نوسانات ارزی واژه‌ای آشنا در اقتصاد ایران است، چالشی که مردم، فعالان صنعتی و اقتصادی، تولیدکنندگان و صاحبان کسب‌وکارها با آن درگیر هستند. البته عده‌ای محدود و اغلب وابسته به رانت، از این نوسانات بهره‌مند می‌شوند. رشد چند هزارتومانی نرخ دلار در یک بازه زمانی چندروزه موجب شده تا این نوسانات به دغدغه اصلی بسیاری از فعالان صنعتی و تولیدکنندگان بدل شود، به‌ویژه آنکه این نوسانات تنها به بازار دلار محدود نمی‌شود و به‌سرعت آثار آن در سایر بازارهای کالایی نمایان خواهد شد. بر همین اساس نیز، در طول هفته‌های اخیر بهای خرید مواد اولیه و سایر تجهیزات تولید صنایع به‌شدت افزایش ‌یافته است. به‌اعتقاد اغلب فعالان بخش معدن و صنایع وابسته به آن، این دست نوسانات عملا امکان برنامه‌ریزی تولید را از صنعتگران سلب می‌کند.نوسانات ارزی یکی از چالش‌های اساسی اقتصاد ما در طول سال‌های گذشته بوده است که روند فعالیت صنایع را با چالش‌های متعددی روبه‌رو می‌کند. این نوسانات ارزی در هفته‌های اخیر شدت گرفته و زمینه بر هم خوردن بازار و تولید را فراهم کرده است. چنین تغییرات مداومی به‌نفع هیچ فعال اقتصادی یا صنعتگری نیست، چراکه از اساس امکان تداوم تولید را در حوزه‌های مختلف سلب می‌کند.

علاوه بر این باتوجه به دورنمای مبهم نرخ دلار، صنعتگران با شک و تردید در روند فروش محصولات خود روبه‌رو شده‌اند. این چالش به‌ویژه در روزهای پایانی سال که تولیدکنندگان برای تداوم فعالیت خود در سال آتی برنامه‌ریزی می‌کنند، شدت گرفته است. در چنین موقعیتی، تولیدکننده نمی‌داند اگر محصولات خود را با قیمت روز، به‌فروش برساند، در آینده می‌تواند ماده اولیه موردنیازش را خریداری کند یا با نظر به روند صعودی قیمت‌ها، عملا سرمایه‌اش را از دست خواهد داد؟ کافی است نگاهی به معاملات شمش آلومینیوم در بورس کالا بیندازید. عموما همپای رشد نرخ دلار شاهد صعود رقابت برای خرید شمش از بورس کالا هستیم. بخش عمده‌ای از تقاضا برای خرید آلومینیوم را برای تقاضای کاذب یا غیرمصرفی دانست. انتظارات تورمی و حرکات هیجانی عامل بروز چنین روندی در فرآیند فروش شمش آلومینیوم است.قیمت پایه شمش آلومینیوم در بورس کالا براساس نرخ دلار نیمایی تعیین می‌شود. در ادامه ۱۰ درصد از نرخ شمش به‌عنوان پرمیوم به بهای این فلز در بورس کالا افزوده می‌شود، اما بازار توجهی به نرخ دلار نیمایی ندارد و در نتیجه با قبول سیگنال از سوی بازار آزاد، رقابت گسترده‌ای برای خرید شمش شکل می‌گیرد. به‌بیان دیگر، در شرایطی که ریال هر روز بی‌ارزش‌تر از قبل می‌شود، خرید هر محصولی به‌منزله حفظ ارزش سرمایه‌های مردم است. صنعتگران نیز به‌دنبال آن هستند که با خرید مواد اولیه بیشتر، موجودی انبارهای خود را افزایش دهند. حال اگر نوسانات ارزی کنترل شود، افرادی که با هدف حفظ ارزش سرمایه و ترس از آینده به خرید مواد اولیه یا هر محصول دیگری روی آورده‌اند، متضرر خواهند شد.در روزهای پایانی هر سال و همچنین در هفته‌های نخستین سال، صنعتگران به‌دنبال آن هستند که برنامه تولید خود را سروسامان بدهند، اما باتوجه به نوسانات ارزی موردبحث، عملا امکان برنامه‌ریزی برای تولید در سال آتی، سلب شده است. این نبود ثبات، تنها چالش تولیدکنندگان نیست.

شروع تعطیلات نوروزی امکان فعالیت صنایع را برای چند هفته مختل می‌کند. در ادامه، فعالان صنعتی در ماه‌های گرم سال با محدودیت در تامین برق روبه‌رو هستند. با آغاز فصل سرما، محدودیت تولید در قالب کمبود گاز نمایان می‌شود و روند فعالیت صنایع را تحت‌تاثیر منفی قرار می‌دهد. همزمان تغییر مداوم سیاست‌گذاری دولتمردان نیز مانعی جدی در مسیر تولید و فعالیت صنایع است و عملا امکان برنامه‌ریزی برای سال آتی را از واحدهای تولیدی سلب می‌کند. در چنین شرایطی، بلاتکلیفی به جو عمومی در میان فعالان صنعتی و اقتصادی، به‌علاوه همواره این نگرانی وجود دارد که نوسانات ارزی نیز به تله‌ای برای درآمدزایی دولت بدل شده است. در نتیجه حتی امکان متضرر شدن افرادی که با تکیه ‌بر نوسانات ارزی وارد بازار شده‌اند نیز، به‌شدت وجود دارد. چنین سیاست‌هایی در کشور ما به‌طورمرتب تکرار شده و همواره چنین ریسک‌هایی محتمل است، هرچند در اقتصادی سالم انتظار می‌رود سیاست‌گذاران ادامه فعالیت صنایع را قربانی چنین سیاست‌های کثیفی نکنند.تداوم تولید و بهبود عملکرد صنایع به‌منزله ارتقای سطح تولید ناخالص داخلی، اشتغالزایی حداکثری و همچنین حضور فعال در بازار جهانی است. امید می‌رود با بازگشت ثبات به اقتصاد کشور در سطوح مختلف از جمله در روند تعیین نرخ ارز، مشکلات ناشی از نوسانات ارزی پایان یابد و عملکرد صنایع بهبود یابد.