خاک در کنار آب از اهمیت بسزایی در امنیت غذایی و ادامه حیات موجودات برخوردار است. اهمیت موضوع خاک سبب شده تا ۵ دسامبر در تقویم جهانی به نام آن نام ‌ گذاری شود. بنا به گفته کارشناسان امر حدود ۹۵ درصد غذا انسان به طور مستقیم به خاک وابسته است و تغذیه و تقویت خاک از اهمیت خاصی برخوردار است.

استمرار حیات بشر با استفاده بهینه از آب و خاک

سیدحسن ربانی، نماینده رهبر معظم انقلاب در وزارت جهاد کشاورزی در همایش خاک گفت: خاک و آب دو سرمایه بزرگ انسانی است. خدا این دو امانت را داده تا در استفاده بهینه ‌ ای آنها حیات بشر استمرار پیدا کند. وی افزود: در قرآن کریم آمده ما شما را از خاک آفریدیم و از شما انسان انتظار است زمین آباد کند. در قاموس دینی نیز آمده انسان برترین موجودات است که از خاک خلق شده است. او با بیان اینکه آب و خاک ویژگی پاک کنندگی دارد، عنوان کرد: حرص انسان سبب شده خاک و آب روز به روز آلوده ‌ تر می ‌ شود؛ در بحث الگوی کشت بدون توجه به مسائل زیست محیطی از سموم شیمیایی استفاده شده که در کنار پساب ‌ های صنعتی هشداری برای سلامت خاک است. نماینده ولی فقیه در وزارت جهاد کشاورزی ادامه داد: قرآن برای جلوگیری از فرسایش خاک آموزه ‌ هایی دارد که نخستین آن آبادانی و زراعت است. آموزش بسیار مهم است و باید بدانیم آب و خاک سرمایه نسل ‌ های آینده بوده که ضرورت حفاظت از خاک را گوشزد می ‌ کند. فرهنگ ‌ سازی و قانون ‌ گذاری موضوع دیگری است. در این باره باید به گذشته خود رجوع کنیم. کتاب ‌ هایی درباره اهمیت آب و خاک در قرون دوم و سوم نوشته ‌ شده که می ‌ توان به نگارش کتاب الغرض نیز اشاره کرد.

غرس یک میلیارد نهال ‌ برای صیانت از خاک

وزیر جهاد کشاورزی گفت: یک میلیارد نهال ‌ کاری در دستور کار وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفت. سید جواد ساداتی نژاد، وزیر جهاد کشاورزی در همایش روز جهانی خاک گفت: در کره زمین مسئله ‌ ای مهم ‌ تر از خاک نیست زیرا وجود و غذا ما از خاک است. وی با بیان اینکه تشکیل یک سانتی ‌ متر خاک به حدود ۷۰۰ سال زمان نیاز است، ادامه داد: در مقیاس زمینی می ‌ توان گفت خاک از موضوعات تجدیدپذیر است. وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به شرایط جغرافیایی کشور عنوان کرد: سالانه به دلیل شیب ‌ های تند در شهرهای کشور شاهد سیلاب ‌ های مخرب در اثر بارش ‌ ها بوده و یکی از ماموریت ‌ های وزارت جهاد کشاورزی حفاظت از خاک است. بنابراین در صیانت از خاک وظایف راهبردی برعهده ما بوده و برنامه ‌ ها با جدیت در حال پیگیری است. ساداتی نژاد افزود: با توجه به نگارش و تدوین برنامه هفتم توسعه ضرورت دارد توجه ویژه به خاک شده و اعتبارات لازم دیده شود. وی اظهار کرد: دولت نگاه مثبت داشته تا با برنامه ‌ های لازم از فرسایش خاک جلوگیری شده و سرعت این معضل کاهش یابد. وزیر جهاد کشاورزی به برنامه ‌ های این وزارتخانه اشاره کرد و گفت: در بحث صیانت و پایداری خاک با یک میلیارد نهال ‌ کاری حرکت ‌ های جدیدی آغاز شده است. وی یادآور شد: فائو در جمع بندی ‌ های خود در دهه اخیر اشاره دارد جدی ‌ ترین راه برای خاک که مادر بشر است امری مهم ‌ تر از کارهای مردمی و فرهنگی نیست. در این راستا باید از انجمن ‌ ها و تشکل ‌ های مردمی تقدیر کرده و آنها را مورد حمایت قرار داد. ساداتی نژاد در بخشی دیگر از سخنان خود عنوان کرد: در حوزه آموزش باید تولید محتوا داشت و مواردی در کتب درسی گنجانده شود. ساداتی نژاد در پایان سخنان خود تاکید کرد: ما بدون حفظ خاک امنیت پایدار غذایی ممکن نیست و باید به این میراث بین نسلی توجه ویژه داشت.

سخن پایانی

بر اساس گزارش فائو، خاک و تغذیه خاک حیاتی است. با توجه به افزایش جمعیت جهان تا سال ۲۰۵۰ ظرفیت غذا باید تا ۶۰ درصد افزایش یابد. این در حالی است که یک سوم خاک ‌ های دنیا تخریب یا توان تولیدی آنها کاهش یافته است. در نتیجه حدود ۲ میلیارد جمعیت جهان از گرسنگی و سو تغذیه رنج می ‌ برد. به همین دلیل خاک از اهمیت خاصی برای جوامع بشری برخوردار است. بر اساس مطالعات اتحادیه خاک جهان می ‌ گوید، در هر ۵ ثانیه به اندازه یک گودال خاک از بین می ‌ رود. این درحالی است که رسیدن به توسعه پایدار در بخش کشاورزی ضروری بوده تا نتایج مطلوب حاصل شود. به گفته بسیاری از کارشناسان در این راستا فرهنگ ‌ سازی هم نقش پررنگی دارد.