دارو یکی از موضوعاتی است که به دلیل اینکه به زندگی‌های روزمره و حیاتی مردم بستگی دارد، کوچک‌ترین تنش در بازار آن می‌تواند بازتاب‌های گسترده‌ای داشته باشد. کمبود دارو در کشور به‌ویژه داروهای شیمی درمانی اما به‌مشکلی بزرگ برای خانواده‌های درگیر سرطان و بیماری‌های خاص تبدیل شده، قصه پرفرازونشیب دارو سال‌هاست که ادامه دارد و از آنجا که ارزبری این داروها بالاست با هر بار تغییر در نرخ ارز این داروها افزایش نرخ چشمگیری خواهند داشت و با قیمت‌های نجومی به فروش می‌رسد. اما عوامل زیادی در زمینه کمبودهای دارویی موثر هستند که بی‌توجهی به‌موقع به هر یک از آنها، منجر به بروز کمبودهای دارویی و در نتیجه تحمیل فشار مضاعف به بیماران می‌شود.

هزینه ۴۰۰ میلیون تومان درمان سرطان

حمیدرضا دهقان منشادی، متخصص رادیوتراپی آنکولوژی درباره تاثیرگذاری روش‌های درمانی سرطان گفت: براساس آمار در کشور انگلیس ۴۰ درصد بهبودی به‌دلیل جراحی است، ۴۰ درصد به‌وسیله از روش رادیوتراپی و ۲۰ درصد از طریق کیموتراپی است. وقتی اسم سرطان می‌آید همه یاد شیمی‌درمانی می‌افتیم؛ در صورتی که تنها ۲۰ درصد بهبودی با شیمی‌درمانی اتفاق می‌افتند و متاسفانه وقتی مسئولان می‌خواهند تصمیم‌گیری کنند به داروهای شیمی‌درمانی بیشتر توجه می‌کنند و تجهیز مراکز رادیوتراپی نوین و مراکز جراحی مغفول واقع می‌شود و باید به آنها یادآوری کنیم که نیازی نیست پول‌های سنگین خرج داروهای سرطان شود و باید حوزه‌های دیگر را نیز جدی گرفت. در برخی مواقع تولید داروهای سرطان در کشور با رانت صورت می‌گیرد و در واقع عده‌ای به‌دنبال منفعت اقتصادی هستند نه درمان بیماران. در برخی مواقع دارویی که تنها دو روز از تایید FDA آن می‌گذرد و در امریکا هنوز بر سر مصرف آن اماواگر وجود دارد در کشور ما مونتاژ و تولید می‌شود! مثلا نرخ داروی خارجی ۱۰ میلیون تومان است و برای تولید آن همه مراحل تحقیقاتی و R&D طی شده اما تولیدکننده ما ماده موثره از هند وارد می‌کند و آن را ۸ میلیون تومان قیمت‌گذاری می‌کند و وزارت بهداشت نیز اعلام می‌کند به دلیل اینکه نرخ این شرکت پایین است دارو را از او می‌خریم و بیمه نیز نرخ پایه را بر همین اساس تعیین می‌کند. با تولید این داروی ۱۰ میلیونی با احتساب پوشش بیمه بیمار باید ۲ میلیون تومان پرداخت کند و ۸ میلیون را بیمه تقبل کند و همین موضوع حجم مالی زیادی را به بیمه تحمیل می‌کند که در آن فقط 2 میلیون تومان احتمالا هزینه تولید و مابقی سود شرکت است که از جیب بیمار و بیمه پرداخت می‌شود.

به گزارش فارس، وی با مقایسه کیفیت داروهای ایرانی و خارجی اظهارکرد: شرکت‌های تولید‌کننده باید برای گذراندن مطالعات بالینی خود بین ۳ تا ۵ سال وقت صرف کنند، حقیقت این است که کیفیت برخی داروهای تولید داخل با داروهای خارجی یکسان نیست و صرف اینکه فرمولاسیون آنها یکسان باشد نمی‌تواند تضمین‌کننده کیفیت آن بوده باشد، ده سال قبل یک شرکت ایرانی داروی زلودا را تولید کرد و وزارت بهداشت آن را تایید کرد اما پس از مصرف تعدادی از بیماران جان باختند، ما به وزارت بهداشت گزارش مرگ‌ها را اعلام کردیم تا این دارو از بازار جمع‌آوری شد. این موضوع به این معنی نیست که کیفیت داروهای ایرانی پایین است اما دارویی که مراحل بالینی خود را طی چند مرحله گذرانده است اطمینان مصرف بیشتری دارد. بخش دیگری از کار ما با دستگاه‌ها و تجهیزات پزشکی است، برخی از شرکت‌های تولید‌کننده اعلام می‌کنند که دستگاه را تولید می‌کنیم در صورتی که این دستگاه تولید نیست و مونتاژ است، برخی از شرکت‌ها با دریافت وام‌هایی کلان به اسم تولید اقدام به مونتاژ این دستگاه‌ها می‌کنند که کیفیت مناسبی ندارد؛ بنابراین وزارت بهداشت باید نظارت بیشتری بر این موضوع داشته باشد. ما مخالف تولید داخل نیستیم اما صرف اینکه از دستگاه‌های ایرانی نوپا استفاده کنیم درست نیست و باید ضمن حمایت از آن دستگاه مناسب برای درمان بیمار تامین شود.

دهقان با اشاره به هزینه‌های سنگین درمان سرطان گفت: درباره یک بیماری شایع که سرطان سینه است، بیمار برای شیمی‌درمانی در بخش دولتی که ممکن است اصلا پولی هم گرفته نشود، برای این کار حدود ۳۰ تا ۴۰ میلیون هزینه دارویی می‌شود و همین حدود برای رادیوتراپی و آزمایشگاه و عکس و... . همچنین حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ میلیون برای مراحل درمان هزینه نیاز است که با احتساب جراحی حدود ۱۵۰ میلیون تومان می‌شود. اگر بیمار بیمه باشد که ممکن است با یک هزینه خیلی کم در بخش دولتی انجام دهد. براساس همین تعرفه‌ها در بخش خصوصی کل این فرآیند حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰میلیون می‌شود که البته ممکن است بیمار این خدمات را بیمه‌ای دریافت کند. اختلاف هزینه بخش خصوصی و دولتی آنجا نمایان می‌شود که بیماری دوباره عود کند. ضمن اینکه بیمار هزینه غیرمستقیم هم مانند رفت‌وآمد، نیاز به پرستار، تغذیه اختصاصی، مشاوره‌های روانشناسی و اعصاب و روان، بستری و... دارد که هیچ کدام از اینها جزو هزینه‌های اعلام‌شده نیستند. در حالی که گاهی هزینه‌های جانبی خیلی بیشتر از هزینه‌های اولیه خواهد بود که فرقی ندارد بخش خصوصی است یا دولتی؛ این هزینه‌ها به بیمار تحمیل می‌شود. در مواردی از دست دادن شغل نیز از دیگر هزینه‌های غیرمستقیم بیمار است.

بانک اطلاعاتی بیماران سرطانی ساماندهی می‌شود

هوشنگ ادهمی، عضو هیات مدیره شبکه ملی سرطان با اشاره به اجرای طرح مدیریت بهینه و جامع بیماران مبتلا به سرطان و یکپارچه‌سازی اطلاعات بیماران، افزود: با اجرای این طرح، نیازمندی‌های بیماران شناسایی می‌شود. وی با بیان اینکه سامانه یکپارچه شبکه ملی خیرین پشتوانه تأمین دارو برای بیماران مبتلا به سرطان خواهد بود، گفت: این سامانه علاوه بر اینکه مدارک بیماران را راستی‌آزمایی می‌کند، بیمارانی که نسخه‌های درمانی پرهزینه‌ای دارند، هم شناسایی کرده و با ارجاع به خیریه‌های این حوزه امکان تهیه داروهای این بیماران را نیز فراهم می‌کند. به گزارش مهر، ادهمی با اشاره به اینکه تاکنون سامانه منسجم و یکپارچه از اطلاعات بیمارانسرطانی وجود نداشته است، یادآور شد: مبتلایان سرطان به سطوح مختلفی از خدمات تخصصی نیازمند هستند و امیدواریم با یکپارچه‌سازی اطلاعات، بیماران از نحوه درمان، پراکندگی انواع سرطان و آخرین شیوه‌های درمانی روز دنیا و خدماتی که خیریه‌های هم‌راستا ارائه می‌دهند، بهره‌مند شوند.

عضو هیات مدیره شبکه ملی سرطان افزود: خیرین سلامت تلاش دارند، همه ابعاد درمان بیماری براساس استانداردهای بین‌المللی را در اختیار بیماران قرار دهند و اکنون موسسه کنترل سرطان ایرانیان مراقبت‌های حمایتی و تسکینی را به بیماران در ۶ شهر به‌صورت حضوری و در کل کشور از طریق تماس تلفنی و ۲۴ساعته ارائه می‌دهد.

هم‌افزایی ۶۱ خیریه حوزه سرطان برای توزیع عادلانه خدمات

مدیرعامل مرکز کنترل سرطان ایران، از هم‌افزایی ۶۱ خیریه حوزه سرطان برای دسترسی عادلانه خدمات و مراقبت‌ها در بیماری سرطان خبر داد و با اشاره به برگزاری همایش دسترسی عادلانه همگانی به خدمات و مراقبت‌ها در بیماری سرطان، افزود: این همایش ۱۶ بهمن در هفته سرطان و روز مشارکت‌های اجتماعی، با شعار «بشناسیم، همصدا شویم و تاثیرگذار باشیم»، برگزار خواهد شد تا مرهمی بر رنج بیماران و خانواده آنان باشند.

محمد جهانگیری تصریح کرد: همایش دسترسی عادلانه همگانی به خدمات و مراقبت‌ها در بیماری سرطان به‌منظور ایجاد همگرایی موسسات خیریه حوزه سرطان برگزار می‌شود تا بتوانیم قدمی برای رفع دغدغه‌های بیماران و خانواده‌های آنان برداریم.

به گزارش ایرنا، وی با بیان اینکه بررسی میزان دستیابی ایران به شعارهای سه‌گانه جهانی روز سرطان، هم‌افزایی حوزه اجتماعی و دستاوردهای شبکه از اهداف برگزاری این همایش است، افزود: شبکه ملی سرطان برای بررسی نحوه مداخله در سیستم ارائه خدمات به‌ویژه تهیه دارو و تجهیزات سرطان، مددکاری اجتماعی و خدمات و آموزش موسسات خیریه، الگویی را با کمک مرکز کنترل سرطان ایرانیان طراحی کرده که این طرح آزمایشی اکنون در قم در حال اجرا است و در روز همایش به اعضای شبکه ملی سرطان معرفی می‌شود.

عضو هیات مدیره شبکه ملی سرطان، با اشاره به پیشبرد اهداف خیریه‌ها با اجرای مدیریت بهینه و جامع بیماران مبتلا به سرطان، اظهار کرد: اجرای این طرح موجب همگرایی ارکان نظام اعم از دولت، تشکل‌های مردم‌نهاد، مؤسسات خیریه، دانشگاه‌های علوم‌پزشکی، سازمان‌های بیمه‌گر، استانداری، سایر ذی‌نفعان حوزه‌های اجتماعی در موضوعات پیشگیری و تشخیص زودهنگام خواهد شد که در نشست تخصصی به اشتراک گذاشته می‌شود.

جهانگیری تاکید کرد: در این نشست خیریه‌های فعال حوزه سرطان با مدل مدیریت بهینه و جامع مبتلایان سرطان که با همکاری دانشگاه علم پزشکی در قم در حال اجرا است، آشنا می‌شوند تا این طرح را در سایر استان‌ها با کمک مکسا، شبکه ملی خیرین و دانشگاه‌های علوم‌پزشکی اجرا کنند.

وی درباره طرح صندوق مشارکتی در حوزه توسعه فناوری‌های نوین حوزه سرطان که از محورهای اصلی این همایش است، گفت: این صندوق یکی از کارهای مهم و نوآورانه در توسعه اقتصاد سلامت است که با مشارکت بخش دولتی، خصوصی و خیریه‌ها شکل گرفته تا بتوانیم هم به شرکت‌های دانش‌بنیان و هم توسعه خدمات سلامت و کاهش هزینه‌ها کمک کنیم و خدمات دانش‌بنیان را در حوزه‌های مختلف از جمله سرطان توسعه دهیم.

ضرورت فعالیت‏ شبکه ملی سرطان

داوود نیکی، بازرس شبکه ملی تشکل‌های مردمی و مؤسسات خیریه حوزه سرطان با اشاره به سابقه مردم در فعالیت‌های داوطلبانه، افزود: شبکه ملی سرطان براساس نیاز جدی وزارت بهداشت برای مقابله با این بیماری با همکاری خیریه‌های متعددی که در این عرصه وجود داشت، شکل گرفته و برای خود وظایفی تعیین کرده است. نیکی گفت: این شبکه به‌منظور هم‌افزایی و توسعه ظرفیت مؤسسات خیریه با انتخاب وظایفی در قالب سه کمیته با تعامل مدیرعاملان خیریه‌ها فعالیت خود را آغاز کرده و تاکنون اقدامات مطلوبی انجام داده است.

به گزارش مهر، وی با اشاره به اهمیت فعالیت‏ شبکه ملی سرطان، یادآور شد: گرچه این مجموعه هنوز نوپا است، اما کارگروه‌های چهارگانه دارو، سامانه جامع بیماران مبتلا به سرطان، بودجه و مالیات مهم‌ترین فعالیت‌هایی هستند که این گروه به آن می‌پردازد تا با انجام آن از همه ظرفیت‌های خیریه‌های حوزه سرطان بهره‌مند شوند و علاوه بر بهبود خدمت‌رسانی، تسریع امور و کوچک شدن دولت اتفاق بیفتد. بازرس شبکه ملی تشکل‌های مردمی و مؤسسات خیریه حوزه سرطان، تغییر رتبه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع را از عوامل خطرساز بروز سرطان برشمرد و گفت: با افزایش امید به زندگی در کشور و افزایش جمعیتی که سال‌های سالمندی را طی کرده و به دهه ۷۰ زندگی رسیده اند، سرطان نخستین عامل مرگ‌ومیر شده است. از این رو باید با فرهنگ‌سازی در سبک زندگی و تغییر رفتارهای پرخطر تلاش‌ها را به کاهش ریسک ابتلا به سرطان هدایت کنیم.

سخن پایانی

این روزها نایابی و کمبود داروهای سرطان و شیمی‌درمانی هم به مشکلات ناتوانی در تامین هزینه‌ها افزوده شده و بیماران در داروخانه‌ها یکی پس از دیگری به امید یافتن دارو سرگردان هستند؛ حال آنکه همین داروها در بازار سیاه با قیمت‌های سرسام‌آور ۲۰ تا ۳۰ برابری به فروش می‌رسد و این سوال مطرح است که بازار سیاه داروها را از کجا آورده و به چه سیستمی دسترسی دارد که داروخانه به آن سیستم دسترسی ندارد؟ هرچه هست بیماری که زندگی او به این داروها بستگی دارد نباید برای پیدا کردن دارو تا این حد سرگردان شود.