روند کند بررسی ساختمان‌های ناایمن
سیدمهدی هدایت ـ سرپرست سازمان نوسازی شهر تهران
روند بررسی و رفع خطر ۱۲۹ ساختمان ناایمن و بسیار پرخطر با سرعت کمی درحال انجام است. هر روز در گوشه و کنار این شهر در ابعاد مختلف شاهد رخداد حوادث و آتش سوزی در ساختمان ها و اماکن ناایمنی هستیم که جان و مال بسیاری از شهروندان در پی آنها به خطر می افتد و در مواردی هم اخبار تاسفباری را به دنبال دارند.
حوادثی همچون فرو ریختن ساختمان پلاسکو و انفجار کلینیک سینامهر شمیران که از بی توجهی به اخطارهای مکرر، نبود ضمانت اجرایی و از همه مهم تر نداشتن عزم و اراده راسخ در بین مسئولان ذی ربط برای تحقق دستورالعمل های ایمنی در شهر سرچشمه می گیرد.
بررسی ها نشان می دهد که در شهر تهران حدود ۲۳۰ هزار پلاک فرسوده و ناکارآمد وجود دارد که البته بافت های تاریخی نیز در این محدوده قرار دارند.
متوسط تولید مسکن از یک پلاک فرسوده ۵ واحد است. پیش بینی می کنیم در ۲۳۰ هزار پلاک فرسوده شهر تهران یک میلیون مسکن تولید می شود و در واقع برابر آمارهای موجود، ما یک میلیون مسکن در شهر تهران کم داریم.
وقتی تولید مسکن افزایش یابد، عرضه و تقاضا در بازار مسکن نیز متعادل می شود. اقدامی که اکنون در شهر تهران باید انجام شود، این است که از ظرفیت ماده ۱۲ قانون جهش مسکن استفاده کنیم که در آن عنوان شده، ساخت ۴ میلیون مسکن در بافت های فرسوده مدیریت شود.
با ساخت ۴ میلیون مسکن در بافت فرسوده که در شرایط عادی ایجاد خدمات زیربنایی و روبنایی در آن سخت است، می توان باعث ارتقای کیفیت زندگی در این محدوده ها شد.
این در حالی است که در سال های گذشته این امکان را در خارج از شهر تهران با ایجاد شهرک های جدید مسکونی مهیا می کردند که مشکلی از پایتخت حل نمی کرد.
در صورتی که این امکانات در داخل بافت فرسوده شهر تهران ایجاد شود و دولت مشوق ها و وام مسکن را حداقل به یک میلیارد تومان با بهره کم برساند و شهرداری نیز پروانه ساختمانی را رایگان در اختیار ساکنان این محدوده قرار دهد، می توان شاهد اقدامی جهادی در این حوزه
بود. برآورد هزینه دولت در ایجاد زیرساخت های خدماتی که در شهرک های جدید اطراف تهران انجام می دهد، خیلی بیشتر از وامی است که برای انجام ساخت وساز در داخل بافت فرسوده به مردم اعطا می کند.
استفاده از ظرفیت ماده ۱۲ قانون جهش مسکن در شهر تهران می تواند اتفاق بزرگی را رقم بزند، بررسی ها نشان می دهد در دولت هشتم و نهم قرار بود ۴ میلیون مسکن مهر ساخته شود که نیمی از این رقم یعنی ۲ میلیون در روستاها ساخته شد.
در روستاها به دلیل اینکه زمین آن متعلق به مردم بود و یک وام خوب کم بهره نیز به متقاضیان پرداخت شد، تمامی ۲ میلیون مسکنی که برنامه ریزی شده بود، ساخته شد.
از ۲ میلیون مسکنی که قرار بود در شهرها ساخته شود، چیزی در حدود یک میلیون و ۱۰۰ واحد مسکونی در بافت فرسوده ساخته شد که با دریافت وام این خانه ها ساخته شدند.
این در حالی است که دولت خود شروع به ساختن ۹۰۰ واحد از خانه ها کرده و هنوز نیز تمام نشده است. تجربه نشان داده که دولت و شهرداری سازنده های خوبی نیستند و باید فضا را برای ورود بخش خصوصی هموار کنند.
در حال حاضر هیچ کدام از پروژه های ساخت مسکن در شهر تهران توسط شهرداری و با گرفتن پیمانکار انجام نمی شود، برای ساخت این پروژه ها رویکرد این دوره مدیریت شهری، گرفتن شریک است که فضا را برای ورود بخش خصوصی آماده می کند.
می توان به جرات گفت بعد از انقلاب تاکنون موفق ترین مدل ساخت مسکن، مشارکت بخش خصوصی بوده است.
