگرهای ساده، مسئله مهمی که این روزها در استان چهارمحال و بختیاری به یک معضل تبدیل شده است. استفاده و بکارگیری کارگران اتباع کشورهای دیگر به ویژه افغانستان در استان کوچکی مثل چهارمحال و بختیاری با فرهنگ ویژهای که مردمان آن دارند کاری سخت است، از طرفی این استان نرخ بالای بیکاری دارد لذا از ابتدا به کارگیری اتباع کشورهای دیگر در آن ممنوع اعلام شد تا بتوان از ظرفیت نیروی کار خود استان استفاده شود. هنوز هم نرخ بیکاری در استان چهارمحال و بختیاری بیشتر از کشور است اما مردم ترجیح میدهند به جای کارگر ساده با حداقل حقوق و کمترین مزایا یا به استانهای دیگر کوچ کنند یا از راهی دیگر امرار معاش کنند، کما اینکه نیروی تحصیلکرده را نیز نمیتوان در شغلهای ساده و بعضاً فصلی بکارگیری کرد. ساماندهی به وضعیت کمبود نیروی کار ساده در چهارمحال و بختیاری باید در دستورکار باشد و طبق گفته رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان، باید به افزایش پایه حقوق آن هم در استانی چون چهارمحال و بختیاری که منع قانونی برای بکارگیری اتباع بیگانه دارد، توجه ویژه و جدی شود.