بانک‌ها نیروی محرک اشتغالزایی
احمد کارگر-کارشناس امور بانکی
در کشور بانک محور ایران، بانک ها شریان حیاتی تزریق نقدینگی به تولید به شمار می روند؛ بنابراین هر سال دولت ردیف بودجه ای ویژه ای برای پرداخت تسهیلات بانکی به تولید در نظر می گیرد. امسال هم از این قاعده مستثنا نیست و دولت سهم تسهیلات تولید را افزایش داده تا شاید در سایه این تزریق نقدینگی اشتغالزایی رونق گیرد. معمولا سعی می شود با بکارگیری سیاست ها و ابزارهای اجرایی گوناگون نظیر کارآفرینی در برنامه های توسعه به این هدف دست یافت.فضای مساعد کسب وکار یکی از فاکتورهای اساسی در اقتصاد کشور و عاملی مهم در جهت دستیابی به اهداف رشد و توسعه اقتصادی و کاهش بیکاری است.
کسب وکارهای کوچک می توانند از طریق کارآفرینی، نوآوری و ایجاد فرصت های شغلی و افزایش درآمد، بر اقتصاد کشور تاثیر بگذارند، به همین دلیل است که بسیاری از کارشناسان تاکید دارند برای رونق اقتصاد راهی جز حمایت از کسب وکارهای خرد نیست. به علاوه اینکه فضای کسب وکار بازتابی از وضعیت اقتصادی یک کشور است و میزان سرمایه گذاری در کشور را تعیین می کند.
یکی از راه های توسعه کارآفرینی و اقتصاد، توسعه راه اندازی و رشد کسب وکارهای خرد است. ارتباط زیاد بین نظام تامین مالی کشور با سیستم بانکی موجب شده جایگاه سیستم بانکی در بهبود فضای کسب وکار برجسته تر شود. وجود فضای کسب وکار مناسب در کشور باعث افزایش انگیزه کارآفرینان در شروع فعالیت ها و در نتیجه افزایش فعالیت های اقتصادی می شود که کاهش بیکاری را به دنبال خواهد داشت. همین کاهش بیکاری در نتیجه تامین مالی کارآفرین، به رونق اقتصاد کشور کمک می کند و عامل ثبات در فضای کسب وکار و امنیت سرمایه خواهد بود که نتیجه تعامل میان سیستم بانکی و کارآفرین است. شرکت ها همواره با محدودیت منابع مواجه بوده و هستند. یکی از مهم ترین نیازهای شرکت ها منابع مالی است و بانک ها در راستای رفع همین نیاز، تسهیلاتی را در قالب عقود مختلف در اختیار آنان قرار می دهند.اما نکته قابل ملاحظه این است که انتخاب نوع تسهیلات و شرایط مربوط به آن گاهی برای مدیران ابهاماتی را ایجاد می کند. نوع تسهیلات تابعی از عوامل مختلف چون نوع شرکت، موارد استفاده از تسهیلات، مدت بازپرداخت و نرخ سود تسهیلات است. در این زمینه سیاست های پولی و اعتباری جایگاه ویژه ای دارد و اقتصاددانان، توسعه نظام پولی و اعتباری مناسب را رمز موفقیت برنامه های توسعه و اشتغالزایی می دانند. استفاده از اعتبارات، خواه در قالب سرمایه گذاری جدید و خواه در قالب تامین سرمایه در گردش، منجر به افزایش تولید می شود؛ از همین رو می تواند در اشتغالزایی تاثیر داشته باشد. بنابراین یکی از رسالت های سیستم بانکی، اعطای تسهیلات مالی به واحدهای مختلف تولیدی در راستای افزایش اشتغال در سطح کشور است. در نقطه مقابل، بانک ها تا زمانی که منابع در اختیار نداشته باشند، قادر به ارائه تسهیلات نیستند. بر این مبنا وظیفه مسئولان بانکی این است که بازار متشکل سرمایه به وجود آورند، زیرا توسعه اقتصادی نیاز به سرمایه دارد و سرمایه گذاری نیازمند پس انداز است. بانک ها باید پس اندازهای موجود را جمع آوری کنند تا با تخصیص مناسب اعتبارات به بخش تولید، زمینه رشد اقتصادی فراهم شود.
در بعدی دیگر از فعالیت های اقتصادی، موسسات و واسطه های مالی، معمولا در بسیاری از طرح های صنعتی، ساختمان و مسکن، کشاورزی، حمل ونقل، انرژی و خدمات، مشارکت فعال دارند. اعطای تسهیلات به صنایع تبدیلی کشاورزی مانند سایر بخش ها در جهت تامین سرمایه در گردش و سرمایه گذاری ثابت این واحدها انجام می شود.به طور مثال افزایش تسهیلات اعطایی به صنایع تبدیلی کشاورزی باعث پیشرفت این صنایع و رشد و توسعه بخش کشاورزی خواهد شد که در نتیجه این امر اشتغال در جامعه افزایش می یابد و بیکاری کم می شود. در نهایت اینکه اگر هم افزایی میان شبکه بانکی و بودجه تخصیصی دولت به تولید صورت گیرد، می توان به آینده سرمایه گذاری در تولید امیدوار بود و این افزایش سرمایه گذاری در تولید منجر به تحقق هدف دولت در ایجاد اشتغال پایدار خواهد شد.
