کارآفرینی در بستر IT
در عصری که ما در آن زندگی می‌کنیم، روزبه‌روز شاهد وقایع جدیدتری در حوزه کسب‌وکارها و سبک زندگی مردم هستیم. روش‌های کسب‌وکار لوازم کار و زندگی دگرگون شده و حتی واژه‌های جدیدی وارد زندگی امروز جوامع انسانی شده که شاید ۵۰ سال پیش مطرح نبوده است.
در سایه کشف نیمه‌هادی‌ها، ساخته شدن بردهای الکترونیکی با مدارهای مجتمع و قطعات اس‌ام‌دی، اختراع تلگراف، تلفن و رادیو در قرن بیستم، شتاب بی‌سابقه‌ای در رشد ابزارهای ارتباطی ایجاد کرد. بعد از ساخته شدن و عرضه انبوه کامپیوترها در سراسر دنیا، اتصال آنها به یکدیگر پدیده‌ای به‌نام شبکه‌های کامپیوتری را به‌وجود آورده و شبکه‌های محلی تا شبکه‌های جهانی پیش رفتند. در این شبکه‌ها، اطلاعات با سرعت نور بین کاربران جابه‌جا می‌شود.
امروز روش‌های زندگی، ارتباطات و کسب‌وکارها از فروشگاه‌ها و بانک‌های الکترونیکی هم فراتر رفته و شاهد پدیده‌ای به‌نام شهر الکترونیکی در جهان هستیم. شاید جالب باشد بدانید دستور ساخت یک شهر مدرن را ماهاتیر محمد، نخست‌وزیر وقت مالزی در اواخر قرن بیستم صادر و زمینه شکل‌گیری مالزی فعلی را پی‌ریزی کرد. مالزی تمام پیشرفت و ثروت خود را مدیون این نخست‌وزیر بوده است. بعد از سال ۱۹۹۹ بعضی از سفارتخانه‌ها به این شهر منتقل‌شده و از ترافیک و ازدحام جمعیت کوالالامپور کاسته شد.
چند نمونه از مزایای کارآفرینی در بستر IT
در شهر الکترونیکی حمل‌ونقل به‌صورت دیجیتالی کنترل می‌شود. بسیاری از فعالیت‌های پزشکی و درمانی به‌صورت درمان از راه دور انجام می‌شود. در فرآیندهای الکترونیکی، هزینه‌ها به‌شدت کاهش یافته و زمان به صفر میل می‌کند. در کسب‌وکارهای الکترونیکی انحصار و پنهانکاری دیگر جایگاهی ندارد. در شرکت‌های بین‌المللی تولید کالا دیگر در گوشه‌ای از کارخانه و در یک شهرک صنعتی اتفاق نمی‌افتد، بلکه با روش‌های مدرن، برون‌سپاری و استفاده از روش‌های فناورانه، فراتر از انتظار مدیران و صاحبان کسب‌وکارها موجب کاهش هزینه و افزایش کیفیت و مزیت‌های رقابتی می‌شود. این امر تحولی شگرف و مثبت در کاهش پیچیدگی فرآیندهای تولیدی و هزینه‌های مستقیم و سربار به‌وجود می‌آورد.
بنابراین برنامه‌ریزان استراتژیک، به‌جای تحمل فشارهای ناشی از دغدغه‌های تولید، لجستیک و... با تمرکز بیشتری به برنامه‌ریزی و مدیریت حوزه بازاریابی می‌پردازند و با آگاهی خود از سلایق و خواسته‌های مشتریان به توسعه محصول و بازارهای هدف توجه بیشتری می‌کنند. شبکه‌های اینترنتی با سرعت، دقت و ظرفیت حیرت‌انگیزی، به‌عنوان اصلی‌ترین ابزار مدیریتی در تمامی مراحل، اعم از طراحی، تولید، توزیع و ارتباط پایدار با مشتریان، ایفای نقش می‌کنند.
در زمان‌های قدیم به جهت محدودیت‌های موجود در حوزه‌های شبکه‌های دانش و اطلاعاتی، از طرفی خالی بودن میدان از رقبای آن‌چنانی، کسب‌وکارها با رویکردهایی مانند تولیدمحور یا محصول‌محور با حرکتی آهسته می‌توانستند به حیات خود ادامه دهند. تولید انبوه، انبارکردن محصول و در انتظار مشتری نشستن از جمله روش‌های رایج آن زمان بود.
امروز کسب‌وکارهایی می‌توانند در بازارهای رقابتی بقای خود را حفظ کنند که خود را به دانش‌های گوناگون از جمله دانش برای مشتری، دانش از مشتری و علم فناوری اطلاعات و ارتباطات مجهز کرده باشند. درحال‌حاضر کارآفرینان بر حسب ضرورت قبل از شروع هرگونه اقدام از قبیل تاسیس کارخانه، سفارش ماشین‌آلات، چاره‌ای ندارند جز اینکه در زمینه شناسایی نیازهای مشتریان آینده و راه‌های حفظ کنند و تبدیل آنها به مشتریان وفادار به فعالیت‌های تحقیقاتی بپردازند. برای تحقق موارد ذکرشده، فناوری اطلاعات به‌راحتی ابزارهایی مانند داده‌کاوی، تحلیل داده‌ها و راهکارهایی برای آینده‌پژوهی در اختیار محققان، مدیران و کارآفرینان قرار می‌دهد.
گذر از درآمدهای نفتی با توسعه دانش
همان‌گونه که می‌دانید در علوم اجتماعی و مباحث اقتصادی، نفت هم مانند سایر منابع مادی و طبیعی در مقابل خواسته‌ای نامحدود انسان‌ها و جوامع، محدود و پایان‌پذیر است. اما دانش، چیزی است که نه‌تنها با مصرف و به اشتراک گذاشتن کاهش نمی‌یابد بلکه توسعه می‌یابد، چراکه راز تثبیت و توسعه آن، بخشش و انتقال و اشتراک‌گذاری است. درک این موضوع در طرز برقراری ارتباط ما با دانش، تاثیرات قدرتمندی بر تولید ثروت دنیای واقعی‌مان و اینکه چه کسی و چگونه آن را به‌دست بیاورد، می‌گذارد. این نگرش به کل صنایع و بخش‌های اقتصادی امکان می‌دهند که به فراسوی تولید و مصرف انبوه، یعنی به سمت محصولات و خدمات و تجارب با ارزش‌افزوده بالا حرکت کنند.
تمامی این دانش‌ها و تجربیات ما به دو شیوه متفاوت ذخیره می‌شوند. بخشی از دانش در مغز و ذهن ما ذخیره می‌شود که با ترکیبی از احساسات، شهود و عواطف رنگ و بوی خاصی به خود می‌گیرد. اما اتفاق اصلی زمانی می‌افتد که این اندوخته‌ها با دستاوردهای سایر انسان‌های دانش‌دوست و باتجربه به اشتراک گذاشته شود.
در تاریخ علم نیز به‌ندرت با این موضوع مواجه می‌شویم که احیانا تمامی اختراعات و اکتشافات توسط یک نفر خاص انجام‌شده باشد.
معمولا مخترعان با مطالعه ادبیات موضوع و دانش انسان‌های پیشین و تمرکز بر آخرین یافته‌های آنها به یک خلاقیت، نوآوری و اختراع دست پیدا کرده‌اند. حال پرواضح است که اگر پای فناوری اطلاعات و ارتباطات به زندگی ما انسان‌ها باز نمی‌شد و روزبه‌روز در عرصه‌های مختلف کار و زندگی ما ایفای نقش نمی‌کرد، در دنیای علم، هم‌افزایی و توسعه به معنای واقعی کلمه چگونه اتفاق می‌افتاد؟ اگر بنا باشد بجای تولید ثروت با استفاده از نوآوری و فناوری کارآفرینانه به منابع طبیعی از قبیل نفت و سایر فراورده‌های حاصل از طبیعت چشم بدوزیم چه وقایع دردناکی در انتظارمان خواهد بود.
از جمله پدیده‌های نوینی که در بستر فناوری اطلاعات در خدمت کارآفرینی و کسب‌وکارها قرار گرفته‌اند، می‌توان به مدیریت برنامه‌ریزی منابع، ارتباط با مشتریان، سرورهای اختصاصی و پردازش ابری اشاره کرد.
