-
نویسنده<!-- -->:<!-- --> <!-- -->وحید شقاقی شهری-کارشناس اقتصاد

مولدسازی با هدف بهینه‌سازی‌دارایی

وحید شقاقی شهری-کارشناس اقتصاد

مولدسازی با هدف بهینه‌سازی‌دارایی

مولدسازی دارایی‌های دولت در همه جای دنیا عملیاتی شده؛ از این ‌رو کسی نافی مثبت بودن طرح فروش دارایی‌های دولت نیست. به‌عنوان مثال در امریکا سازمان مقتدری ایجاد شده که اقدام به مولدسازی اموال دولتی می‌کند؛ پس نسبت به اصل مولدسازی دارایی‌های دولت هیچ شبهه‌ای وجود ندارد. همچنین ایده مولدسازی زاییده برنامه‌ریزی‌های دولت سیزدهم نیست و در گذشته نیز این لایحه مطرح شد اما به مرحله اجرا نرسید. مفهوم مولد‌سازی دارایی‌های دولت این است که دولت اموال بلااستفاده‌ای که دارد یا اموالی که ارزش افزوده و بهره‌وری پایین دارند و سال‌ها رها شده‌اند و استفاده مطلوبی از این اموال صورت نمی‌گیرد را شناسایی کند تا این اموال بهینه‌سازی شود و بهره‌وری و ارزش افزوده آنها افزایش یابد. این اموال برای نسل‌های کنونی و آینده است و این گونه نیست که احساس کنیم اموال دولت فقط برای دوره کنونی است. این اموال مانند نفت، سرمایه بین‌نسلی است و باید تلاش شود از آنها به صورت بهینه استفاده شود.بنابراین مولدسازی دارایی‌های دولت یک نوع ثروت‌آفرینی است و ثروت‌آفرینی هم می‌تواند رویکرد مادی و هم رویکرد غیرمادی داشته باشد؛ یعنی می‌توانیم یک فضای خالی و بلااستفاده را تبدیل به یک بخش تجاری، بخش صنعتی یا فضای سبز کنیم که بسته به طراحان و برنامه‌ریزان آن متفاوت است.در مفهوم و عملکرد مولدسازی می‌توان نقاط مثبت و منفی زیادی را بیان کرد. مولدسازی صرفا به‌معنای فروش اموال نیست و باید مفهوم درستی از آن ارائه شود؛ از این‌رو باید تعریف مشخصی از مولدسازی داشته باشیم. پیشنهاد من به دولت این است که نخست تعریف مبسوطی از مولدسازی ارائه بدهد و نباید مولدسازی را صرفا به‌معنای درآمدزایی تلقی کند.

شهروندان یک جامعه نیز اقدام به مولد کردن اموال خود می‌کنند و اگر زمین بایری داشته باشند تلاش می‌کنند آن را با آپارتمان یا واحد تجاری معاوضه ‌کنند تا این گونه بازدهی مال خود را ارتقا بدهند و سعی دارند از ملکی که بلااستفاده مانده، بهره‌وری و درآمد بیشتر عاید خود کنند. همین تعریف در سطح کلان نیز صادق است؛ دولت نیز اموال بلااستفاده بسیاری دارد که می‌تواند آنها را تبدیل به احسن کند. مولدسازی یک مفهوم کمی درآمدی نیست و می‌توان با دید کیفی نیز به آن پرداخت. فرض کنید که در یک منطقه‌ای از شهر تهران، دولت زمینی دارد که بلااستفاده مانده است. می‌توان آن زمین را با مشارکت بخش خصوصی تبدیل به پارک یا محلی برای ورزش همگانی کند. در این صورت مردم آن منطقه می‌توانند در آن محل ورزش کنند و این گونه سلامت مردم آن منطقه به شرایط مطلوب نزدیک‌تر می‌شود و وقتی وضعیت سلامت مردم بهتر شود، هزینه‌های درمان نیز کاهش پیدا می‌کند. این گونه نگاه صرفا معطوف به درآمدزایی نیست و به ارتقای کیفیت زندگی و کاهش هزینه‌های دولت هم توجه دارد؛ پس این اقدام نیز گونه‌ای مولدسازی است.موضوع بعدی در حوزه مولدسازی این است که اگر این مولدسازی صرفا با دید درآمدزایی باشد باید درآمد حاصل از آن به توسعه زیرساخت‌ها و پروژه‌های عمرانی اختصاص یابد؛ به این معنا که آورده مولدسازی با مکانیسم فروش اموال نباید صرف هزینه‌های جاری شود؛ به‌عنوان مثال اگر فردی زمینی بلااستفاده داشته و آن را به‌فروش برساند و پول آن ریخت‌وپاش کند، همه آن فرد را مسخره خواهند کرد، اما اگر زمینی فروخته شود و صاحب آن با پول آن کسب‌وکاری راه‌اندازی کند همه آن فرد را تحسین خواهند کرد.پس این موضوع در دولت نیز مصداق دارد. اگر دولتی که بهره‌وری‌اش منفی است بخواهد با فروش اموال هزینه‌های جاری خود را تامین کند، خطر بزرگی است.

موضوع دیگر در بحث مولدسازی عدم شفافیت است. در اصل ۴۴ قانون اساسی به موضوع خصوصی‌سازی پرداخته شده است. در این اصل هیات عالی واگذاری طبق قانون شکل گرفته بود و نسبت به تصمیمات آن دستگاه‌های نظارتی ورود می‌کردند اما در مولدسازی چنین قانون متناظری نداریم و هیاتی شکل گرفته که پشتوانه قانونی ندارد و نحوه نظارت بر تصمیمات این هیات هم مشخص نیست و شبهاتی در اجرای مولد‌سازی ایجاد شده است از این‌رو وزارت اقتصاد با همین هدف سامانه‌ای تعریف کرد تا این موارد به‌صورت کامل رصد شوند اگر در حوزه مولدسازی شفاف‌سازی بیشتر شود شبهات کمتر خواهد شد. باید این نکته را در نظر داشت که اموال دولت فقط برای نسل امروز نیست و بین‌النسلی است و باید درآمدهای حاصل آن برای نسل‌های امروز و آینده هزینه شود. بر همین اساس اگر هدف از فروش اموال درآمدزایی است باید درآمدها در توسعه زیرساخت‌ها و اجرای پروژ‌ه‌های عمرانی مصرف شود که عایدی آن برای نسل آتی هم باشد.مفهوم مولدسازی به‌صورت کیفی به توسعه زیرساخت‌‌ها نیز توجه می‌کند. اگر در یک زمین یک باشگاه ورزشی احداث شود، درآمدزایی مستقیم نشده، اما به‌نحوی مستتر درآمدزایی شده، چراکه در نتیجه ورزش کردن در این محیط، افراد سالم‌تر می‌مانند و هزینه‌های درمانی کمتری بر دوش دولت خواهد رفت؛ ایجاد محیطی برای سلامت شهروندان به‌نوعی مولدسازی دارایی‌های دولت است و صرفا معطوف به فروش اموال نیست و فراتر از آن است.

دیدگاهتان را بنویسید

بخش‌های ستاره دار الزامی است
*
*

آخرین اخبار

پربازدیدترین