فیوزها چه هستند و چه نقشی در مدارات الکتریکی دارند؟
فیوزها از اجزای حیاتی در مدارات الکتریکی به شمار میروند و نقش اساسی در حفاظت از این مدارات ایفا میکنند. با افزایش وابستگی انسان به دستگاههای الکترونیکی و تجهیزات برقی، حفاظت از این دستگاهها در برابر اضافه بار و خسارات الکتریکی اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
فیوزها به عنوان یک قطعه تضمینکننده ایمنی ساده و موثر، میتوانند از تجهیزات گرانقیمت و حساس در برابر آسیبهای ناشی از اضافهبار و اتصال کوتاه محافظت کنند. در این مطلب به بررسی چیستی فیوزها، نحوه عملکرد آنها و نقششان در مدارات الکتریکی میپردازیم. با ما همراه باشید تا این اجزای حیاتی و ضروری را بهتر بشناسید.
فیوز چیست؟
فیوز یک قطعه حفاظتی الکتریکی است که در مدارات الکتریکی برای جلوگیری از آسیب به تجهیزات و سیمها به کار میرود. وظیفه اصلی فیوز این است که در صورت بروز اضافه بار، مدار را قطع کند تا از خطرات ناشی از اضافهبار و اتصال کوتاه جلوگیری شود.
فیوزها از یک عنصر فلزی نازک ساخته شدهاند که در یک محفظه غیرقابل اشتعال قرار دارد. طراحی این عنصر فلزی به گونهای است که به راحتی ذوب میشود. هنگامی که جریان برق از حد معین فراتر رود، حرارت تولیدشده توسط جریان اضافی باعث ذوب شدن عنصر فلزی خواهد شد و در نتیجه، مدار الکتریکی قطع میشود. این فرآیند به مدار کمک میکند تا به حالت عادی برگردد و دستگاهها و سیمکشی آسیب نبینند.
آشنایی با انواع فیوز و ساختار آنها
فیوزها انواع مختلفی دارند و بر اساس جنبههای مختلف دستهبندی میشوند. در اینجا به معرفی انواع فیوزها پرداختهایم:
فیوزهای AC و DC
فیوزها با توجه به نوع ولتاژ تغذیه ورودی به دو دسته اصلی تقسیم میشوند:
-
فیوزهای AC: در سیستم AC، ولتاژ با فرکانس ۵۰ یا ۶۰ هرتز تغییر میکند و قوس الکتریکی به راحتی قطع میشود؛ بنابراین، فیوزهای AC از نظر اندازه کوچکتر هستند.
-
فیوزهای DC: در سیستم DC، به دلیل جریان ثابت، خاموش کردن قوس الکتریکی دشوارتر است. فیوزهای DC بزرگتر بوده و فاصله بین الکترودها بیشتر در نظر گرفته میشود تا قوس الکتریکی کاهش یابد.
فیوزهای کارتریجی
فیوزهای کارتریجی از جمله فیوز شیشه ای برای محافظت از وسایل برقی مانند موتورها، تهویه هوا و پمپها استفاده میشوند و در دو نوع موجود هستند:
-
فیوزهای عمومی بدون تأخیر زمانی
-
فیوزهای خاص با تأخیر زمانی
این فیوزها به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: فیوز کارتریجی نوع D شامل حلقه، پایه، درپوش و کارتریج است. فیوز HRC (ظرفیت قطع بالا) نیز انواع مختلفی مانند نوع DIN، NH، تیغهای و مایع دارد.
فیوزهای فشار قوی
این فیوزها برای محافظت از ترانسفورماتورهای قدرت و توزیع در سیستمهای با ولتاژ بالا استفاده میشوند و میتوانند تا ۱۳ کیلوولت ولتاژ را تحمل کنند.
فیوزهای خودرو، تیغهای و پیچی
این فیوزها بدنه پلاستیکی و دو درپوش فلزی دارند و در خودروها برای سیمکشی و محافظت از اتصال کوتاه مورد استفاده قرار میگیرند. فیوزهای خودرو از ۱۲ ولت تا ۴۲ ولت تولید میشوند.
فیوزهای SMD، تراشهای، شعاعی و سربی
این فیوزها برای کاربردهای برق DC مانند هارد دیسک، دستگاههای پخش دی وی دی و تلفنهای همراه به کار میروند. انواع فیوزهای SMD شامل موارد زیر هستند:
-
فیوزهای تراشهای کندسوز
-
فیوزهای تراشهای سریع
-
فیوزهای تراشهای بسیار سریع
-
فیوزهای تراشهای تحملکننده پالس
-
فیوزهای تراشهای با نرخ جریان بالا
-
فیوزهای مخابراتی
-
فیوزهای نوع سوراخ عمیق
-
فیوزهای شعاعی
-
فیوزهای سربی
-
فیوزهای محوری
فیوزهای قابل سیمکشی مجدد
این فیوزها در صنایع و سیمکشی برق خانگی استفاده میشوند و میتوان المنت فیوز را در صورت ذوب شدن به دلیل اضافهبار یا اتصال کوتاه، به راحتی مجدداً سیمکشی کرد.
فیوزهای حرارتی
فیوزهای حرارتی به دما حساس هستند و المنت آنها از آلیاژ حساس به دما ساخته شده است. این فیوزها در اثر جریانهای زیاد ذوب میشوند و از مدار محافظت میکنند.
فیوزهای قابل تنظیم مجدد
این فیوزها بدون نیاز به تعویض مجدد قابل استفاده هستند و پس از مدتی مشخص دوباره مدار را وصل میکنند. در مواردی که تعویض دستی فیوزها دشوار است (مانند سیستمهای هستهای یا هوافضا) از این نوع فیوزها استفاده میشود.
اهمیت فیوزها و نقش حیاتی آنها در مدارات الکتریکی
فیوزها نقش حیاتی در حفاظت از مدارهای الکتریکی دارند. وظیفه اصلی آنها جلوگیری از آسیب به تجهیزات الکتریکی و سیمکشیها در صورت بروز اضافه بار یا اتصال کوتاه است. وقتی جریان برق از حد معینی تجاوز کند، فیوز با قطع مدار به طور خودکار از ادامه عبور جریان جلوگیری میکند. این قطع مدار باعث میشود تا از دستگاهها و سیمکشیها در برابر خطر آسیبدیدگی یا حتی آتشسوزی محافظت شود؛ به عبارت دیگر، فیوزها به عنوان اولین خط دفاعی در برابر مسائل و خطرات الکتریکی عمل کرده و با قطع سریع جریان، از وقوع حوادث جدی جلوگیری میکنند.
فیوزها در مدارات الکتریکی به دلایل متعددی اهمیت دارند. این قطعات نه تنها به محافظت از تجهیزات گرانقیمت و حساس میپردازند، بلکه ایمنی کاربران را نیز تأمین میکنند. بدون فیوزها، خطرات ناشی از اضافهبار و اتصال کوتاه به تجهیزات آسیبهای جدی وارد کرده و حتی منجر به حوادث جانی میشود. علاوه بر این، فیوزها با داشتن قابلیتهای مختلف، از جمله قابلیت تنظیم مجدد و فیوزهای خاص برای کاربردهای مختلف، امکان استفاده بهینه و موثر در محیطهای صنعتی، تجاری و خانگی را فراهم میسازند. این قابلیتها تضمین میکنند که هر نوع مداری، حتی در شرایط پیچیده، به طور ایمن و مطمئن عمل خواهد کرد.
خرید فیوز مرغوب با بهترین قیمت از جم ترونیک
از آنجا که فیوزها نقشی بسیار حیاتی و ضروری در مدارهای الکتریکی ایفا میکنند و عدم استفاده از آنها یا به کار بردن فیوز بیکیفیت میتواند موجب خسارات زیادی شود، تهیه فیوز مرغوب اهمیت بسیار زیادی دارد. از همین رو، توصیه میشود فیوزهای مورد نیاز خود را از جایی تهیه کنید که مطمئن و قابل اطمینان باشد و قطعات اصل و باکیفیت ارائه دهد.
جم ترونیک یکی از فروشگاههایی است که انواع فیوز را با قیمت مناسب و کیفیت بالا، به فعالان حوزه الکترونیک ارائه میکند. این فروشگاه با بیش از ۲۰ سال سابقه در زمینه تأمین و توزیع قطعات الکترونیک، انواع ماژولها و لوازم جانبی و مصرفی الکترونیک، یکی از بهترین گزینهها برای خرید فیوز گچی و سایر انواع فیوزها به شمار میرود. جهت خرید فیوز از این فروشگاه، کافی است به سایت آن سری بزنید و از قسمت دستهبندی محصولات، نوع فیوز مورد نظر خود را انتخاب و خریداری کنید.