صنایع کوچک واقعا با دست‌های خالی ادامه حیات می‌دهند و از سوی دیگر، صنایع کوچک با دست‌های خالی کشور را حفظ کرده‌اند. شاید در کشورهای دیگر صنایع متوسط و بزرگ نقش‌آفرینی می‌کنند، اما در ایران صنایع کوچک، هم در بخش اشتغالزایی، هم در ایجاد ارزش‌افزوده و گسترش در تولید، نقش دارند. مشکلات این بخش عمدتا به‌واسطه ساختار آن است، چون معمولا سیستم‌محور پیش نمی‌روند و کارمحور هستند.

در یک صنعت کوچک یک نیرو همزمان مدیرعامل، مدیرفنی، مجری، مسئول خرید و مسئول حسابداری است. این اتفاق به‌دلیل آن است که هزینه تولید باید مقرون‌به‌صرفه باشد و اگر این‌کار را نکنند، مشکلاتی در زمینه تولید به‌وجود می‌آید. مشکل دیگر جایی است که صنایع کوچک به‌دلیل ساختار و سیستم خود، به‌سختی توانایی استفاده از منابع بانکی را دارند.

منابع بانکی تخصیصی برای بخش تولید عمدتا توسط صنایع بزرگ و متوسط جذب می‌شوند. این صنایع سهم و سرمایه‌ای برای در اختیار بانک قرار دادن ندارند که بخواهند با در رهن بانک گذاشتن منابع خود، وامی دریافت کنند. از آن‌سو، شاید شفافیت سیستم مالی نداشته باشند، چون به‌نوعی اصلا سیستم مالی خاصی ندارند. برای مثال باید در تامین مواد اولیه، این صنایع بتوانند نیاز خود را با نرخ‌های مصوب و از مراجعی تامین کنند که فاکتورهای رسمی در اختیارشان قرار دهند.

اما مواد اولیه را نمی‌توان با فاکتورهای رسمی تهیه کرد و تولیدات و مواد اولیه صنایع اکنون در اختیار افرادی است که اصلا حاضر نیستند به صنایع کوچک چیزی بدهند. مشکلات دیگر در زمینه تامین‌اجتماعی، انرژی و قطعی‌های پیاپی برق و گاز است که همگی دست به‌دست هم داده و تیشه به ریشه این صنایع می‌زنند. این صنایع تمام ضررهای خود را هم پرداخت می‌کنند، اما در انتهای سال مالی، سازمان‌های تامین‌اجتماعی و امور مالیاتی توجهی به مشکلات این صنایع ندارند و تا ریال آخر پول خود را می‌گیرند. در سال‌های اخیر، کرونا به‌شدت کسب‌وکارها را دستخوش تغییرات کرد، اما در بخش‌های مالیاتی و تامین‌اجتماعی، اتفاقی رخ نداد. اگر این صنایع یک‌روز و حتی یک‌ساعت کار نکنند، مجبور هستند از سرمایه خود، ضررها را جبران کنند، نه اینکه از سود به‌دست‌آورده خود به این کار روی بیاورند. معمولا این صنایع در شهرک‌های صنعتی جایگاهی ندارند، اما اگر داشتند، مشکلات شهرک‌ها هم به این صنایع اضافه می‌شد.

در حقیقت آمار دقیق و به‌روزی از تاثیر این صنایع بر اقتصاد کشور وجود ندارد؛ اما با قدرت می‌توان گفت درصد خیلی بالایی از رشد ارزش‌افزوده صنعت ما به صنایع کوچک وابسته است و در اشتغالزایی هم، شاهد این موضوع هستیم. این صنایع با همه مشکلات، خود را به‌سمت پیشرفت سوق می‌دهند. این صنایع خواهان داشتن سرمایه در گردش هستند. مگر سرمایه در گردش این صنایع چقدر است که فراهم شدن آن امری سخت باشد؟ این صنایع نیازمند کمک هستند تا بتوانند پایه‌های رشد و توسعه اقتصادی کشور باشند. بسیاری از اوقات این صنایع با اینکه مجوز کسب‌وکار و پروانه‌های لازمه را دارند، نمی‌توانند اسنادی را که مدنظر بانک هست را تامین کرده و وامی دریافت کنند. اکنون بازار این صنایع به‌صورت نقدی فعال است و فعالیت اعتباری در آنها وجود ندارد.

باتوجه به موارد یادشده، نخستین و مهم‌ترین اقدام باید با کم‌توجهی سازمان‌ها به صنایع کوچک رفع شود.