دانش‌بنیان‌ها چه چیزی تولید کنند ،بهتر است؟
ابوالفضل خلخالی ـ کارشناس خودرو و عضو هیات‌علمی دانشگاه علم و صنعت
دانش بنیان ها برای رفع موانع در امر تولید به وجود آمده اند و این نقش در صنعت خودرو به شدت کارآ خواهد بود. در مقیاس کلی باید به این نکته اشاره کنیم که خودرو محصولی است که از فناوری های متعددی ساخته می شود و از آنجایی که یکی از وظایف شرکت های دانش بنیان در کشور ما توسعه فناوری های نو است، انتظار می رود در زمینه توسعه فناوری های مربوط به ساخت خودرو گام های ویژه ای بردارند. صنعت خودرو در کشور راه زیادی دارد تا به جایگاهی امروزی خودروهای پیشرفته برسد. باتوجه به اینکه خودروهای امروزی در دنیا از فناوری های بسیار پیشرفته برخوردار هستند، خودروهای تولیدشده در کشور ما از این نظر جا مانده اند. به عبارت دیگر، بیشتر شرکت های خودروسازی دنیا اصول خاص و ویژه ای را در بحث ایمنی و دیگر مولفه ها در خودروسازی پیاده می کنند، اما این اصول برای خودروسازی در کشور ما بیگانه است. ایمنی و ساخت بدنه از مولفه های مهمی است که لازم است دانش بنیان ها در این عرصه فعالیت جدی داشته باشند. امروزه در سراسر دنیا از مواد اولیه خاص در فولاد برای ساخت استفاده می کنند که لازم است دانش بنیان ها به توسعه این فناوری در ساخت بدنه خودرو برسند، همچنین در بحث روش های تولید، روش هایی به نام ضربه داغ وجود دارد که در دنیا برای ساخت بدنه مورداستفاده قرار می گیرد که ما هنوز این فناوری ها را در کشورمان توسعه نداده ایم و بهتر است شرکت های دانش بنیان در این زمینه فعال تر باشند. امروزه شرکت های بزرگ خودروسازی در بخش اتصالات بدنه خودرو از فناوری به نام جوش لیزر استفاده می کنند که این فناوری در کشور راه نیفتاده است؛ این هم از مواردی است که باید دانش بنیان ها برای ایجاد و توسعه آن اقدامات مهمی را به ثمر برسانند. در بخش سیستم های ترمز، تعلیق و فرمان هم کمبودهایی در خودروسازی کشور احساس می شود که انتظار می رود شرکت هایی در این عرصه فعالیت مستمر و جدی برای رفع این کمبودها داشته باشند.
متاسفانه در کشور هنوز سیستم ترمز ABS و CBC که پیشرفته تر از آن است، در خودروهای داخلی کار گذاشته نمی شود، همچنین بیشتر خودروهای پیشرفته در دنیا از سیستم تعلیق فعال استفاده می کنند که جای خالی بکارگیری این فناوری هم، در ساخت خودروهای کشور احساس می شود و لازم است دانش بنیان ها در این عرصه فعالیت کنند. کارگذاری سیستم ایربگ پیشرفته برای سرنشینان جز راننده از دیگر مواردی است که لازم است دانش بنیان ها در این زمینه دست به تولیدات فناورانه بزنند. متاسفانه هنوز فناوری سیستم های پیشرفته ایربگ را در کشور نداریم و در صنعت خودروسازی، سیستم های قدیمی مورداستفاده قرار می گیرند. به طورکلی لازمه توسعه صنعت خودرو، توسعه و پیشرفت سایر فناوری ها در صنایع دیگر است، نظیر صنایع نظامی و انرژی که بیشتر در بخش فناوری های برتر شناخته می شوند.
برای اینکه برخی فناوری ها به مرحله اقتصادی و تجاری سازی برسند، لازم است در صنایع دیگر مورداستفاده قرار بگیرند و در یک محصول نهایی نظیر خودرو به بهره برداری برسند، اما نگرش نهادهای دولتی مانند معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به ساخت خودرو برخاسته از یک نگاه مجزا است و توجهی به توسعه فناوری هایی ندارند که منجر به افزایش کیفیت خودروها می شوند. این نهاد حامی شرکت های خلاق و دانش بنیان، لیستی باعنوان شرکت های دانش بنیان با فناوری های در اولویت دارد؛ به عبارت دیگر، این لیست برای شرکت هایی است که به توسعه فناوری های برتر در دنیا می پردازند و بدون ارزیابی وارد مرحله دانش بنیان شدن می شوند.
در این لیست، هیچ شرکتی در زمینه فناوری های مربوط به ساخت خودرو فعالیت نمی کند، بنابراین می توان این نتیجه را گرفت که هنوز آن نگرش اساسی در توسعه فناوری های منتج شده به ساخت خودرو در نهادهای دولتی شکل نگرفته است. گفتنی است، برای توسعه یک محصول، این شرکت های دانش بنیان هستند که می توانند نوآوری را به خطوط تولید وارد کنند. ورود دانش بنیان ها به هر حوزه می تواند تحول را در آن بخش رقم بزند، در صنعت خودرو برای پیشرفت باید از توانمندی شرکت های دانش بنیان استفاده کرد.
