خبرگزاری صداوسیما چندی پیش مطلبی درباره بازار سیاه قاچاق سیگار منتشر کرد و در این گزارش به نقل از وزارت بهداشت نوشت تفاوتی میان سیگار اصل و سیگارهای تقلبی وجود داشته و سیگار تقلبی به‌مراتب آسیب‌رسانی بیشتری بر سلامت مردم دارد؛ چرا که سیگار تقلبی از ضایعات گیاهان و فضولات حیوانات تهیه می‌شود. در توضیح این نظر باید گفت به‌طورکلی سیگار تقلبی نداریم که بخواهیم مضرات آن را با سیگار اصل مقایسه کنیم. تمامی سیگارها به سلامت انسان آسیب رسانده و سیگارهایی که با برچسب برندهای مطرح در بازار ارزان‌تر فروخته می‌شوند، لزوما تقلبی نبوده و تنها از عنوان مارک‌های پرفروش استفاده کرده‌اند. همچنین از آنجایی که بر سیگارهای قاچاق تعرفه‌های گمرکی اعمال نشده، می‌توانند ارزان‌تر از سیگارهای وارداتی از مجاری‌ قانونی باشند، بنابراین با دور زدن قانون، این سیگارها ارزان‌تر از حالت معمول به‌دست مشتریان می‌رسند. برخی افراد درباره نوع تنباکوی استفاده‌شده در این سیگارهای ارزان‌نرخ بحث می‌کنند که باید گفت تفاوت آنچنانی بین مواد به‌کار گرفته شده در انواع سیگارها از نظر میزان آسیب‌رسانی وجود ندارد؛ همه آنها صدمه‌آفرین بوده و تمایز قائل شدن بین سیگارها و استفاده از لقب سیگار تقلبی و اصلی، نوعی تبلیغ برای این کالا است. در بازار بارها دیده شده افراد سعی دارند با بازی با کلمات، نشان دهند برخی سیگارها ضرر کمتری داشته و استفاده از آنها مانعی ندارد. سپس با ایجاد چنین فضای روانی، نرخ کالای تبلیغ‌شده را بالا برده و از سود آن به‌نفع کسب‌وکار خود استفاده می‌کنند. باید تاکید کرد هیچ آزمایشی برای تبیین میزان تفاوت انواع سیگارهای اعلام‌شده بر سلامت افراد وجود ندارد. به بیانی دیگر آزمایشی در کار نبوده تا متوجه شویم بین سیگارهای تقلبی و اصل (براساس القابی که بازار از آنها استفاده می‌کند) تفاوتی وجود دارد و سیگارهای اصل آسیب‌رسانی کمتری دارند.

در کشور ما برای سیگار تبلیغی به‌طور مستقیم نداریم و این را می‌توان به فال نیک گرفت؛ به‌عنوان مثال در تلویزیون یا حتی در سطح شهر، تبلیغاتی برای استفاده از سیگار نمی‌بینیم. اما نکته حائزاهمیت، تبلیغات غیرمستقیم دخانیات است که امروزه شاهد گسترش آن هستیم. در فیلم‌ها و سریال‌های مختلف شاهد استعمال دخانیات و سیگار توسط شخصیت‌ها هستیم، در سوپرمارکت‌ها سیگارها به‌طور بسیار شکیل و زیبا چیده شده‌اند که افراد به‌راحتی می‌توانند آنها را ببینند.

حتی دکه‌های روزنامه‌فروشی طبق قانون مجوزی برای فروختن سیگار ندارند و در قانون تعبیه‌شده تنها مراکز ویژه‌ای اجازه فروش دخانیات دارند، اما امروزه به‌طورگسترده شاهد خریدوفروش سیگار در سطح شهر هستیم.

تمامی این موارد در عمل شرایط مناسبی را برای تبلیغ غیرمستقیم سیگار فراهم می‌کند که به‌طبع بر میزان تقاضا و مصرف این کالا تاثیرگذار خواهد بود. برای کنترل و کاهش مصرف سیگار در جامعه، در گام نخست مناسب به‌نظر می‌رسد تا جلوی تمام تبلیغات غیرمستقیم در شهر گرفته شود؛ سیگار تنها در مراکزی ویژه عرضه شده و به‌صورت مستقیم در اختیار عموم قرار نگیرد.

همچنین توجه به فعالیت‌های مربوط به فرهنگ‌سازی نیز از اهمیت زیادی برخوردار است.

تمامی این فعالیت‌ها و اقدامات مناسب در کنار یکدیگر، فضا را برای تبلیغ و اشاعه استعمال دخانیات تنگ‌تر کرده و می‌توان در ادامه به کاهش مصرف سیگار در جامعه امیدوار بود.

در پایان باید تاکید کرد استفاده از الفاظ برای نشان دادن تفاوت میان آسیب‌رسانی انواع سیگارها، چیزی جز فرار از نشان دادن زیانبار بودن استعمال دخانیات نیست و باید برای مدیریت این اتفاق در سطوح کلان، برنامه‌ریزی‌های مدون و مدیریت‌های کارآمد را در دستور کار خود قرار دهیم.