حسین افضلی-کارشناس انرژی برق

تلاش‌های دولت برای حل مشکل ناترازی برق، از طریق طرح‌های تشویقی و تنبیهی، انجام می‌شود. این اقدامات باعث کاهش مصرف برق در بخش‌های خانگی و صنعتی شده و به افرادی که در این زمینه موفق عمل کنند، مزایا و پاداش‌هایی اعطا می‌شود، اما این اقدامات تنها کافی نیستند و دولت نیاز دارد که به همراه آنها، برنامه‌ریزی برای بهره‌برداری از منابع انرژی تجدیدپذیر را نیز انجام دهد و در کنار آن، توان نیروگاه‌های برق در سراسر کشور را بهبود بخشد تا مشکل ناترازی برق حل شود. همچنین، صادرات انرژی و استفاده بهینه از ظرفیت‌های موجود، می‌تواند منجر به کاهش وابستگی به واردات ارز شود.

احداث نیروگاه‌های جدید می‌تواند به رشد و توسعه بخش اقتصادی کشور کمک بزرگی کند، اما در بسیاری از کشورها، کنترل مصرف انرژی در ساعات پربار مصرف برق به‌گونه‌ای است که نیازی به احداث نیروگاه‌های جدید ندارد، زیرا این رویکرد در واقع هزینه‌بر و نیازمند سرمایه‌گذاری قابل‌توجه در زمینه‌های مختلف است.

در احداث نیروگاه‌های برق، 2 روش وجود دارد؛ در روش اول، بخش خصوصی مسئولیت احداث نیروگاه را برعهده می‌گیرد و دولت مجبور است برق را با هزینه بسیار بیشتری خریداری کند. در روش دوم، دولت خود احداث نیروگاه را برعهده می‌گیرد که هزینه‌های زیادی را به‌همراه دارد. به هر حال، در هر 2 روش، چالش‌های زیادی برای دولت وجود دارد؛ زیرا تمام هزینه‌های اضافی روی دوش دولت و مردم قرار می‌گیرد و ممکن است دولت با محدودیت‌های بودجه‌ای روبه‌رو شود.

باید تلاش کرد تا بهره‌وری انرژی در همه حوزه‌ها افزایش یابد و از سرمایه‌های ملی به بهترین نحو استفاده شود. در سال‌های اخیر، توافقنامه‌ها و قراردادهای موثری در زمینه انرژی برق منعقد شده است و اگر این همکاری‌ها در بخش‌های مختلف ادامه یابد، می‌تواند منجر به صرفه‌جویی چشمگیری در مصرف انرژی شود و مردم اعداد پایین‌تری را در قبض‌های خود ببینند.

استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر، مانند پنل‌های خورشیدی که در بسیاری از کشورها نقش مهمی در تولید برق دارند، بسیار مفید هستند و می‌توانند مشکل ناترازی برق را به‌طورقابل‌توجهی حل کنند. با این حال، باید توجه داشت که استفاده از این تکنولوژی نیازمند هزینه و زمان زیادی است و در بهترین حالت، حدود ۱۵سال طول می‌کشد تا پنل‌های خورشیدی به‌طورگسترده در کشور برای تولید انرژی استفاده شوند.

فعالیت‌هایی که وزارت نیرو و مردم با همکاری انجام دادند، منجر به فرهنگ‌سازی برای صرفه‌جویی در مصرف انرژی شده است و بسیاری از افرادی که در گذشته مصرف بالایی داشتند، با تغییر الگوی مصرف به صرفه‌جویی در مصرف انرژی کمک می‌کنند. به‌عنوان‌مثال، استفاده از لوازم‌خانگی پرمصرف در ساعات اوج مصرف، حدودی کاهش یافته است. با این حال، این مسائل به‌معنای رسیدن کشور به نقطه راضی‌کننده‌ای در زمینه صرفه‌جویی مصرف انرژی نیستند، زیرا هنوز مصرف برق بالا و تلاش‌های بیشتری لازم است.