استانداردسازی براساس ذائقه واردکنندگان
صدرالدین نیاورانی، نایبرئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران
رعایت چارچوب های استاندارد در روند تولید کالاهایی که به طورمستقیم با سلامت انسان ها در رابطه هستند، یکی از قوانین و قواعد اصلی است که باید از سوی تولیدکنندگان، کشاورزان و صنعتگران رعایت شود.
محصولات کشاورزی و دامی حیطه وسیعی از تولیدات را شامل می شود و به دلیل وجود نیازهای جدی به این کالاها در کشورهای همسایه و منطقه، صادرات این کالاها می تواند نقش مهمی در ارزآوری ایران داشته باشد، اما در چند مدت اخیر اتفاقات متعددی سبب شده تا صادرات محصولات کشاورزی ایران کاهش یابد؛ کمبود ناوگان مناسب حمل ونقل را می توان یکی از دلایل اصلی کاهش صادرات محصولات کشاورزی به ویژه میوه وتره بار ایران معرفی کرد، چرا که به سبب کمبود ناوگان حمل ونقل، محصولات کشاورزی در بسترهای نامناسبی حمل می شوند و در شرایطی به مقصد می رسند که از کیفیت آنها کاسته شده است. همین مسئله یکی از اصلی ترین دلایل دور ریخته شدن محصولات کشاورزی صادرشده از ایران در کشور مقصد به شمار می رود. علاوه بر موضوع نقایص ناوگان حمل ونقل برای صادرات، یکی از مواردی که سبب شده تا شبهات زیادی بر سر تجارت محصولات کشاورزی ایران شکل گیرد، مسئله استاندارد بودن سموم و آفت کش های استفاده شده در تولیدات است. مشکلات از جایی بیشتر شد که چند ماه گذشته برخی کشورهای همسایه کالاها و تولیدات کشاورزی ایرانی را برگشت دادند. در رابطه با کیفیت سموم و آفت کش های مصرفی در فعالیت های کشاورزی در سال های گذشته به دلیل تشدید فشارهای تحریمی علیه ایران، بسیاری از فعالیت های تجاری اعم از واردات و صادرات ایران دچار مشکل شد. به همین علت، تاجران ایرانی شرایط مناسبی برای واردات سم و آفت کش از کشورهای اروپایی نداشته و به ناچار مجبور به خرید کردن از کشورهای آسیای جنوب شرقی مانند چین شدند. بدیهی است، برخی مولفه های استاندارد سموم کشورهای آسیای جنوب شرقی با سموم کشورهای اروپایی تفاوت داشته باشد، اما این به معنای خطرناک بودن سموم وارداتی یا سمی بودن محصولات کشاورزی ایران نیست، چرا که باوجود درجه 2 بودن کیفیت سموم وارداتی، این کالاها از تاییدیه های رسمی جهانی برخوردار بوده و هستند.
تحریم ها منجر به ایجاد مشکلات فراوانی در واردات برای رفع نیازهای کشور شد، اما با این شرایط تلاش کردیم تا واردات ناسالم و بی کیفیتی را برای تولید نداشته باشیم. امیدواریم در ادامه با رفع شدن تحریم ها و بهبود روابط بین المللی، بتوانیم کالاها را با کیفیت مناسب تر و از کشورهای پیشرفته تری وارد کنیم. آفت کش های وارداتی همگی دارای تاییدیه های لازم هستند، بنابراین چه محصولات کشاورزی و زراعی صادراتی و چه مصرفی در داخل کشور آسیب رسان یا سمی هستند و باید از صادرات یا عرضه آنها در بازار جلوگیری کرد. بحث برگشت داده شدن محصولات ایران از کشورهای همسایه ایران مانند روسیه و گرجستان یکی از اخباری بود که در نیمه دوم سال گذشته باعث ایجاد التهابات و نگرانی های جدی در بازار شد. در ماجرای برگشت داده شدن محصولات کشاورزی ایرانی، ایراد اصلی صادرات این نوع کالاها، عدم تطبیق معیارهای استاندارد بود. کشورهای واردکننده محصولات، فهرستی از معیارهای استانداردی دارند و امنیت و سلامت کالاها را براساس این موارد تعیین می کنند.
به دلیل عدم اطلاع روسیه و سایر کشورهای همسایه از سموم مصرفی کشاورزان ما و همچنین تطابق نداشتن فهرست سموم مجاز این کشور با تولیدات ایران، برخی مشکلات سیستماتیک به وجود آمد، در نهایت نیز این ناآشنا بودن منجر به برگشت خوردن کالاهای صادراتی ایران شد. مجدد این بازگشت محصولات به معنای سمی و ناایمن بودن تولیدات داخلی نیست و نباید نگرانی درباره آن وجود داشته باشد. در این مدت نیز دولت تلاش کرد تا چنین ایرادات سیستماتیک را مرتفع کند تا تطبیق پروتکل های ایران و روسیه به بهترین شکل انجام شود، همچنین اگر در ادامه اتفاق مشابهی رخ دهد، مجدد به تطبیق معیارها خواهیم پرداخت. به طورکلی چالش های این چنینی با تقویت روابط دیپلماتیک بین کشورها برطرف خواهد شد و جای نگرانی وجود ندارد.