صنعت نمایشگاهی به وسعت جامعهای جهانی
سعید صیفی-رئیس انجمن نمایشگاههای بینالمللی ایران
امروزه صنعت نمایشگاهی به جامعهای جهانی تبدیل شده و آن را «صنعت بدون دود» مینامند که ابزاری موثر برای رشد اقتصاد است و چشماندازی روشن پیشرو دارد. این صنعت برای بسیاری از کشورهای جهان بهمنزله صنعتی بزرگ و بینالمللی، نقطه رشد اقتصادی جدید است. توسعه صنعت نمایشگاهی بدون هماهنگی و پشتیبانی بسیاری از صنایع، از جمله گردشگری، حملونقل، گمرکات، سازمانهای تجارتی، صنعتی و اقتصادی، امنیت عمومی و... میسر نیست. نمایشگاهها باید به مثابه جایگاه ارتباطی و تجاری قوی در بازارهای خارجی تقویت شوند. این مهم از طریق تحقیق بازار، شناخت محیط اقتصادی؛ سیاسی و اجتماعی و تسلط بر دانش فنی برگزاری نمایشگاه و ارائه خدمات مرتبط میسر خواهد بود.
برگزاری نمایشگاه در ایران ازجمله صنایع جوانی بهشمار میرود که لازم است با اجرای سیاستهای مناسب و پویا امکانات رشد و بالندگی آن را فراهم آورد و اقدامات لازم برای بلوغ این صنعت درآمدزا و اشتغالزا را پیشبینی کرد. پیشازاین نمایشگاههای ایران چه به لحاظ نحوه برگزاری و چه ازنظر مضمون تخصصی در سطحی پایینتر برگزار میشدند. امروزه با توسعه اقتصاد، صنعت نمایشگاهی جایگاه خود را پیدا کرده و به لحاظ تعداد نمایشگاهها، کانالهای برگزاری نمایشگاه و ساخت سایتهای نمایشگاهی و... به شکل صنعت مطرح میشود. برگزاری نمایشگاه ابزاری است که در کنار سایر ابزارهای تجارت خارجی میتواند اهرم تراز تجاری کشور را به نفع صادرات تغییر داده و کمبودها در سایر بخشها را جبران کند. اگر از این مزیت به نحو بهینه استفاده شده و در برگزاری نمایشگاهها منافع کلان و ملی کشور به همراه منافع برگزارکنندگان منطبق با استانداردهای روز جهان در نظر گرفته شود میتوان امیدوار بود فرصتهای اقتصادی فراوانی نصیب بنگاههای اقتصادی و صاحبان مشاغل در کشور خواهد شد.
بررسی رابطه پیشرفت صنعت نمایشگاهی یک کشور با میزان رشد و توسعه اقتصادی و توان صنعتی آن کشور بهخوبی نشاندهنده نقش و تاثیر مثبت صنعت نمایشگاهی بر مجموعه اقتصاد است. بنابراین اگر خواهان رشد و توسعه صادرات و تولید کشور هستیم لازم است به صنعت نمایشگاهی کشور توجه و موانع رشد این صنعت را برطرف کنیم.برای شناخت آسیبها و چالشهای توسعه صنعت نمایشگاهی کشور، نخست باید اهداف کشور از توسعه در این بخش مشخص شود. بهعبارتدیگر باید معلوم شود که معنی توسعه صنعت نمایشگاهی کشور و پیشرفت در این بخش چیست و در صورت رخ دادن چه اتفاقی، توسعه صنعت نمایشگاهی کشور محقق شده تلقی میشود. رویکرد منطقی و اولیه در مقابل مشکلات در گام نخست پیشگیری است. باید نشانههای نامطلوب را رصد کرد که یا مانع بروز آنها شویم یا خود را برای مقابله با آنها آماده کنیم و کمترین هزینه را متحمل شویم. در گام بعد میتوانیم مکانیسمهای درست برای بررسی و تحلیل مشکلات طراحی کنیم و به حل نارساییها و آسیبها بپردازیم.
با وجود نقش موثری که صنعت نمایشگاهی در سراسر جهان در رونق تولید و توسعه اقتصاد ایفا میکند و یکی از بهترین ابزارهای توسعه صادرات و ایجاد اشتغال کشورهاست، متاسفانه هنوز صنعت نمایشگاهی کشور در جایگاه واقعی خود قرار ندارد و درک درستی از ماهیت و هدف برگزاری نمایشگاه شکل نگرفته و با وجود گذشت چندین دهه فعالیت نمایشگاهی در کشور همچنان این فعالیتها بهعنوان «فعالیتهای صنعتی» به رسمیت شناخته نمیشود. در حالیکه به رسمیت شناخته شدن صنعت نمایشگاهی کمک شایانی به توسعه و بهرهگیری بیشتر از این ابزار ارزشمند بازاریابی میکند. فعالیتهای نمایشگاهی کشور با توسعه اقتصاد جایگاه خود را پیدا کرده و به لحاظ تعداد نمایشگاهها، کانالهای برگزاری نمایشگاه و ساخت سایتهای نمایشگاهی و... به شکل صنعت مطرح میشود. از برنامههای انجمن نمایشگاههای بینالمللی ایران تدوین طرح جامع صنعت نمایشگاهی کشور با هدف یکپارچهسازی فعالیتهای نمایشگاهی کشور است. همچنین با همکاری فراکسیون زیرساختهای فرهنگی، سیاحتی، گردشگری و نمایشگاهی مجلس شورای اسلامی اقدامات موثری برای بهبود و اعتلای صنعت نمایشگاهی و گنجاندن فعالیتهای نمایشگاهی در برنامه توسعه هفتم جمهوری اسلامی ایران در حال انجام است تا فعالیتهای نمایشگاهی بهعنوان یک صنعت مستقل شناخته شده و جایگاه اصلی خود را در اقتصاد ایران پیدا کنند.
روز جهانی نمایشگاه ( GED ) همهساله در نخستین چهارشنبه ماه ژوئن برگزار میشود. در امسال، این روز را که مصادف با ۷ ژوئن (۱۷ خرداد) است، جشن میگیریم. روز جهانی نمایشگاه در سال ۲۰۲۲ بر ارزش بیبدیل نمایشگاههای فیزیکی و رویدادهای تجاری رودررو در ایجاد بسترهایی برای رشد و بهبود اقتصادی تمرکز داشت و در شعار سال ۲۰۲۳ بر نقش نمایشگاهها در اداره بازارها و فضای تعاملات برای همگان اشاره دارد.
روز جهانی نمایشگاهها، نمایانگر وسعت و تنوع صنعت نمایشگاهی است؛ بنابراین بهترین فرصت برای ایجاد آگاهی درباره مزایای اقتصادی و اجتماعی صنعت نمایشگاهی است. فعالان این صنعت میتوانند از این فرصت استفاده کنند تا نقش مهم این صنعت را در کمک به اقتصاد مطرح سازند. اختصاص این مناسبت ارزشمند، ارمغانی برای صنعت ماست و فرصتی گرانبها برای نشان دادن اهمیت نمایشگاهها، نقش نمایشگاه در توسعه تجارت، نوآوریها و رقابت سازمانها و مهمتر از همه در یکپارچهسازی کشورها و صنایع است. اکنون در مرحلهای هستیم که باید موقعیت صنعت نمایشگاهی کشور را تقویت کنیم. ما برای حمایت از ذینفعان صنعت خود باید با یکدیگر متحد شویم تا استحکام صنعت خود را حفظ و به پرورش و تداوم توسعه این صنعت بپردازیم که شاید مهمترین صنعت جهانی در پیشرفت و توسعه تمدن جهانی باشد.