سهم‌خواهی از کیک اقتصاد
مجید گودرزی- کارشناس اقتصاد
تورم افسار گسیخته چندین دهه است که اقتصاد را بشدت می آزارد و مردم هر ساله بخش مهمی در ثروت خود را از دست می دهند. عجیب آنکه ما در شرایط رونق تورم داریم و در شرایط رکود هم تورم داریم. دلایل زیادی برای تورم وجود دارد از سیاست خارجی گرفته تا افزایش نقدینگی و تورم انتظاری. بدون شک دولت ها و بانک ها با چاپ پول و مالک شدن دارایی مردم، بدون زحمت، دست به دزدی می زنند. دارایی حق مردم است و نباید تنها با چاپ پول و افزایش نقدینگی، کسی یا کسانی صاحب آنها شوند. تورم یک بیماری اقتصادی است که در کمال تأسف و تعجیب ایرانی ها بخش مهمی از سرمایه های خود را در این بیماری اقتصادی سرمایه گذاری می کنند. می خرند و نگه می دارند تا گران شود و تصور می کنند با کاهش عرضه و بالا رفتن قیمت ها، سود می کنند. این یک حماقت محض و ظلم به هموطنان است.
روی دیگر سکه آن است که کمتر مورد توجه است آنکه هر کس قادر است تنها یک یا چند کالا یا خدمت را به جامعه عرضه کنند و هزاران کالا یا خدمت را باید از همین بازار خریداری کنند و بدون شک سود سرمایه گذاران در تورم صفر یا منفی خواهد بود. در این آشفته بازار همه تلاش می کنند گران تر بفروشند و همه تحت فشار قرار گرفته اند.بخش مهم دیگری از تورم، تورم انتظاری است. این تورم انتظاری بارها توسط مقامات کشورهای غربی با وارد کردن شوک های سیاسی، اتفاق افتاده و در بسیاری از موارد بیشتر منشا تهدید داشته و عملا کمبودی در بازار نبوده اما تورم انتظاری ایجاد شده است.استقبال از تورم بخش دیگری از گرفتاری اقتصاد ایران است. معمولا در تمام جوامع هنگام بروز تورم، تقاضای آن کالا کم می شود. اما در ایران تقاضا بشدت افزایش می یابد و و ضع بدتر می شود. بسیاری از اقتصادهای دنیا قادر به پاسخگویی به تقاضای انفجاری شبیه ایران را نیستند.
اما راهکار چیست؟
ما قادر نیستیم تورم عمومی در تمام کالاها و خدمات را با نخریدن پاسخ دهیم. اما قادریم با صنایع و تولیداتی که بیشترین تورم را ایجاد می کنند، آنهم بدون دلیل موجه، با نخریدن مقابله جدی کنیم. این باعث خواهد شد که صنایع مختلف تلاش کنند در صدر فهرست تورم سازان نباشند و رو در روی مردم قرار نگیرند.ضربه به محصولاتی که حقوق مصرف کننده را رعایت نمی کنند، باعث تلاش برای پایین نگه داشتن قیمت ها می شود. در اصل بسیاری از نیازها غیر ضرور هستند و قابلیت به تعویق انداختند و حتی حذف از سبد خرید را دارند.اکنون تولید کنندگان و توزیع کنندگان قادرند هزینه های اضافی خود را که برخی از آنها نتیجه رقابت ناسالم می باشد، مثل هزینه اجاره را به مصرف کننده نهایی منتقل کنند.
بخش توزیع ما اکنون تا جایی قیمتها را بالا می برد که فروش متوقف شود و این بخش اکنون دیوار بلندی بین تولید و مصرف به وجود آورده است. در این بازار نه نظارتی هست و نه رقابتی. رقابت قادر است خیلی از واحدها را و رفتارها را حذف کند.از سوی دیگر سود سرشار و بدون حساب و کتاب بخش توزیع، باعث ایجاد نرخ نجومی واحد های تجاری شده است. مقابله بخشی با تورم عمومی می تواند باعث تنبیه اصنافی شود که اکنون به شدت تلاش می کنند بدون زحمت سهم بیشتری از کیک اقتصاد را به خود اختصاص دهند.
