نقش سرمایهگذاری در پروژهها
محمدعلی پورشیرازی-کارشناس راه و مسکن
مشکلات و مسائل زیادی باعث بهوجود آمدن تاخیر و عدمبهرهبرداری بهموقع در پروژههای عمرانی میشود. برای اینکه یک پروژه طبق برنامهریزی و اصول پیش رود، باید هماهنگیهای لازم با عوامل مربوطه در سازمانهای ذیربط انجام شود.همیشه از مشکلات مالی بهعنوان یکی از مهمترین دلایل کندی و تاخیر در اجرای پروژهای عمرانی سطح شهر یاد شده، اما برای همگان روشن است که وقفه و تاخیر در اتمام یک پروژه هزینهبر و وقتگیر است،بنابراین در این شرایط در مییابیم که سوءمدیریت در اجرای برخی پروژهای عمرانی، میتواند دلیل اصلی این موضوع باشد. در کشور برای پروژههای عمرانی، نظام تامین مالی مشخص نمیکنیم، بدون تعریف یک نقشهراه مشخص و بدون یک نظام نامه مالی تامین مالی، پروژهای را آغاز میکنیم و پس از آنکه مقداری پیشرفت عمرانی داشت، سالیان سال بدون تامین مالی باقی میماند و در نهایت از بین میرود.
چالش دیگر، مربوط به معارضان پروژه و همچنین تملک اراضی که در محور و حریم برخی آزادها قرار میگرفتند، است و ضرورت دارد اقدامات آزادسازی و تملک آنها انجام شود که این امر مستلزم زمان زیادی بوده و تامین منابع مالی مربوطه را نیاز دارد. همچنین تامین بهموقع منابع مالی براساس قرارداد مشارکت توسط طرفین قرارداد چالش دیگری است که باید تامین میشد تا احداث پروژهها مطابق زمانبندی اولیه مصوب شکل میگرفت. ما متاسفانه تصور نادرستی از چینیها داریم، چراکه صنعتگران چینی امروز با ۱۰ سال قبل بسیار متفاوت شدهاند. چینیها در سالهای گذشته همواره بهدنبال بازار بودهاند، اما امروزه صنعتگران چینی هستند که شرایط بازار را تعیین و مشتریها را گزینش میکنند، همچنین این مشتریها هستند که باید بهدنبال صنعتگران چینی باشند، چراکه شرایط آنها با گذشته کاملا متفاوت شده است.
بهطورقطع، چینیها دیگر حاضر نیستند که با شرایط ما کار کنند، ازاینرو نباید برای همکاری دوباره با آنها ریسک کنیم. پروژههای عظیمی وجود دارد که چندین دولت مختلف را به خود دیده است و هر بار هرکدام وعدههایی مبنی بر تکمیل، افتتاح و بهرهبرداری از آن را نوید داده، اما همچنان نیمهکاره مانده است و به معمایی چندین ساله تبدیل شدهاند. باید به این نکته هم توجه داشت که جذب سرمایهگذاری بهویژه سرمایهگذار خارجی در ایران با مشکلات عدیدهای از جمله تحریم، نبود امنیت سرمایهگذاری و همچنین وجود فرآیندهای طولانی اداری و مقررات و قوانین پیچیده مواجه است و تا زمانی که این مشکلات وجود داشته باشد، این کار بهسختی انجام خواهد شد. باید دید مسئولان امر چه راهکاری برای جذب سرمایه بهمنظور تکمیل پروژههای نیمهکاره پیدا خواهند کرد.