مهدی مظهری نایب رئیس هیات مدیره و مدیرعامل مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران اظهار کرد:  این مرکز همانطور که از نام آن مشخص است، متولی کدینگ کالا و خدمات در کشور هست و عموم مردم این مرکز را با نام بارکد یا ایرانکد می‌شناسند. بارکدهایی که روی محصولات درج شده و در فروشگاه‌های زنجیره‌ای اسکن می‌شوند توسط این مرکز صادر می‌شود. این مرکز به عنوان نماینده انحصاری سازمان جهانی GS1 است. سازمان جهانی GS1 در 116 کشور جهان نمایندگی انحصاری داشته و درحوزه کدینگ کالا و خدمت فعالیت می‌کند. مرکز نیز نزدیک به ۳۰ سال ذیل وزارت بازرگانی وقت این نمایندگی را دریافت کرده و اکنون که ذیل وزارت صمت فعالیت می‌کند چیزی حدود هفت نیم میلیون قلم کالا رو شناسایی کرده و بارکد آن را صادر کرده است. حدود دو سال و نیم گذشته ما سامانه خدمات رو هم راه‌اندازی کردیم و موفق به صدور کدینگ خدمات استاندارد در کشور شدیم.

ایشان در خصوص حضور مرکز در سی و یکمین نمایشگاه بین المللی فرش دستباف اظهار کرد: مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران به عنوان نماینده‌ی یک سازمان بین‌المللی با همکاری مرکز ملی فرش از دو سال پیش در حوزه شناسنامه فرش دستباف ورود کرد. همانطور که می‌دانید کالاهایی که در سراسر دنیا صادر می‌شوند باید با نظام کدگذاری بین‌المللی GS1 شناسایی شده و بارکد آن صادر شود. بر اساس نظام کدگذاری GS1 به منظور شناسایی منحصربه‌فرد اقلام تجاری در سراسر جهان به هر کشور یک پیش‌شماره اختصاصی تخصیص داده شده است که برای ایران این پیش‌شماره ۶۲۶ می‌باشد. مثل پیش شماره ۰۰۹۸ تلفن که منحصر به فرد بوده و مختص به ایران است. در هنگام تخصیص کد GS1 به هر قلم کالا یک کاتالوگ برای آن قلم کالا تعریف شده و کد به آن کاتالوگ الصاق می‌شود و با وارد کردن آن کد در بانک اطلاعاتی GS1، مصرف کننده نهایی به اطلاعات آن کالا دسترسی پیدا خواهد کرد. فرش دستباف هم به عنوان یک کالای با ارزش ایرانی باید همانند دیگر اقلام تجاری دارای شناسنامه معتبر بین‌المللی باشد تا علاوه بر در دسترس بودن اطلاعات آن، از اصالت آن نیز محافظت شود. موضوع شناسنامه فرش دستباف پشتوانه قانونی داشته و بر اساس قانون مصوبه مجلس شورای اسلامی در سال 81، فرش‌های دستباف باید شناسنامه‌دار شوند. پیرو همین موضوع مرکز ملی شماره‍گذاری کالا و خدمات ایران با همکاری مرکز ملی فرش ایران اقدام به طراحی سامانه‌ای جهت صدور شناسنامه فرش دستباف بر اساس استانداردهای جهانی GS1 و با همکاری و تعامل با فعالان این حوزه کرده است.

مظهری ادامه داد: صدور شناسنامه فرش دستباف این مرکز، این قابلیت را دارد که پس از ایجاد آن به 17 زبان زنده دنیا قابل عرضه است و این موضوع باعث می‌شود که شناسنامه فرش به هر زبانی در موتورهای جست‌وجوگر جستجو شود، اطلاعات آن به همان زبان نشان داده شود. این شناسنامه‌ها به شکل کاغذی نیز صادر می‌شود و به همراه فرش به عنوان سند فرش ارائه می‌شود. با استفاده از این شناسنامه فرش‌های ایرانی در ویترین جهانی قرار می‌گیرد و این موضوع می‌تواند به صادرات غیر نفتی کشور که فرش دستباف یکی از ارکان اصلی آن است کمک کند و موجب رشد GDP کشور شود.

ایشان ادامه دادند: مرکز امسال یک همایش تجربه نگاری و حل مسئله در هنر صنعت فرش دستباف داشت که یکی از موضوعات مهم این همایش بررسی چالش‌ها و معضلات تجارت الکترونیکی فرش دستباف بود که شناسنامه فرش دستباف به راحتی می‌تواند پاسخگوی چالش‌ها بوده و همانند دیگر اقلام تجاری فرش دستباف نیز در فضای دیجیتال به فروش رسد.

مدیرعامل مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران ادامه داد: مبنای صدور شناسنامه برای فرش دستباف بر اساس اطلاعات صحت سنجی شده است. این امر توسط ارزیاب‌های فرش دستباف صورت می‌گیرد که مورد تایید سازمان ملی فرش هستند و گواهینامه از این مرکز دارند. این موضوع باعث می‌شود اطلاعات فرش از طریق کارشناسان خبره این حوزه تایید شده و اصالت فرش تضمین شود و تجارت فرش در فضای دیجیتال را تسهیل می‌کند. همانطور که می‌دانید زمینه تجارت الکترونیکی اطلاعات می‌باشد. اگر اطلاعات صحیح در سیستم‌های اطلاعاتی جریان داشته باشد مشتری راحت اعتماد کرده و با یک شناسنامه اصیل می‌تواند به راحتی فرآیند خرید را انجام دهد.

موضوع مهم دیگر خدمات است که ما بر اساس استانداردهای جهانی خدمات را شناسایی کرده و به آن کد تخصیص می‌دهیم. این موضوع برای بافنده‌ها که زحمت اصلی تولید فرش را دارند و کمتر هنر آن‌ها دیده می‌شود بسیار حائز اهمیت است. چرا که هر شخصی که قصد خریداری فرش را دارد، فرش و فروشنده آن را می‌بنید ولی بافنده فرش و خالق این اثر هنری را نمی‌شناسد. کد خدمت می‌تواند این افراد را شناسایی کرده و اطلاعات آن در شناسنامه فرش درج می‌شود. به این شکل بافنده فرش نیز شناخته شده و به مرور زمان، جایگاه خود را در این هنر صنعت پیدا می‌کند و ارزش هنری و دستمزد واقعی کارش را دریافت می‌کند. بنابراین با داشتن شناسنامه فرش، شعار ما محقق می‌گردد که ما به هنر شما اصالت می‌بخشیم.

نکته بعدی این است ما به موقعیت مکانی کارگاه‌های بافندگی کد موقعیت مکانی (GLN) تخصیص می‌دهیم. از ویژگی‌های این شناسنامه بین‌المللی این است که اطلاعات هویتی بافنده فرش در آن ثبت شده و قابل رصد است. این اقدام نه تنها اصالت فرش را حفظ می‌کند، بلکه از جعل و تقلب نیز جلوگیری می‌کند.

وی در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا نکاتی در مورد جلوگیری از جعل این شناسنامه و بارکد‌ها وجود دارد یا خیر، اظهار کرد: حامل‌های داده انواع مختلف دارند. همانند انواع بارکدها و تگ‌های RFID که در فروشگاه‌ها لباس استفاده می‌شوند. پس از صدور شناسنامه فرش یک کد بین المللی صادر شده و به شکل QR در شناسنامه درج می‌شود. همان QR بر روی لیبل‌هایی با ضریب امنیتی چاپ شده و به فرش الصاق می‌شود. اسکن و استعلام آن QR اطلاعات درج شده را از بانک اطلاعاتی معتبر استعلام گرفته و به کاربر نمایش می‌دهد. به این شکل از جعل لیبل‌ها و بارکدها جلوگیری می‌شود. همچنین می‌‌توان برای فرش‌هایی که در حال بافت هستند از تگ‌های RFID که در تار و پود فرش بافته می‌شوند نیز استفاده کرد که به مراتب از ضریب امنیتی بالاتری برخوردار است.

مظهری در پایان به پاسخ  این سوال که آیا مراکز دیگری برای این کار وجود دارد یا خیر عنوان کرد: مرکز قبل از حضور در صنعت فرش، خدمات خود را به ۱۳۰ هزار تولید‌کننده حقوقی و ۱۰۰ هزار تولید‌کننده حقیقی ارائه داده است. بسیاری این فعالان اقتصادی بر اساس نیاز کسب وکار خود اقدام به دریافت کد از مرکز کرده‌اند. ما به منظور ارائه هرچه بهتر خدمات خود در سراسر کشور 52 نمایندگی ایجاد کرده‌ایم که در برخی از استان‌ها با توجه به حجم درخواست کد، چند نمایندگی وجود دارد. برای فرش دستباف نیز در نقاطی از کشور که فرش به صورت عمده تولید می‌شود نیز نمایندگی‌هایی به نام کارگزاری ایجاد کرده‌ایم که دریافت شناسنامه در هر نقطه از کشور تسهیل شود. بنابراین صدور شناسنامه فرش دستباف از طریق این کارگزاری‌ها معتبر بوده و سایر مراکزی که شخصا اقدام به صدور شناسنامه می‌کنند خلاف قانون بوده و شناسنامه‌های آن‌ها نیز از اعتبار ساقط است.