ایجاد فرصتهای شغلی مبتنی بر همکاریهای بینالمللی
اکبر محمدی - استادیار موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی
تقویت روابط تجاری و اقتصادی و همکاریهای فناورانه با سایر کشورها میتواند از طریق افزایش سرمایهگذاری، انتقال فناوری و سرریز دانش منجر به ایجاد شغل شده و در نهایت به رشد کلی اقتصادی و فرصتهای شغلی کمک کند. باز بودن تجارت و همکاریهای فناورانه با سایر کشورها بهطور قابلتوجهی بر رشد اشتغال در یک کشور تاثیر میگذارد.
تحقیقات نشان میدهد باز بودن روند تجاری هر کشور با تکیهبر ایجاد منافع مشترک بینالمللی، علاوه بر ارتقای امنیت و افزایش قدرت و اقتدار ملی میتواند بر نرخ بیکاری، ایجاد فرصتهای شغلی و کاهش بیکاری تأثیر معناداری داشته باشد.
رشد تجارت و همکاری دانشی با کشورها باعث ایجاد فرصتهای شغلی در کشورهای در حال توسعه میشود.
کشورهای مختلف بهویژه در شرق و جنوبشرق آسیا، در تقویت اشتغالآفرینی خود از طریق افزایش همکاریهای فناورانه در تجارت با کشورهای دیگر، بسیار موفق بودهاند.
افزایش صادرات و واردات محصولات و خدمات باعث افزایش تقاضا برای نیروی کار در این کشورها شده است.
همچنین انتقال تکنولوژی و دانش فنی از کشورهای پیشرفته به کشورهای در حال توسعه میتواند به ایجاد مشاغل جدید و افزایش توانمندیهای سازمانی در این کشورها کمک کند.
تمرکز بر بخشهای بازاری پویا که توانایی ایجاد تعداد زیادی از شغلهای کمتوان یا نیمهماهر را دارند نیز میتواند به افزایش اشتغال در کشورهای در حال توسعه کمک کند.
این بخشها معمولا شامل صنایع خدماتی، صنایع خلاق و نوآورانه، صنایع دیجیتال و صنایع فناوری اطلاعات و ارتباطات میشوند. بازگشایی تجاری با مفهوم تجارت باز میتواند به افزایش اشتغال منجر شود.
نتایج موفقیت کشورها در تجارت باز، سرمایهگذاری مستقیم خارجی را بهدنبال خواهد داشت که میتواند پیشرانی برای توسعه صنعت و اشتغالآفرینی در بخشهای تولیدی و خدماتی باشد. اما موفقیت در تجارت باز نیازمند الزامات و ملاحظات کلیدی خواهد بود. مهمترین این الزامات، ثبات شاخصهای کلان اقتصادی، رفع موانع حقوقی جذب سرمایه، بهبود روابط بینالمللی و در نهایت انسجام و سرمایه اجتماعی خواهد بود.
همه این عوامل با یک ساختار نظاممند بر میزان جذب سرمایهگذاریهای داخلی و خارجی کشور در رشد اقتصادی، تاثیرگذار بوده و میتواند منجر به رشد تولید، اشتغالآفرینی و در نهایت رشد اقتصادی ملی منتهی شود.
در سالهای اخیر درباره روابط بین جهانیشدن و اشتغال، مطالعاتی انجام شده که نشان میدهند جهانیشدن میتواند فرصتهای شغلی جدیدی ایجاد کند و در برخی کشورها باعث کاهش بیکاری شود.
مطالعات نشان میدهند همکاری دانشی و فناورانه با سایر کشورها میتواند نقش مهمی در ایجاد اشتغال و کاهش بیکاری مبتنی بر بهرهگیری از فناوریهای نوین در بستر جهانیشدن داشته باشد، اما نتایج دقیق بستگی به شرایط و ویژگیهای هر کشور دارد و نیاز به بررسیهای بیشتر در این زمینه خواهد بود. براساس مطالب یادشده، تعاملات بینالمللی، از جمله تبادلات تجاری، سرمایهگذاری و همکاریهای دوجانبه و چندجانبه، میتواند توسعه تجارت کشور را تقویت کرده و زمینههای لازم برای ایجاد اشتغال را فراهم کند.
همچنین افزایش توانمندیهای صادراتی، بهبود بسترها و توسعه بخش خدمات، همگرا با تعاملات بینالمللی، میتواند افزایش تولید و خلق فرصتهای شغلی در کشور را تسهیل کند. حضور گستردهتر در مجامع بینالمللی و ایجاد منافع مشترک با کشورهای مختلف غربی و شرقی میتواند قدرت ملی اقتصادی و تجاری کشور عزیزمان را توسعه دهد و چهبسا توازن قدرت در منطقه و جهان را نیز تغییر دهد.
اما این امر مستلزم تغییر انگارههای ذهنی نظام حکمرانی کشور و بهرهگیری از ظرفیتها و فرصتهای موجود است که این ظرفیتها و فرصتها شامل ظرفیتهای نرم از جمله توان دانشی و فناورانه شرکتهای دانشبنیان و نخبگان کشور و همچنین ظرفیتهایی از جمله سرمایههای مادی و معنوی ایرانیان داخل و خارج از کشور میشود.
تقویت و توسعه سرمایه اجتماعی در کشور و حفظ سرمایهها درون کشور (در برابر فرار آنها) میتواند مهمترین پیشران برای رشد تجاری، توسعه اقتصادی و در نهایت اشتغالآفرینی حداکثری برای کشور باشد.