معماری تنها هنری است که در ذات خود با زندگی مردم پیوند دارد و اندیشه و فرهنگ مردم یک سرزمین را به ‌ نمایش می ‌ گذارد و معنای زندگی را در خود متبلور می ‌ کند. معماری تنها یک حرفه نیست، بلکه یک جهان ‌ بینی است، چرا که به تفسیر اجزای محیط می ‌ پردازد و این ‌ گونه به فضا مفهوم می ‌ دهد و نوع تعاملات اجتماعی را تعیین می ‌ کند؛ بنابراین آنچه به شهرهای ما هویت می ‌ بخشد، معماری و صد البته طراحی شهر است؛ منظور از هویت شهری، همان هویت جامعه است که در فیزیک و محتوای شهر تبلور پیدا می ‌ کند.از قرن ‌ های گذشته، تمدن ‌ های مختلفی در جهان شکل گرفته است که تجلی عینی آنها را می ‌ توان در معماری و هنر آنها مشاهده کرد که از آن جمله می ‌ توان به معماری سنتی ایران که گنجینه ‌ ای بی ‌ نظیر از آثار شاخص و ارزشمند است، اشاره کرد؛ اما آنچه باید موردتوجه قرار گیرد، این است که دستیابی به هویت در معماری، با تقلید از آثار گذشته تفاوت دارد؛ زیرا هویت، یک مفهوم پویا است که در گذر زمان دچار تحول می ‌ شود و نیازهای افراد در زمان حال را در بر می ‌ گیرد. بنابراین برای خلق آثاری که دارای هویت هستند، نمی ‌ توان تنها به تقلید از معماری سنتی پرداخت، بلکه معماری باید با شرایط و اقتضائات روز جامعه، همخوانی داشته باشد و روزآمد شود، ضمن اینکه باید روح ایرانی در آن جریان داشته باشد، به ‌ عبارتی، معماری باید فرزند زمان خود باشد. اما معماری معاصر ایران، با تاثیرپذیری از جریانات فرهنگی و اجتماعی و به فراخور شرایط زمانی و مکانی تغییرات زیادی به خود دیده است. رشد سریع شهرنشینی و نیاز به تولید انبوه موردنیاز در شهرها از یک طرف و نفوذ معماری مدرن غرب و رواج تقلیدگرایی از این سبک معماری، موجب غفلت از ظرافت ‌ های مفهومی و توسل به طرح ‌ های یکنواخت و بکارگیری عناصر و مصالح مشابه، بدون توجه به ارزش ‌ های زیبایی ‌ شناختی و هنری شهری شده است. به ‌ همین دلیل، امروز در سطح شهر شاهد ساختمان ‌ هایی یک شکل و تقلیدی هستیم که هویت مشخصی ندارند. هرچند آثار ارزشمندی نیز در معماری معاصر ایران خلق شده که گنجینه معماری ما محسوب می ‌ شوند، اما واقعیت این است که اکنون معماری شهری در ایران نه سنتی است و نه غربی، بلکه ترکیبی از این ۲ نوع را می ‌ توان در بناهای امروز مشاهده کرد که اغلب بدون توجه به ویژگی ‌ های محیطی، فرهنگی و اجتماعی تقلید شده ‌ اند. البته مدیریت ‌ های شهری، طی سال ‌ های اخیر، قوانین، ضوابط و دستورالعمل ‌ هایی برای قاعده ‌ مند شدن، ساخت ‌ وساز را که بخشی از آن مربوط به معماری بناها از جمله نمای ساختمان ‌ ها می ‌ شود، تعریف و تصویب کرده ‌ اند، اما باید این نکته را در نظر داشت که معماری یک موضوع محتوایی و حاصل خلاقیت ‌ های طراح است و شخص معمار است که با مطالعه و تحقیق می ‌ تواند خالق یک اثر متناسب با هویت جامعه شود.

در اینجا لازم است، اشاره ‌ ای به معماری ایرانی ـ اسلامی داشت که سال ‌ ها است در کشور ما موردتوجه قرارگرفته، این سبک معماری مربوط به دوره ‌ های اسلامی است که در برهه ‌ ای از زمان، بعد اسلامی آن بیشتر شده؛ اما مسئله اینجا است که ما مصداقی برای این سبک از معماری نداریم. آنچه در معماری اسلامی موردتاکید قرارگرفته، توجه به اصول زیبایی ‌ شناختی و عدم ‌ شباهت ساختمان ‌ ها به سازه ‌ های کفار و تجمل ‌ گرا نبودن است، اما باید بدانیم این موضوع را با چه مصالح و روش ‌ هایی باید در نظر بگیریم که هنوز نتایج دقیق و مشخصی در این حوزه حاصل نشده
است.