همواره نقش و اهمیت حوزه‌های پولی و مالی در ایفای نقش تجهیز منابع مالی و هدایت و مدیریت آن به سمت بخش‌های مولد از اهمیت مضاعفی برخوردار است. تامین منابع مالی در کشور به صورت سنتی و در شبکه بانک‌های تجاری و تخصصی انجام می‌شود. اما در سال‌های اخیر، حرکتی نوین به سمت فعال‌سازی ظرفیت‌های نهفته در بازار سرمایه برای تامین مالی شرکت‌ها و طرح‌ها آغاز شده است. یکی از کارکردهای اصلی بازار سرمایه، تامین مالی شرکت‌ها یا فراهم‌کردن امکان دسترسی به منابع سرمایه‌گذاران است. در صورتی که تصور بیشتر مردم از بورس خریدوفروش سهام است، این بازار در همه دنیا نقش مهمی در تامین مالی دارد. تامین مالی صنایع از طریق بازار سرمایه موضوع جدیدی در کشور ما محسوب می‌شود و قانون مربوط به ابزارهای نهادها و بازارهای مالی جدید به سال ۱۳۸۸ برمی‌گردد که در چند سال اخیر اجرایی شده است. برخی از روش‌هایی که در زمینه تامین مالی شرکت‌ها از بورس می‌توان به آنها اشاره کرد، عبارتند از: اوراق بدهی، افزایش سرمایه و صکوک، قراردادهای سلف، اوراق سلف موازی استاندارد و گواهی سپرده کالایی. صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی راهکاری برای برطرف‌کردن نیازهای مالی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار سرمایه هستند. قراردادهای سلف می‌تواند برای صنایع یکی از ابزارهای مهم به‌منظور تامین مالی باشد، این قراردادها با هدف تامین مالی فروشنده و مدیریت ریسک تعریف شده‌اند و به این ترتیب صنایع می‌توانند با استفاده از این قراردادها بدون بروکراسی اداری به پوشش ریسک و تامین مالی بپردازند.

مزایای بورسی‌شدن شرکت‌ها

یکی از مهم‌ترین مزایای بورسی‌شدن شرکت‌ها بحث تامین مالی آنهاست. شرکت‌ها با انتشار سهام و سایر اوراق بهادار در بازار بورس تامین مالی خواهند شد؛ به این صورت که شرکت با فروش بخشی از سهام خود در بازار سرمایه، بخشی از منابع مالی موردنیاز برای گسترش فعالیت‌ها یا سایر موارد را تامین می‌کند. به‌طور مثال، در روش‌های تامین مالی مانند افزایش سرمایه، ناشران می‌توانند با مشارکت سهامداران و بدون نگرانی از بازپرداخت منابع، طرح‌های توسعه کسب‌وکار خود را با دغدغه مالی کمتری اجرایی کنند. ورود به بورس از بهترین روش‌های تامین مالی شرکت‌های تولیدی محسوب می‌شود که نسبت به اخذ وام بسیار راحت‌تر است، ضمن اینکه تعهد بازپرداخت اصل پول به همراه نرخ سود سنگین و فرآیند طولانی و هزینه‌بری را ندارد و بر همین اساس با عدم‌پرداخت سود تسهیلات، بهای تمام‌شده محصولات‌شان منطقی‌تر خواهد شد. پس می‌توان گفت که بهترین روش برای تامین مالی شرکت‌ها در این سال‌ها استفاده از تامین مالی بورس است که کمترین هزینه و زمان را برای شرکت‌ها دارد.

افزایش تولید و بهره‌وری

روانه‌شدن منابع مالی به سمت بنگاه‌های تولیدی از طریق بورس، علاوه بر مهار تورم از طریق کنترل نقدینگی می‌تواند موجب افزایش تولید و بهره‌وری در کشور و صنایع شود. سرمایه‌گذاری بلندمدت باعث توسعه اقتصادی هر کشور می‌شود، چراکه کشورها با سرمایه کوتاه‌مدت قادر نخواهند بود نیازهای مالی جامعه را تامین کنند. داشتن بازار اقتصادی محکم و دارای عملکرد مطلوب، به زیرساخت بلندمدت برای فراهم‌کردن منابع مالی نیاز دارد. مهم‌ترین تفاوت تامین مالی در بورس با تامین مالی در بازارهای سنتی، داشتن حمایت قانونی، شفافیت و رسمیت‌داشتن آن است. معمولا رشد بورس، نشانه رشد اقتصاد کلان هر کشور است و در بلندمدت، رابطه و تاثیر دوسویه مثبتی را بین شاخص بورس و اقتصاد کشورها ایجاد می‌کند.

جلوگیری از فعالیت‌های سفته‌بازانه

شاید اصلی‌ترین نقش بازار سرمایه در توسعه اقتصادی کشورها، تسریع جذب و تامین سرمایه صنایع و بنگاه‌های تولیدی است. باقی‌ماندن پول و سرمایه در دست مردم می‌تواند باعث رکود اقتصادی شود. بورس در این حوزه از اقتصاد نیز می‌تواند به ایفای نقش بپردازد. کارکرد بورس در کنترل رکود اقتصاد کشورها به این صورت است که با فعال‌کردن پس‌اندازهای بی‌رونق و به کار بردن آن در خط تولید جدید و فراهم‌کردن تسهیلات برای شرکت مردم در تامین مالی لازم، نرخ تورم کنترل و ارزش سرمایه‌ها حفظ می‌شود و در اقتصاد سالم و پویا، با این روش می‌توان از حرکت سرمایه‌ها به‌سوی فعالیت‌های سفته‌بازانه جلوگیری کرد. بازار سرمایه با تجمیع سرمایه‌های کوچک و هدایت آنها به اجرای طرح‌های توسعه‌محور می‌تواند به رشد تولید ناخالص ملی و افزایش میزان اشتغال کمک کند و موجب حفظ و ایجاد تعادل اقتصادی شود.

تامین مالی و رشد تولید

از مزایای بورس برای شکوفایی اقتصاد می‌توان به مواردی همچون جمع‌آوری سرمایه‌های جزئی و پراکنده و انباشت آنها برای تجهیز منابع مالی شرکت‌ها؛ بکارگیری پس‌اندازهای راکد در امر تولید و تامین مالی دولت و موسسات؛ کنترل حجم پول، نقدینگی و تورم از طریق فروش سهام و انتشار اوراق مشارکت؛ بورس به مثابه بازار رقابت کامل، رشد تولید ناخالص ملی، اشتغال و کمک به حفظ تعادل اقتصادی کشور؛ توزیع عادلانه ثروت از طریق گسترش مالکیت عمومی و ایجاد احساس مشارکت عمومی و افزایش درجه نقدشوندگی ثروت افراد اشاره کرد. به‌طور کلی و با توجه به موارد مذکور می‌توان اذعان کرد که تامین مالی باعث هدایت نقدینگی به سمت تولید می‌شود و می‌تواند مشکلات کنونی اقتصاد را تا حدود بسیار زیادی رفع کند.