بازار، همیشه تشنه کالا است
قاسم نودهفراهانی-رئیس سابق اتاق اصناف ایران
اصناف شبکه اصلی توزیع کالا در کشور و همچنین تولیدکنندگان کوچک اقتصادی هستند. بیش از ۶۰۰ هزار واحد تولیدی کوچک در بخش اصناف وجود دارد که این تولیدکنندگان نهتنها گردانندگان چرخهای اقتصادی کشور، بلکه از تغییرات و نوسانات کشور و جهان نیز متاثر هستند. با این وجود ما در حوزه اصناف مشکلات جدی داریم. بسیاری از ارگانها قوانینی که در مجلس مصوب میشود را اجرا نمیکنند و جلوی قانون نظام صنفی سنگ میاندازند. عرضه و تقاضا، رقابت و نظارت ۳ عامل اثرگذار بر بازار هستند و در حقیقت تنظیم و کنترل بازار با رعایت این ۳ رکن امکانپذیر است. هنگامی که عرضه به اندازه تقاضا باشد و کالا بهوفور با برندهای مختلف یافت شود، بهدلیل ایجاد رقابت دیگر گرانفروشی رخ نمیدهد. متاسفانه گرانی و توزیع نشدن بهموقع کالا از سوی کارخانجات مردم را اذیت میکند. کارخانجات محصولات خود را بهصورت قطرهچکانی عرضه میکنند. در نتیجه بازار همیشه تشنه کالا است. با افزایش نرخ کالا، این مصرفکنندگان هستند که تاوان میدهند. راهکارهای بسیاری برای حل مشکلات اقتصادی وجود دارد، اما برای تنظیم بازار باید کالا به اندازه نیاز مصرف وجود داشته باشد تا عرضه و تقاضا با یکدیگر تعارض پیدا نکند. هنگامی که کالا در بازار بهوفور یافت شود و مصرفکنندگان به آسانی کالا را تهیه کنند، با تغییر نرخ که طبیعتا افزایشی است، مواجه نخواهیم شد. واردات زمانی باید ممنوع شود که تولید داخل جوابگوی نیاز بازار باشد. هنگامی که تولید جوابگوی مصرف نیست و نیاز داخل تامین نمیشود و واردات نیز ممنوع میشود، واردکننده و مصرفکننده به کالای قاچاق روی میآورند. ایجاد فضای اقتصادی سالم و عاری از کالای قاچاق و شفافیت در کسبوکارها لازمه رونق اقتصادی کشور است و در این زمینه برخی مشکلات ساختاری در فضای کسبوکارها وجود دارد و اگر قرار است فعالیت گسترده و منسجم برای مبارزه با کالای قاچاق صورت بگیرد، باید کل زنجیره تامین کشور هماهنگ باشند و نباید آخرین زنجیره که اصناف هستند مورد بیشترین قضاوت و برخورد قرار گیرند. اگر واردات کالایی را ممنوع میکنیم باید تولیدکنندگان آن تعهد تامین مایحتاج مردم را بدهند. بهدلیل نوسانات ارزی تولیدکنندگان، واردکنندگان و عرضهکنندگان نمیتوانند هیچ برنامهای حتی برای مدت زمانی ۶ ماهه داشته باشند که بهواسطه آن بتوان بازار را کنترل کرد. نابسامانی موجود در بازار بهدلیل نبود ثبات در نرخ ارز است که بهواسطه آن هزینههای تولید افزایش یافته و در نتیجه تولیدکننده برای تامین هزینهها مجبور به افزایش نرخ میشود. ثبات نرخ ارز یکی از عوامل تاثیرگذار بر تولید است که تولیدکننده میتواند براساس آن برنامهریزی کند. وقتی نرخ ارز و مواد اولیه ثابت نیست، تولیدکننده محصول خود را بهصورت قطرهچکانی به بازار عرضه میکند که یکی از پیامدهای آن گرانی کالا است؛ بنابراین هر یک از مسئولان کشور در هر ارگانی باید برای کنترل نرخ ارز که یکی از نتایج آن کنترل تورم است، کمک کنند؛ هرچند تولیدکننده حق ندارد بدون مجوز افزایش نرخ بدهد. قیمتگذاری کالا برعهده سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان است و نظام تولید و توزیع باید با نظر و مصوبه این سازمان اقدام به هرگونه تغییر نرخ در بازار کند. این موضوع را نباید فراموش کرد که اگر تولید رونق پیدا کند، بیکاری در کشور نخواهیم داشت. ثبات بازار باعث تشویق تولیدکننده به تولید کالایی با کیفیت بهتر که در درجه اول میتواند مورداستفاده ملت خودمان باشد و دوم صادرات و خلق بازارهای جدید میشود.