نور در بستر هوشمندسازی
کمال یاوریان-مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان
امروزه طراحان شهری معتقدند شهرهای هوشمند یکی از دستاوردهای مهم بشری در قرن حاضر هستند که بیش از هرچیز صرفه جویی انرژی را به دنبال خواهند داشت. یکی از مولفه های مهم این نوع از شهرها، کم و زیاد شدن نور یک منطقه با میزان فعالیت مردم است که یکی از سیستم های فناورانه آن با روشنایی شهر هوشمند با پوشش ال ای دی شناخته می شود. این سیستم یکی از اولویت های مهم دنیا برای کاهش مصرف انرژی است که خوشبختانه چند سالی می شود که توانسته ایم این سیستم را تولید و عرضه کنیم. گفتنی است، روشنایی هوشمند باعث می شود تا روشنایی در جایی که ازدحام جمعیت بیشتر است، افزایش یابد، در عین حال، وقتی سنسورها تشخیص دهند که تعداد افراد یا اتومبیل ها در یک منطقه کمتر است، به تناسب جمعیت، میزان نور و روشنایی در آن منطقه را کاهش می دهند. از آنجایی که ساعت ۹ تا ۱۲ شب، اوج رفت وآمد در معابر شهری است، نیاز به روشنایی الزامی است؛ اما از این ساعت به بعد تا ساعات اولیه صبح، روشنایی زیادی موردنیاز نیست، به همین دلیل این سیستم ها در سراسر دنیا هوشمندسازی شدند تا از مصرف بی رویه انرژی جلوگیری شود. یکی از مولفه هایی که در ایران به این سیستم اضافه شد؛ امکان کنترل روشنایی چراغ های معابر و جاده ها و اتوبان ها با استفاده از گوشی، تبلت و سیستم های نرم افزاری است. اتوبان قزوین ـ تهران را در نظر بگیرید که در ساعت های اولیه صبح به دلیل کمبود رفت وآمد، سیستم روشنایی هوشمند برای کاهش مصرف انرژی در حالت خاموش قرار گرفته است؛ حال اگر فرد یا افرادی خواهان نور بیشتر اتوبان گفته شده باشند، در این شرایط افراد می توانند با تلفن های هوشمند خود و با سیستم اندروید یا از طریق نرم افزارهای ارائه شده با ارسال پیام به مرکز تعیین شده به هر میزان که می خواهند روشنایی معابر را افزایش یا حتی کاهش دهند. در واقع، پیامکی به مرکز از سوی مردم ارسال می شود که به معنای افزایش یا کاهش روشنایی معابر موردنظر است.
از دیگر مزایای این سیستم، عملکرد خودکار لامپ ها است که موجب کاهش انتشار آلودگی می شود. از آنجایی که یکی از مشکلات سخت افزاری در روشنایی معابر، آلودگی چراغ ها است، نصب طولانی مدت آنها در خیابان ها موجب می شود که تا ۳۰ درصد میزان روشنایی آن کاهش یابد. به علاوه، این معضل موجب تولید آلودگی هم می شود؛ به طورمعمول پس از ۳ تا ۶ ماه چنین معضلی بروز پیدا می کند. خبر خوش آنکه، سیستم روشنایی تولیدشده در ایران با پوشش نانویی قابلیت خودتمیزشوندگی دارد که برای نخستین بار، تولید این سیستم با چنین قابلیتی در جهان اتفاق افتاده است.
یکی دیگر از مزایای این فناوری، تاثیر واضحی است که بر محیط زیست و سلامت درختان دارد و می توان به نوعی به حفظ سلامت گیاهان در شهر پرداخت. نخستین موضوع این است که از ساعت ۱۲ شب تا ۶ صبح می توان روشنایی چراغ ها را به ۳۰ درصد کاهش داد که این امر موجب کاهش ۷۰ درصدی انرژی و بهبود شرایط محیط زیست می شود. دومین نکته حفظ سلامت درختان در پارک ها و مناطق سبز با تاریکی طبیعی است. درختان باید شب و روز را احساس کنند و اگر تمام شبانه روز چراغ ها روشن باشد، موجب افزایش آلودگی نوری و نبود تعادل در ساعت بیولوژیکی گیاه می شود. کاهش نور معابر باعث می شود درختان به اندازه کافی نور و روشنایی از ماه دریافت کنند و این خود به سلامت آنان در شبانه روز کمک می کند. یکی از برنامه های آینده دانش بنیان ها روشنایی و هوشمندسازی روشنایی داخل ساختمان ها است. در واقع، بعد از پیاده سازی و توسعه این فناوری در بیشتر معابر شهری، جاده ها و اتوبان ها قصد داریم در ساختمان ها به ویژه ساختمان های اداری چنین سیستمی را به اجرا دربیاوریم. البته به شرطی که تحریم ها و در واقع محدودیت های مالی که سال ها به عنوان موانع توسعه دانش بنیان ها شناخته می شوند، از سوی مسئولان امر مرتفع شود.
