چالش‌های تولید به ضرر صنایع بورسی
حسین چهرگانی-فعال صنعت سیمان
عملکرد صنایع تاثیر بسزایی در سودآوری این واحدها و در نتیجه ارزشمندی سهام آنها دارد. در طول سال های گذشته سرمایه قابل توجهی به صنایع سیمانی کشور جذب شده و ظرفیت تولید در این بخش قابل توجه برآورد می شود. با این وجود صنایع یادشده در مسیر فعالیت خود با چالش های جدی روبه رو هستند که این مشکلات عملا از سود محدود این صنایع می کاهد و در نهایت شاهد اثرات منفی این شرایط بر عملکرد بورسی این صنایع نیز خواهیم بود.
تامین انرژی یکی از چالش های اساسی صنعت سیمان در سال های اخیر بوده است. واحدهای سیمانی کشور در ماه های سرد سال با کمبود جدی گاز روبه رو می شوند. گاز به عنوان سوخت اصلی صنعت سیمان کشور مورداستفاده قرار می گیرد. واحدهای تولیدی صنعت سیمان از سال ها پیش خطوط تولید خود را براساس خوراک گاز طبیعی احداث کرده اند و این اقدام باتوجه به ذخایر قابل توجه گاز در کشور و همچنین پاک بودن این سوخت، به کارخانه های سیمان الزام و اجرایی شده است. با این وجود در طول سال های گذشته به توسعه زیرساخت های انرژی در کشور توجه کافی نشده و در نتیجه با توسعه صنعتی و افزایش جمعیت و به تبع آن رشد مصرف انرژی در کشور، شاهد محدودیت هایی برای صنایع به ویژه تولیدکنندگان سیمان در تامین گاز بوده ایم.
در طول هفته های اخیر محدودیت ها برای تامین گاز برخی صنایع سیمانی کشور آغاز شده و انتظار می رود این کمبود با مازوت جبران شود. با این وجود باید تاکید کرد قطع گاز برای واحدهای سیمانی کشور به شدت هزینه ساز و آسیب زننده است. خطوط تولید صنایع برای مصرف یک سوخت با مشخصات و ویژگی های معینی، طراحی و راه اندازی شده اند و هر تغییری در این ترکیب به تمهیداتی نیاز دارد و عملا فشاری را به صنایع تحمیل می کند.
مخازن سوخت اضطراری صنعت سیمان جوابگوی سوخت جایگزین برای مدت طولانی نیست. معمولا این مخازن می توانند بین ۱۵ روز تا یک ماه نیاز صنایع سیمان به سوخت را تامین کنند. ضمن اینکه آنالیز مازوتی که به عنوان سوخت جایگزین در سال های اخیر در اختیار صنایع سیمانی کشور قرار گرفته، بسیار متغیر و در مواردی نشان دهنده آلایندگی قابل توجهی است. همین موضوع به تجهیزات صنایع سیمان کشور آسیب هایی را وارد کرده که در چنین شرایطی، مصرف انرژی در واحدهای سیمانی به شدت افزایش می یابد.
علاوه بر این تامین مازوت نیز با چالش های متعددی روبه رو است. در واقع سیاست های شرکت پخش و پالایش فرآورده های نفتی به عنوان متولی تامین سوخت جایگزین مازوت برای صنایع، چالش هایی را برای واحدهای سیمانی کشور ایجاد می کند.
تولیدکنندگان پس از مصرف گاز به عنوان سوخت، هزینه آن را پرداخت می کنند، اما در شرایطی که به اجبار مازوت با گاز جایگزین می شود، تولیدکنندگان موظف به پرداخت هزینه سوخت از همان زمان خرید سوخت به صورت پیش پرداخت هستند. علاوه بر این، از صنایع انتظار می رود از تابستان اقدام به خرید مازوت و ذخیره سازی آن کنند؛ در نتیجه فشار مضاعفی از نظر نقدینگی به صنعت سیمان کشور تحمیل می شود. این موضوع باتوجه به کمبود نقدینگی واحدهای سیمانی کشور، عموما صنایع سیمان را تحت فشار مالی زیاد قرار می دهد. علاوه بر آن، مبالغ دریافتی بابت مازوت که معادل گاز طبیعی است، علی الحساب تلقی و در زمان مصرف، مابه التفاوت آن مطالبه می شود. حمل مازوت به عنوان سوخت جایگزین صنایع سیمان کشور با دشواری های متعددی روبه رو است. هزینه حمل مازوت به مراتب بیشتر از هزینه خرید این سوخت است و در نتیجه با جایگزینی سوخت، هزینه قابل توجهی به صنایع تحمیل می شود و هزینه تولید آنها افزایش قابل ملاحظه ای خواهد یافت.
استفاده از مازوت برای صنایع سیمان با الزام دولت و در جهت حمایت از مدیریت تامین گاز برای مصارف مردمی در ماه های سرد سال انجام شده است؛ بنابراین شایسته است روند تحویل مازوت به کارخانه های سیمان سهل تر باشد.
