از امروز به فکر فردا باشیم
احمد جمشیدی-دانشیار معدن و محیطزیست
درحالحاضر بسیاری از دانشگاهها در زمینه آموزش تئوریک بسیار موفق عمل میکنند و این از نقاط قوت سیستم آموزشی ما بهشمار میرود، اما متاسفانه بهدلیل محدودیتهای آزمایشگاهی و تجهیزات در بخش عملی نقاط ضعف متعددی بهچشم میخورد. بنابراین، روشن است که باید در دانشگاهها و موسسات آموزش عالی بیش از این به بعد عملی آموزش در مقطع کارشناسی و علاوه بر آن در دوره تحصیلات تکمیلی توجه شود.یکی از نکات مهم در برنامهریزیهای آموزشی، هم در حوزه تئوری و هم عملی، لزوم آشنایی با تکنولوژی روز و سازگار با محیطزیست است. این امر باید هم در دانشگاه و هم صنعت موردتوجه جدی قرار گیرد. همچنین تقویت ارتباط دانشگاهها با معادن و صنایع معدنی بهویژه در حوزه آموزش عملی و استفاده از امکانات صنایع از اهمیت بالایی برخوردار است و میتواند در حل چالشهای این حوزه بسیار راهگشا باشد. فارغالتحصیلان دانشگاهی بدون شک باید دورههای مهارتآموزی را بگذرانند. این دورهها یکی از راهکارهای مناسب افزایش کارآمدی و رفع مشکل کمبود نیروی انسانی معدن است که باید بهزودی در برنامهریزیهای آموزشی لحاظ شود باتوجه به تنوع معادن و صنایع معدنی، به گمان من بهتر است متولی برگزاری دورههای مهارتآموزی انجمن و نظاممهندسی معدن باشد.اما درباره مزایای ارتباط تشکلهای معدنی و دانشگاه باید به نکات زیر را هم یادآور شد.
از آنجایی که دانشگاهها نقش بسزایی در تقویت تشکلهای معدنی دارند، یکی از مهمترین مزایای ارتباط میان این دو بخش، تقویت انگیزه و اشتیاق دانشجویان در همکاری با انجمنها و تشکلها است که بهتبع آن با بازار کار آشنایی پیدا میکنند و شرایط ورودشان به حوزه عملی تسهیل میشود. همچنین از آنجایی که در زمینههای تئوری آموزش، دانشگاهها معمولا روزآمد هستند تقویت ارتباط تشکلهای معدنی با دانشگاهها یکی از راهکارهای اصولی تقویت ارتقای کیفی بخش صنعت خواهند بود و این امر برای نیروی جوان و باانگیزه دانشجویی اشتیاقی دوچندان ایجاد خواهد کرد.نکته دیگر این است که درحالحاضر متولی جذب دانشجو سازمان سنجش است و دانشگاهها و صنایع نقشی در پذیرش دانشجو ندارند.
اگرچه شاید این شیوه پذیرش متقاضی تحصیل در رشته معدن، با در نظر گرفتن جمیع جهات، ناگزیر باشد، اما روش صددرصد کارآمدی نیست و نیاز به اصلاح روش جذب دانشجو احساس میشود.
یکی از راهکارها (ضمن حفظ شیوه فعلی پذیرش) میتواند جذب دانشجو با مشارکت دانشگاه و برخی معادن و صنایع معدنی (با توجه نیاز صنعت) باشد. همچنین، پذیرش دانشجو برای دورههای خاص موردنیاز صنعت که حتی دروس و سرفصل آنها نیز متناسب با نیاز صنایع و با ملحوظ کردن نظرات آنها طراحی شود، نیز میتواند موردبررسی قرار گیرد.یکی از پیشنهادهای راهگشای دیگر در زمینه پذیرش نیرو تصحیح نواقص و رفع چالشها، جذب دانشجو و نیروی متخصص حسب نیاز در مناطق و استانها است. جذب دانشجو برحسب نیاز صنایع موجود در هر منطقه، آموزش و ارتقای مهارت آنها و سپس قرار دادن فرصت شغلی مناسب به آنها بدون تردید اقدامی راهگشا در کاهش میزان بیکاری فارغالتحصیلان دانشگاهی و همچنین رفع نیاز صنایع خواهد بود.