تاثیر رکود بازار مسکن بر کاهش نرخها
محسن خسروی کارشناس مسکن
کاهش رشد تورم مسکن در کشور در ماه های اخیر، خبر از رکود بازار در سطح گسترده ای داد که خیلی از مردم را به کاهش نرخ مسکن امیدوار کرد،اما با نگاهی به قیمت ها مشاهده می کنیم که این اتفاق رخ نداده و افزایش قیمت ها در بازار مسکن همچنان ادامه دارد.
دولت تلاش می کند تا به اهداف خود در ساخت مسکن برسد؛اما در گام اول باید زمین مناسب برای ساخت وساز را تامین کند. ساختن خانه های استاندارد و برپایه مشتری مداری باید در دستور کار دولت قرار بگیرد و تنها ساخت مسکن اولویت دولت نباشد؛ چرا که در گذشته اقداماتی که برای ساخت وساز در کشور انجام گرفت، به هیچ عنوان نتوانست مردم را از لحاظ کیفی راضی کند و شاهد این موضوع بودیم که با گذشت زمان این خانه ها با استهلاک های جبران ناپذیری روبه رو شدند.
در کشورهای پیشرفته، ساخت وساز مسکن سرعت بسیار قابل قبولی دارد و با صرف زمان کوتاهی برج های مستحکم و استانداردی بنا می شود و گاهی زمان ساخت این خانه ها به کمتر از یک هفته می رسد. در حال حاضر باتوجه به ظرفیت هایی که کشور برای ساخت مسکن دارد، سرعت ساخت مسکن به کندی پیش می رود و از کمک بخش خصوصی و شرکت های دانش بنیان آن طور که باید استفاده نمی شود.
متاسفانه با وقفه 8 ساله ای که تولید مسکن در دولت قبل تجربه کرد، تقاضا برای این بازار پرطرفدار بالا رفت و تعادل بازار مسکن بیش از گذشته برهم خورد؛ اتفاقی که باعث شد، میانگین هر متر خانه در تهران، نزدیک به 45میلیون تومان نرخ داشته باشد.
در گرانی مسکن عوامل مختلفی دخیل است،اما عرضه و تقاضا یکی از اصلی ترین عوامل تعیین کننده نرخ در بازار مسکن است، چرا که هر ساله تعداد افرادی که متقاضی تهیه مسکن هستند، در کشور افزایش پیدا می کنند و اگر تولید مسکن نتواند جوابگوی این حجم از تقاضا باشد، شاهد نابسامانی در این بازار خواهیم بود.
از طرف دیگر، سرمایه گذاری در این بازار از محبوبیت زیادی در بین مردم برخوردار است. افراد ترجیح می دهند با تجمیع سرمایه های خود در بازار مسکن ارزش پول خود را حفظ کنند، چرا که سرمایه گذاری در بازارهای موازی بازار مسکن ریسک بالایی را با خود به همراه دارد. به عنوان مثال، ممکن است نرخ ارز یا طلا در بازه زمانی کوتاه، نوسان قابل توجهی داشته باشد، در صورتی که دامنه نوسانات در بازار مسکن بسیار کم و دارای شیب ملایم است. با این اتفاقات، دست افراد واجد شرایط از بازار مسکن کوتاه می ماند و قیمت ها روز به روز افزایش پیدا می کنند. دولت باید با تلاش و مدیریت صحیح، وقفه چندساله تولید مسکن در کشور را جبران کند تا بتواند به وعده های خود جامه عمل بپوشاند.
دولت وعده سنگینی برای ساخت مسکن داده که متاسفانه هنوز آمار و ارقام دقیقی منتشر نشده تا متوجه عملکرد دقیق دولت برای رسیدن به اهدافش شویم. تامین زمین نباید به گونه ای باشد که دولت با کلی چالش و دردسر زمین هایی را که متعلق به سازمان ها و ارگان های مختلف است، برای ساخت وساز در نظر بگیرد، بلکه باید با حمایت سازمان هایی مثل شهرداری، وزارتخانه ها، جهاد کشاورزی، بانک ها و سایر نهادها این امکان را فراهم کند تا این سازمان ها به صورت خودجوش اقدام به ساخت وساز کنند.
وزارت راه و شهرسازی نباید بار تمام ساخت مسکن را تنها به دوش بکشد و تلاش کند، بدون کمک گرفتن از بخش های دیگر، صفر تا 100 ساخت وساز را خودش انجام دهد. با این اتفاق، همکاری وزارت راه با سازمان مهندسی کشور که لازم الاجرا است، زیر سوال می رود و به طورقطع کیفیت ساخت پایین می آید.