میزان انرژی دریافتی از خورشید به‌ازای هر مترمربع یک کیلووات است، اما این میزان انرژی ثابت نیست و ممکن است در یک اقلیم معتدل ۴ یا ۵ بار در طول یک سال این میزان انرژی دریافت شود. در واقع، متغیرهای زیادی در میزان انرژی دریافتی از خورشید تاثیر دارند. برای مثال، در ساعات اوج تابش که هنگام ظهر است، انرژی بیشتری به زمین می‌رسد. البته این میزان با زاویه تابش مستقیم بیشتر هم می‌شود. بنابراین، مولفه‌های زیادی در بهره‌برداری از انرژی خورشیدی دخالت دارند. نکته مهمی که باید درباره کشورمان بدانیم، این است که دانسیته انرژی خورشیدی در ایران ضعیف است، در نتیجه بهره‌برداری از این انرژی به‌منظور تامین برق، نیازمند تجهیزات پیشرفته‌تر و هزینه‌های بیشتری است. به‌همین‌دلیل است که به‌صرف قرارگیری در کمربند تابشی کره زمین، نمی‌توان به‌راحتی از این انرژی در تامین برق مصرفی بهره گرفت.

هنوز انرژی خورشیدی، وارد گود رقابت با سوخت‌های فسیلی نشده است که دلیل آن، علاوه بر کمبود تجهیزات فنی و هزینه‌های بالا به گنجایش حرارتی بالای سوخت‌های فسیلی هم برمی‌گردد. همین امر موجب می‌شود که سوخت‌های فسیلی راندمان بالایی داشته باشند و هزینه کمتری را در چرخه انرژی بطلبند، اما چون میزان انرژی خورشیدی ثابت و غیرقابل‌تغییر است، برای افزایش راندمان، نیازمند تجهیزات بسیار پیشرفته و صرف هزینه‌های بالا است، همچنین باید فضای بیشتری را به اشغال پنل‌ها در بیاوریم. اینکه در بیشترین حالت، بهره‌برداری از انرژی خورشیدی به ۲۰ درصد کل آن هم نمی‌رسد، انرژی خورشیدی را به یک انرژی گران‌نرخ تبدیل کرده و این ظرفیت تقریبا در کشور بی‌استفاده است. گفتنی است، انرژی خورشیدی در بیشترین حالت ۱۶ تا ۱۸ درصد یک کیلووات بر مترمربع مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد که در بیشتر ایام سال به‌ دلایل گفته‌شده، این یک کیلووات هم دریافت نمی‌شود.با این حال، یکی از دلایل توجه بسیاری از کشورها به استفاده از انرژی خورشیدی به‌عنوان جایگزین سوخت‌های فسیلی، افزایش نرخ نفت و چالش‌های تاریخی عرضه آن بوده است. در واقع، به‌دلیل عدم‌امنیت عرضه انرژی فسیلی از سوی کشورهای نفتخیز، برخی کشورهای توسعه‌یافته به فکر جایگزین‌هایی افتادند، اما باوجود پیشرفت‌های زیاد همان‌گونه که اشاره شد، تاکنون، هم از نظر فناورانه و هم از نظر اقتصادی، انرژی خورشیدی قابل‌رقابت با سوخت‌های فسیلی نبوده است. علاوه بر این موارد، برای تولید هر ۱۰۰ وات برق خانگی، یک مترمربع فضا اشغال می‌شود، در حالی که مصرف روزانه برق خانگی در کشوری نظیر ایران ۵ کیلووات است؛ بنابراین انرژی خورشیدی درحال‌حاضر گزینه مناسبی برای تامین برق به‌ویژه برای خانوارها نیست.از طرفی هم، فناوری‌هایی که راندمان انرژی تابشی را افزایش می‌دهند، بسیار گران‌قیمت هستند؛ نظیر مونوکریستال‌هایی که در برخی ساختمان‌ها نصب شده‌اند. در کل، انرژی خورشیدی قابل‌استفاده است، اما هنوز به مرحله تجاری نرسیده؛ به‌همین‌دلیل در اغلب کشورها از جمله ایران ترجیح داده می‌شود از سوخت‌های فسیلی برای تامین انرژی استفاده شود.

اینکه امارات چند روز پیش بزرگ‌ترین سایت انرژی خورشیدی را تاسیس کرد، به‌اعتقاد من، بیشتر جنبه سیاسی دارد. ناگفته نماند که شرکت‌های چینی و فرانسوی در امارات چنین سایتی را ساخته‌اند و این ناشی از درآمد بالای نفتی این کشور بوده است. البته دلیل دیگری هم دارد که آن‌هم هجمه‌های بین‌المللی در زمینه انتشار کربن کشورهای حاشیه خلیج‌فارس است. باتوجه به اینکه قرار است بیست‌وهشتمین کنفرانس بین‌المللی تغییر اقلیم، موسوم به کاپ ۲۸ در این کشور برگزار شود، این اقدام به‌عبارتی سفید کردن سیاهه انتشار کربن امارات است. در واقع، هدف اصلی اماراتی‌ها از راه‌اندازی این سایت، این بوده است که خود را دوستدار محیط‌زیست نشان دهند.نکته بسیار مهم در بحث بهره‌برداری از انرژی خورشیدی، این است که اغلب کشورها در آینده‌ای دور یا نزدیک به بهره‌برداری از انرژی‌های تجدیدپذیر توجه زیادی می‌کنند. باتوجه به نقش سوخت‌های فسیلی در افزایش جنگ‌های ۲ قرن اخیر و کاهش تدریجی امنیت عرضه انرژی در جهان، بهتر است با استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر از این نگرانی‌ها رهایی یافت، زیرا بیشتر کشورها تا حدی از این انرژی برخوردارند. بی‌شک بهره‌برداری حداکثری از انرژی‌های تجدیدپذیر منجر به افزایش صلح در جهان می‌شود. ایران هم باید یک برنامه استراتژیک در زمینه بهره‌برداری حداکثری از انرژی‌های تجدیدپذیر داشته باشد. این در حالی است که تاکنون از دولت‌ها در ایران رفتار یا نگرشی برای تدوین برنامه چندده ساله به‌منظور بهره‌برداری از انرژی‌های تجدیدپذیر دیده نشده است.

ناگفته نماند که فوتوولتاییک یا همان باتری‌های خورشیدی تنها گزینه روی میز استفاده از انرژی‌های خورشیدی نیست و باید ذهنیت‌مان را برای استفاده همه‌جانبه از گرمای خورشید آماده کنیم. در واقع، هنوز استفاده چندانی از انرژی حرارتی خورشید نشده است و نباید فقط به فکر تولید برق باشیم. برای بهره‌برداری حداکثری از انرژی گرمایی خورشید، نیازمند تغییر در معماری ساختمان‌ها هستیم، در حالی که در ایران توجه کمتری به آن شده است.