یکی دیگر از ضعف ‌ های بزرگ ما در زمینه صادرات، جدا از موضوع کیفیت، نداشتن تیم ‌ های خبره بازاریابی است. به ‌ عبارت دیگر، تولیدکنندگان ایرانی، هنوز فرهنگ حضور در بازار صادراتی را به ‌ دست نیاورده ‌ اند و از اصول تریدینگ، بازاریابی، فروش و تجارت اطلاع چندانی ندارند. تولیدکننده ‌ های ما در دفتر خود یا در کارخانه نشسته ‌ اند تا واسطه ‌ های عمدتا ایرانی کشورهای همسایه، سنگ ‌ ها را از داخل کارخانه ‌ ها بخرند و ببرند.

در حالی که صادرکننده باید وارد بازار کشور هدف شود، در نمایشگاه ‌ ها حضور یابد، نمونه ‌ کارهای خود را به ‌ نمایش بگذارد و خود را معرفی کند، بازاریابی و برندینگ انجام دهد و خلاصه آنقدر تلاش کند تا خود را در بازار جا بیندازد و این همان جایی است که ما در آن ضعیف هستیم. راهکار حل این مشکل هم چندان دشوار نیست. می ‌ توان به بازرگانان آموزش داد و راه و رسم فعالیت در عرصه بین ‌ المللی را به آنها آموخت و این آموزش موثر است. به ‌ عنوان مثال، ۴ ماه است که چیزی در حدود ۱۲۰ متقاضی در اتاق بازرگانی اصفهان، در حال فراگیری دوره ‌ های بازاریابی هستند. خوشبختانه باید اعلام کنم که در این مدت ۵ نفر از کارآموزان، بدون آنکه از کوچک ‌ ترین توان صادراتی و سرمایه ‌ ای برخوردار باشند، وارد بازار صادرات شده ‌ و به بازارهای هدف مثل ایتالیا، روسیه، اتریش، بلژیک و مانند آن دست پیدا کرده ‌ اند.بازار صادراتی سنگ ‌ بریده ما (تایل) در حال ‌ حاضر محدود به کشورهای همسایه است و بالای ۶۰ تا ۷۰ درصد آن روانه عراق می ‌ شود، زیرا آنها هم با تولرانس بالای ابعاد و ضخامت مشکلی ندارند، اما سنگی که قیمتش ۳۰ دلار است، به نرخ ۸ دلار می ‌ خرند.

علت این است که ما در فرآیند تولید بالای ۵ . ۵ دلار سوبسید انرژی داریم. به ‌ عبارت دیگر، اگر سنگ فرآوری ‌ شده ما ۸ . ۵ دلار تمام می ‌ شود، بابت آن ۵ . ۵ دلار از جیب مردم ایران هزینه شده است. در واقع، ما داریم این سوبسید را به کشورهایی مثل عراق، ترکیه، ترکمنستان، آذربایجان، امارات و مانند آن هدیه می ‌ دهیم. استدلال صادرکنندگان این است که تولید کالا چیزی حدود ۲۰۰ هزار تومان هزینه برمی ‌ دارد و به نرخ ۳۰۰ هزار تومان می ‌ توان آن را صادر کرد و ۵۰ درصد سود برد، اما اگر قرار باشد سوبسید انرژی را پرداخت کند، نرخ تمام ‌ شده ۵۰۰ هزار تومان خواهد شد.نام این کار صادرات نیست، هبه کردن انرژی به کشورهای همسایه است. مثل زمانی که منابع پروتئین در ایران بسیار ارزان بود و از کشورهای همسایه به ایران سرازیر شدند و بی ‌ حساب خرید ‌ کردند، زیرا در مقایسه با کشور خودشان، چیزی نزدیک به رایگان بود.میانگین نرخ صادراتی سنگ ‌ بریده در بازار جهانی ۳۰ دلار است؛برای مثال، کشور چین که به ارزان ‌ فروشی معروف است، تولیدات خود را ۳۳ دلار عرضه می ‌ کند و میانگین نرخ تولیدات ترکیه ۲۰ دلار است، اما سنگ ‌ های ما حداکثر به نرخ ۸ دلار عرضه می ‌ شود.این ضربه ‌ ای است که از بی ‌ توجهی به کیفیت، نداشتن تیم بازرگانی، بی ‌ انگیزگی و استفاده از منابع انرژی ارزان به اقتصاد کشور وارد می ‌ شود.وقتی بحث ورود به بازارهایی با مارجین بالا که میانگین فروش آنها ۵۰ دلار است (مثل بازار فرانسه که ۴۰ درصد نیاز آن را ترکیه تامین می ‌ کند) می ‌ شود، نمی ‌ توان از دفتر کارخانه در ایران سنگ صادر کرد.

سوخت ‌ های فسیلی در ایران ۱۲۰ برابر، برق ۸۰ برابر و گاز ۲۰۰ برابر ارزان ‌ تر از ترکیه است. نیروی انسانی هم هزینه چندانی ندارد و میانگین دستمزد نیروی انسانی ما چیزی در حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ دلار است، در صورتی که اگر پا از مرزهای این کشور بیرون بگذاریم، باید حداقل ۱۵۰۰ دلار بپردازیم. البته بنگاه ‌ های اقتصادی با حذف این سوبسیدها موافق ‌ هستند، اما می ‌ گویند در مقابل، باید اجازه داشته باشیم تا ابزار و ماشین ‌ آلات موردنیاز خود را به نرخ آن سوی مرز تهیه کنیم؛ نه اینکه یک ماشین سنگین ۶ میلیارد تومانی، به ‌ علت مافیای ورود، به نرخ ۱۵ میلیارد تومان به ‌ دست ما برسد یا برای خرید ماشین ‌ آلات موردنیاز، تسهیلاتی با بهره ۳ یا ۴ درصد باید در اختیار متقاضیان قرار گیرد، نه وامی با بهره ۵۰ درصد.پس از هردو منظر، مشکلات متعددی وجود دارد و نیازمند یک تغییر بنیادی است. ‌ نظر من، به ‌ عنوان یک کارشناس این است که باید سوبسیدها به ‌ طورکامل برداشته شود. دلیلی ندارد که یک کارخانه ‌ دار، سنگ را به نرخ نازل به کشورهای دیگر صادر کند تا سود آن به جیب مصرف ‌ کننده ‌ ها برود. این مابه ‌ التفاوت قیمتی از جیب دولت می ‌ رود و بار آن بر دوش مردم ایران است که روزبه ‌ روز فقیرتر می ‌ شوند.به ‌ عقیده من، باید سوبسیدها را برداشت، اما در مقابل، امکانات و تسهیلات کافی در اختیار تولیدکننده قرار داد تا کیفیت کار خود را ارتقا دهد و امکان رقابت در بازارهای بین ‌ المللی را پیدا کند.