چهاردیواری اختیاری نیست!
یادداشتی از مسیح فرزانه - کارشناس و فعال صنعت و بازار خودرو
پدربزرگ فقیدم که از کسبه بازار فرشفروشان بود همیشه میگفت اشتباه کردن در مرتبه اول در یک کسبی که سررشته نداری طبیعی است اما تکرار آن، هم دیگر قابلقبول نیست و هم نشان از کمدانشی و درس نگرفتن از تجربیات گذشته است!
حالا داستان تکراری و سیر تسلسل بازی پرخسران عرضه خودرو در بورس کالا از دید من نماد بارز ضربالمثل ایشان و ترکیبی از لجبازیها و تصور بر عالم دهر بودن است!
بهصورت کلان حقیقت اینجاست که علم اقتصاد در دنیا برپایه یک اصول مشخص و مدون جلو میرود، اصولی که کاملا محاسبهشده وبر پایه اقتصاد ذینفعانه هم سود عرضهکننده را در خود دیده هم مصرفکننده و حال بازی کردن خارج از این قواعد علمی و تصور نادرست اینکه ایجاد فرمولهای خلقالساعه در سیستم مدیریتی صنعتی که به مصائب بزرگ دچار شده نه میتواند اتفاق مثبتی شکل دهد و هم قطعا بیش از گذشته زیانبار است.
در کلامی خلاصه عرض کرده و سخن کوتاه میکنم، بورسها در همه جای دنیا محلی برای عرضه یک کالای خرد در مقیاس کلان هستند و عملا خودرو بهعنوان یک کالای کلان سرمایهای در کشور با عرضه محدود در بورس یعنی شنا کردن در مسیر خلاف جهت آب و قطعا گرفتن نتیجه معکوس.
مضافا عرضه خودرو در بورس نه تنها به کشف قیمتی محصول کمک نمیکند بلکه سبب ایجاد رانت بیشتر و نوسان دهی دوباره در هر بار بازوبسته شدن فروش میشود.
در این میان فروش سامانهای یا سایت نیز دستکمی از روش غیرعلمی فروش در بورس ندارد اما انتخاب بین این دو گزینش بین بد و بدتر است که اگر سامانه را بد، بستر بورس برای چنین روشی شامل گزینه بدتر میشود.
فروش خودرو نه تنها در همه جای دنیا بلکه تا پیش از خلق روش غیرعلمی عرضه در سامانه در دولت پیشین، همیشه و همه جای دنیا توسط شرکتها در تماس مستقیم با مصرفکننده و فعال بازار رخ میداده و میدهد و هر حد واسطی در این میان سبب ایجاد عدم شفافیت و خسارات مالی هنگفتی میشود که بارها درگذشته دیدهشده و عموما بهای آن از جیب مصرفکننده پرداخت شده است.
در کنار اینها با وجود مخالفت اکید وزارت صمت و شورای رقابت و جمع کثیری از کارشناسان حوزه صنعت خودرو پیرامون عرضه خودرو در بورس، در طرف دیگر بازی یعنی تاکید از سوی سازمان بورس و برخی شرکتها که نگاهی بالا به پایین به مصرفکننده دارند و.... خود نشانگر یک مسئله است: صنفی که حدود 30 نهاد تصمیمساز و تصمیم گیر دارد و در آن سنگ روی سنگ بند نیست! درجان کلام چهاردیواری اختیاری نیست و هر تصمیم اشتباهی در حوزه صنعت و اقتصاد خودرو در طی همه ادوار گذشته تاکنون بیشترین لطمهاش برای مصرفکننده و بازار بود و هرگز نباید فراموش شود که: آزموده را آزمودن خطاست!