چالشهای صنایع سیمان از جنس مازوت است
حسین چهرگانی-فعال صنعت سیمان
از آذر امسال شاهد بروز محدودیت در تامین گاز صنایع کشور بودیم، این محدودیت گریبان تولید سیمان را هم گرفت، در نتیجه صنایع سیمانی کشور بهناچار از سوخت جایگزین یا مازوت استفاده میکنند. البته برخی واحدهای سیمانی که در مجاورت شهرهایی همچون اصفهان و تهران قرار دارند، اجازه استفاده از مازوت را ندارند. بر این اساس، بخشی از نیاز این واحدها به گاز همچنان تامین میشود تا تولید آنها ادامه یابد. هزینه تولید سیمان با مازوت در قیاس با گاز بهشدت بالاتر است، تا جاییکه برخی واحدهای سیمانی کشور ترجیح دادهاند، بخش پخت خود را متوقف کنند.شرکت پخش فرآوردههای نفتی، مازوت را در اختیار صنایع قرار نمیدهد و واحدهای تولیدی ناچار هستند این سوخت را تا محل کارخانه حمل کنند. انتظار میرود مازوت در مخازن سوخت منطقهای تحویل صنعتگران شود، اما نهتنها این خواسته محقق نمیشود، بلکه ما را به پالایشگاههای بسیار دور ارجاع میدهند. این در حالی است که هزینه تامین مازوت از فاصله طولانی بهشدت بالا است. برای تولید هر تن کلینکر حدود ۱۰۰ لیتر مازوت یا ۱۰۰ مترمکعب گاز مصرف میشود، بنابراین چنانچه واحد سیمانی برای حمل هر لیتر مازوت هزار تومان
هزینه حمل بدهد، ۱۰۰هزار تومان نرخ تمامشده آن بیشتر خواهد شد.در همین حال، مازوت تحویلی برخی پالایشگاهها، کیفیت لازم را ندارد و همین موضوع مصرف مازوت ما را افزایش میدهد. البته شرکت پخش فرآوردههای نفتی اصرار دارد که این مازوت ارزش حرارتی بالاتری دارد، اما مصرف این سوخت، افت تولید حدود ۱۰ درصدی را بهدنبال خواهد داشت.با آنکه انگشت اتهام آلودگی هوا بهسمت صنایع سیمان هم گرفته میشود، باید این ادعا را رد کرد. صنعت سیمان با سایر صنایع مصرفکننده سیمان تفاوت دارد. در فرآیند تولید سیمان، بخش آلودگی مازوت جذب فرآیند تولید این محصول میشود. اکسیدگوگرد و سایر ناخالصیهای موجود در مازوت در تله تشکیل کلینکر میافتند و بهاینترتیب، از میزان آلایندگی این صنعت بهشدت کاسته خواهد شد. البته گاز سوخت پاک است،پس استفاده از گاز ارجح است، اما قطع گاز تصمیم صنعتگران صنعت و بهنفع آنها نیست.کشور ما در سالهای اخیر در ماههای سرد سال با افزایش مصرف گاز بخش خانگی با محدودیت جدی در تامین گاز کشور روبهرو شده است. در ادامه، مصرفکنندگان سیمان بهسمت استفاده از نفت جایگزین، هدایت میشوند. این سوخت جایگزین در صنعت سیمان، نفت کوره
یا مازوت است.
انتظار میرود در چنین شرایطی که صنعت سیمان ناچار به تغییر سوخت تولید خود است و مجبور به تامین تجهیزاتی همچون مخزن ذخیرهسازی، پمپ فشار بالا و.... را تامین و وزارت نفت فرآیند تامین سوخت را تسهیل کند. در حقیقت، صنعت با استفاده سوخت جایگزین برای گذر از بحران گاز به کمک کشور میآید، اما در عمل با سازکارهایی که ترتیب داده میشود، فرآیند تولید سیمان هر روز دشوارتر از قبل خواهد شد.باتوجه به اجبار صنعت سیمان به استفاده از سوخت جایگزین انتظار میرود که هزینه مضاعفی به این صنعت تحمیل نشود و خسارتهای ناشی از کمبود گاز به واحدهای تولیدی تحمیل نشود.در ادامه، باید تاکید کرد که سازکارهای تحویل مازوت یا صدور حواله بسیار پیچیده و دشوار است و صنعت سیمان را با مشکلاتی مواجه میکند. اخذ انواع تضامین از صنایع باوجود پیگیریهای فعالان صنعت سیمان، ادامه دارد. این تولیدکنندگان ناگزیر هستند برای خرید مازوت با نرخ فوب خلیجفارس، چک صیادی بپردازند. هزینه یادشده بسیار قابلتوجه است. در گذشته نیز، تضامین دیگری از ما گرفته شده است.از اساس ناوگان حملی که بتواند مازوت موردنیاز صنعت سیمان را در ماههای سرد سال بهطورکامل تامین کند،
وجود ندارد. شرکت پخش پالایش نیز همکاری لازم برای تامین مازوت از مخازن منطقهای را ندارد. همین موضوع نیز برخی واحدهای سیمانی را به مرز کاهش تولید یا حتی توقف آن میکشاند. کیفیت پایین مازوت تحمیلی و همچنین آلودگی این سوخت در مسیر حمل، چالش دیگری است که روند فعالیت ما را تحتتاثیر قرار میدهد، اما در نهایت تمام مسئولیت این خرید برعهده خریداران است. از مجموع موارد یادشده، میتوان اینطور نتیجه گرفت که تامین سوخت جایگزین صنعت سیمان در سالهای اخیر، به چالشی جدی برای فعالان صنعتی تبدیل شده است.