آموزش در مشاغل به جایگاه علمی درست خود در ایران نرسیده است. امروزه آموزش شغلی در جهان، توسط کالج ‌ ها به مدت ۲ یا ۳ ساله تدریس می ‌ شود و این دانشگاه ‌ ها پس از آموزش، مدارک معتبر ارائه می ‌ دهند؛ در نتیجه افراد آموزش ‌ دیده وارد بازار کار می ‌ شوند.

این موضوع به ‌ ویژه در بخش تعمیر و نگهداری تولیدات، یک اصل پذیرفته شده است که در کشور ما نیز به همین روال پیش می ‌ رود. گفتنی است بخش عظیمی از آموزش کشور به ‌ طور سنتی و براساس همان رابطه استاد ‌‌ شاگردی است.

رابطه استاد ‌ شاگردی که از زمان ‌ های قدیم وجود داشت، بسیار خوب است و همچنان باید به این موضوع پرداخت. خود نیز تجربه این موضوع را داشتم و پس از آموزش در کارگاه ‌ های صنعتی احساس کردم می ‌ توانم به ‌ تنهایی کار کنم؛ در نتیجه بهتر است این رابطه قوی و مستحکم ‌ تر شود.

متاسفانه آموزش در اصناف به صورت علمی موردتوجه قرار نگرفته است. البته همان ‌ طور که گفته شد این کار در بخش تعمیر و نگهداری تمام کالاهای صنعتی و مصارف خانگی انجام می ‌ شود، براساس آیین ‌ نامه مشاغل تخصصی و فنی، این افراد باید پروانه تخصصی و فنی دریافت کنند که گواهینامه ‌ ای است که برداشتن مهارت انجام دادن کارهای تخصصی یا فنی دلالت دارد و به ‌ وسیله مراجع ذی ‌ صلاح صادر می ‌ شود.

مرجع صدور آن هم سازمان آموزش فنی ‌ وحرفه ‌ ای کشور یا سازمان ‌ ها و نهاد ‌ هایی که مطابق مقررات مکلف به صدور پروانه تخصصی و فنی هستند، است. صدور پروانه کسب برای مشاغل تخصصی مستلزم اخذ پروانه تخصصی و فنی از مرجع صدور به ‌ وسیله متقاضی است و اگر متقاضی واجد شرایط لازم برای اخذ پروانه تخصصی و فنی نباشد، حضور یک نفر شاغل دارنده پروانه تخصصی و فنی در واحد صنفی برای صدور پروانه کسب مشروط، به ‌ نام متقاضی کافی است. همچنین صدور پروانه تخصصی براساس نظریه مرجع صدور منوط به برگزاری دوره ‌ های آموزشی و اخذ آزمون ‌ های کتبی، عملی یا هر دو خواهد بود.

با توجه به رشد تکنولوژی در دنیا، نظام آموزشی باید به صورت علمی و کاربردی موردتوجه قرار گیرد. بسیاری از اتحادیه ‌ ها دارای دانشگاه ‌ های اختصاصی برای آموزش در این زمینه هستند. ما آموزش را به ‌ عنوان یک اصل در نظر داریم، اما اتاق ‌ ها به صورت جدی به آن نپرداخته ‌ اند. در شهر تهران از ۱۳۵ اتحادیه ‌ ای که داریم حدود ۹ مورد از آنها فقط دارای دانشگاه ‌ های اختصاصی برای آموزش در حوزه کاری خود هستند. مابقی اتحادیه ‌ ها دانشگاهی در این زمینه ندارند یا از دانشگاه ‌ های دیگر برای آموزش ‌ های لازم استفاده می ‌ کنند.

آموزش با توجه به رشد تکنولوژی باید توسعه پیدا کند. علاوه بر این موضوع، دولت باید ابزار لازم را در اختیار اتحادیه ‌ ها قرار دهد. ما نسبت به دو دهه نخست انقلاب، رشد بسیار سریعی در بخش خدمات فنی داشتیم.

این نکته را باید گفت در بخش تعمیر و نگهداری شاهد پیشرفت ‌ های قابل ‌ قبولی هستیم و حدود ۵۰۰ هزار بنگاه در این زمینه داریم با تقویت این بخش می ‌ توان این رقم را به ۷۵۰ هزار بنگاه افزایش داد. هر بخشی از این مجموعه ‌ ها نیز دست ‌ کم به ۳ تا ۵ کارگر فنی نیاز دارد که این خود ایجادکننده یک اشتغال پایدار خواهد بود.

درباره آموزش به صورت استادشاگردی نیز باید گفت که هزینه و زمان زیادی برای آموزش کارگر صرف می ‌ شود، اما ما کارگر را تربیت نمی ‌ کنیم که همیشه فقط برای ما کار کند. اگر فرد مشمول رشد دستمزد باشد، حتما باید این کار توسط همان کارفرما انجام شود تا کارگر برای بقیه کار نکند.

ما به ‌ دنبال این نیستیم که شخصی را در یک محیط کار، به ‌ دلیل آموزشی که به او داده ‌ ایم، اسیر کنیم، در واقع آن فرد، آن ‌ قدر کار را خوب یادگرفته که می ‌ تواند خودش کاری را راه ‌ اندازی کند و ما نمی ‌ توانیم جلوی رشد او را بگیریم.

در نهایت می ‌ توان گفت با آموزش درست، نرخ بیکاری پایین آمده، اشتغال بیشتری ایجاد می ‌ شود و جوانان نیز راحت ‌ تر مشغول کار می ‌ شوند. ایجاد اشتغال پایدار، جزو اهداف اصلی آموزش در اصناف است.