صنعت خودرو ایران گرچه پیشینه به‌نسبت خوبی در آسیا دارد و این صنعت زمانی در ایران پا گرفت که کشورهای محدودی در آن فعالیت داشتند، اما واقعیت این است که در حال‌حاضر عملا چیزی به‌نام «صنعت» از خودروسازی ایران باقی نمانده است.
صنعت تعریف مشخصی دارد و ماهیت آن در ابداع، نوآوری و خلاقیت معنی می‌شود و بدون حضور این شاخص‌ها نمی‌توان صرف تولید یک کالا یا محصول را صنعت دانست. به‌عبارت ساده، امروز بهتر است به‌جای صنعت خودرو از واژه «کارخانه خودروسازی» استفاده شود. کارخانه‌ای که به دور از هر محیط رقابتی و در دورترین نقطه به مرزهای نوآوری و خلاقیت، سری‌کاری و تولید محصولات در یک محیط انحصاری است که البته گه‌گاه برای خالی نبودن عریضه و صدالبته درآمدزایی بالاتر از مشتریان محصور و محدود در این بازار، آپشنی بسیار حداقلی به محصولات خود اضافه می‌کند.
این روزها در حالی از چشم‌انداز افق ۱۴۰۴ در صنعت خودرو صحبت می‌شود که در محیط واقعی، اساسا این صنعت در چرخه توسعه‌ای ایران وجود ندارد و همچنان دولت‌ها اصرار بر حرکت در مسیر اشتباه گذشته را دارند، چراکه تنها در همین مسیر است که می‌توان با کمترین هزینه ممکن، به بالاترین سود در کوتاه‌مدت رسید، حتی اگر این رویه منجر به از دست دادن درآمدهای ارزی در میان‌مدت شود.
نکته مهم اینکه در تمام دوره‌های گذشته، دولت‌ها در مقام پاسخگویی به جامعه قرار نگرفته‌اند و هر دولتی تلاش داشته حتی به قیمت حراج داشته‌های سرزمینی و از بین بردن زیرساخت‌های توسعه، تنها در زمان زمامداری اجرایی کشور، مشکلات و مسائل خود را حل و از موانع عبور کند، بدون اینکه ترس و دلهره‌ای از بازخواست داشته باشد. برای نیل به این هدف، اصل نخست بسته نگه داشتن اقتصاد و انحصار آن در دولت است که یکی از شئون آن امروزه به وضوح در خودروسازی دیده می‌شود؛ جایی که مردم باید بی‌کیفیت‌ترین و ناایمن‌ترین خودروهای داخلی را به بالاترین قیمت ممکن خریداری کنند و صدالبته دولت و نظام بانکی (که آن هم در انحصار دولت است.) تسهیلات ویژه‌ای را برای این امر اختصاص می‌دهد؛ تسهیلاتی که هم قیمت را از آنچه بود، بیشتر می‌کند و هم سبب ترغیب بازار به خرید خواهد شد.
با این روند باید اذعان کرد، خودروسازی در ایران در مرحله هشدار قرار دارد، به‌طوری که با کوچک‌ترین گشایشی در تجارت جهانی خودرو، تنها نامی از دو تولیدکننده بزرگ ایرانی وجود خواهد داشت.
شاید علم به همین موضوع سبب‌شده دولت‌ها نیز با وجود مخالفت‌های زبانی، در عمل، وضعیت فعلی را مطلوب بدانند و نه‌تنها برای برون‌رفت از آن نه‌تنها اقدامی نکنند، بلکه به بهانه حمایت از تولید داخل، بازار را به خرید، تشویق هم کنند.
انحصار سبب‌شده مشتریان داخلی هر محصولی به آنها عرضه شود را به‌ناچار خریداری کنند. با وجود اینکه بارها نسبت به قیمت و کیفیت این خودروها از سوی مقامات ارشد کشوری انتقادهایی شده است.
شرکت‌های خودروساز ادعای ارتقای کیفی محصولات را دارند، اما به‌گفته رئیس سازمان ملی استاندارد، این کیفیت باید در بازار به تایید مردم برسد و رضایت حداکثری مشتریان را تامین کند.
بنابراین با پیشینه طولانی که خودروسازی یا بهتر است بگوییم مونتاژ خودرو در کشور دارد، انتظار این است که محصولات تولیدی حداقل‌های استاندارد روز جهانی را داشته باشند و این در حالی است که استانداردهای داخلی را هم نمی‌توانند بگذرانند؛ از این‌رو انحصار فعلی نمی‌تواند کمکی به رشد این صنعت
کند.