صفر تا صد اقدامات نوین سازمان دامپزشکی

به‌مناسبت هفته دولت، تلاش دارم به بخشی از دستاوردها و خدمات مهم دولت سیزدهم در سازمان دامپزشکی بپردازم. این سازمان در 2 سال گذشته تلاش کرد فرآیند صدور مجوزها را منظم کند و زمان ارائه خدمات به ارباب‌رجوع را کاهش بدهد.

مهم‌ترین تدابیر نوین سازمان دامپزشکی کشور برنامه کنترل تا حذف ۶ بیماری مهم استراتژیک دام است که این بیماری‌ها شامل تب برفکی، لمپی اسکین، آبله، شاربن، هاری و PPR است. اقدامات انجام‌شده ازسوی این سازمان تاثیرات مثبت و سازنده‌ای بر اقتصاد دام و طیور کشور گذاشت و تدابیر آن، کانون تب برفکی در ایران را نسبت به کشور ترکیه، برای نخستین بار کاهش داد.

کنترل و پیشگیری از بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک ( PPR ) که با اجرای طرح واکسیناسیون سراسری رایگان دام همگام با برنامه استراتژی جهانی ریشه‌کنی آغاز شد، کانون‌های این بیماری کاهش ۷۷ درصدی را تجربه کرد. کنترل و پیشگیری از بیماری لمپی اسکین ( LSD ) نیز با اجرای فاز یک سراسری همزمان در دام سنگین انجام و موجب کاهش ۷۸ درصدی کانون‌های بیماری شد.

مراقبت فعال و غیرفعال بیماری «پبرین» در نوغان‌داری‌های بهره‌برداران در استان‌های گیلان، مازندران، گلستان، اصفهان، فارس، خراسان رضوی و خراسان شمالی و آذربایجان شرقی اجرا شد و در سال جاری خوشبختانه هیچ موردی از درگیری به بیماری پبرین گزارش نشده است.

طرح تشدید نظارت‌های بهداشتی در نوروز و رمضان

طرح تشدید نظارت‌های بهداشتی در نوروز و ماه مبارک رمضان ۱۴۰۲ (۱۶ اسفند ۱۴۰۱ تا ۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۲) از دیگر اقدامات نوین و موثر سازمان دامپزشکی کشور بود. با این اقدام تعداد موارد بازدیدشده نسبت به سال ۱۴۰۰خورشیدی ۸۶ درصد و تعداد موارد ارجاعی به قوه قضاییه ۷۵ درصد و میزان فرآورده ضبط‌شده ۳۹ درصد و تعداد موارد نمونه‌برداری ۱۰ درصد افزایش پیدا کرد.

اجرای برنامه پایش باقیمانده دارو، سموم، فلزات سنگین، مایکوتوکسین و رنگ‌ها با جدیت بیشتری در سازمان غذا و دارو دنبال شد که عملیاتی کردن این برنامه نتایج مثبتی به همراه داشت و باعث شد صادرات خاویار و روده به اتحادیه اروپا تداوم یابد. بروزرسانی برنامه پایش باقیمانده دارو، سموم، فلزات سنگین و... در شیر خام، تخم‌مرغ، قزل‌آلا و ماهیان گرم‌آبی و مرغ گوشتی نیز دنبال شد.همچنین طرح کاهش بار میکروبی شیر در مراکز جمع‌آوری دامداری سنتی و صنعتی با جدیت بیشتری پیگیری شد. مهم‌ترین برنامه راهبردی پیشگیری سازمان دامپزشکی در حوزه تولید عسل عبارتند از دستور بازنگری NRP عسل، تهیه الزامات بهداشتی برای اخذ کد IR ، اجرای برنامه نمونه‌گیری NRP و ارسال به مرکز ملی تشخیص، بروزرسانی لیست آزمایش‌های مرتبط با شناسایی تقلبات در عسل، پیگیری تدوین SOP آزمایشات عسل و نهایی کردن سند ملی ارتقای کیفیت عسل، کنترل و مراقبت بیماری‌های زنبورعسل، تدوین شیوه‌نامه پرورش بهداشتی زنبور عسل، تدوین شیوه‌نامه پیشگیری کنترل بیماری لوک امریکایی، تدوین دستورالعمل صدور گواهی سلامت زنبورستان‌ها، اجرای مستمر برنامه مراقبت در قالب مراقبت فعال و غیرفعال شامل بازدید و نمونه برداری از زنبورستان‌ها.

براساس مراقبت فعال بیماری لوک امریکایی، میزان شیوع بیماری در زنبورستان‌های کشور ۳۳.۳ درصد بوده که عدد بزرگی است و با تدوین دستورالعمل روش نمونه‌برداری و فرم‌های اپیدمیولوژیک، بازدید و نمونه‌برداری از زنبورستان‌های کشور، ارسال نمونه به مرکز تشخیص سازمان دامپزشکی و مراکز تحقیقاتی کشور و برنامه‌ریزی برای کنترل بیماری باتوجه به نتایج آزمایشگاهی، کوشیدیم تا از روند سریع گسترش این بیماری جلوگیری شود.

همچنین سازمان دامپزشکی تلاش کرد مدت زمان ترخیص نهاده‌های دامی را کاهش بدهد. در گذشته در مدت ۲۵ تا ۷۵ روز نهاده‌های دامی از گمرکات ترخیص می‌شد که با اقدامات ویژه سازمان دامپزشکی کشور این مدت به ۵ روز کاری تقلیل پیدا کرد؛ بدون آنکه از آزمایشات و نظارت‌های این سازمان کاسته شود. همچنین با پیگیری‌های پیشگیرانه بیماری‌های طیور، صادرات گوشت مرغ، تخم‌مرغ خوراکی، تخم‌مرغ نطفه‌دار، جوجه یکروزه و آلایش خوراکی طیور به کشور کویت آزاد شد، این در حالی است که در سنوات گذشته به‌دلیل عدم پیگیری‌های دیپلماتیک، تجار کشورمان امکان صادرات محصولات فوق به کویت را نداشتند.

افزایش ۳۸.۵ درصدی واکیسناسیون دام نسبت به سال گذشته، ایجاد قرارگاه ترویج و آموزش برای افزایش سطح دانش دامداری در میان عشایر به‌منظور پیشگیری از بیماری‌ها، ارائه بیش از ۲۰ میلیون خدمت به مدت ۱۵ ماه در مناطق صعب‌العبور، حضور هفتگی در مناطق صعب‌العبور همراه با انجام رایگان واکسیناسیون و ویزیت و درمان دام و طیور از دیگر اقدامات سازمان دامپزشکی است که در 2 سال گذشته انجام شده است.