شاخ‌های مجازی که از بستر فضای مجازی درآمدهای هنگفت به جیب می‌زنند دلشان نمی‌خواهد مالیات بدهند. این خودداری از اجرای قانون که در بین برخی ورزشکاران نیز دیده می‌شود در حالی صورت می‌گیرد که کارگران و کارمندان به‌طور ماهانه مالیات خود را پرداخت می‌کنند. بهانه برخی قهرمانان ورزشی که بسیاری از آنها هم‌اکنون به بلاگر تبدیل شده‌اند و از محل فعالیت‌های تبلیغی، درآمدهای هنگفت به جیب می‌زنند این است که ما یک روزی برای کشور افتخار کسب کرده‌ایم و حالا دیگر نباید مالیات بدهیم. اما سوال این است که آیا ورزشکاران سایر کشورها از پرداخت مالیات فعالیت‌های تبلیغی خود معاف هستند؟ پاسخ روشن است: خیر. دیوید بکام، مسی، پال جرج، رونالدو، امباپه و همه ورزشکارانی که از طریق تبلیغات کسب درآمد می‌کنند موظف به دریافت مالیات هستند؛ تا جایی‌که ۱۲ سال قبل دیوید بکهام به اتهام فرار مالیاتی از دریافت نشان شوالیه محروم شد. مجلس شورای اسلامی در قانون بودجه سال ۱۳۹۹ دولت را مکلف کرد تا مالیات کاربران رسانه‌های کاربرمحور که دارای بیش از ۵۰۰ هزار دنبال‌کننده هستند و از محل تبلیغات درآمد کسب می‌کنند محاسبه و اجرا کند؛ قانونی که هنوز آن‌طور که باید و شاید شکل اجرایی به خود نگرفته است. یکی از بهانه‌های بلاگرها و اینفلوئنسرها در عدم‌پرداخت مالیات، فیلتر شدن برخی اپلیکیشن‌هاست. موضوعی که شهربانو منصوریان، قهرمان ووشو نیز در روزهای اخیر به آن اشاره کرد. در حالی‌که درآمد عمده این افراد از طریق همین بسترها و در داخل کشور انجام می‌شود. بنابراین این مسئله نیز نمی‌تواند توجیهی برای شانه خالی کردن از پرداخت مالیات باشد.

ماجرا از کجا شروع شد

طبق لایحه بودجه ۱۴۰۳ از کل منابع ۲۴۶۲ هزار میلیارد تومانی، سهم مالیات ۱۱۲۲ هزار میلیارد تومان معادل ۴۵ درصد از کل بودجه تعیین‌شده است. این رقم در مقایسه با سال گذشته ۹ درصد افزایش یافته و در مقابل سهم نفت ۱۱ درصد کاهش پیدا کرده است. با اجرایی شدن سامانه مودیان از دی‌ماه امسال، بسیاری از کسب‌وکارها موظف به ثبت خریدوفروش خود در سامانه شدند که مالیات آنها به‌صورت دقیق محاسبه شود. اما مشخص نیست، چرا بلاگرها از پرداخت مالیات دلخور هستند. به‌تازگی هم سیداحسان خاندوزی، سخنگوی اقتصادی دولت نیز در نشست خبری خود درباره دریافت مالیات از اینفلوئنسرهای بالای ۵۰۰ هزار ممبر گفت: ۵۵۱ کاربر مشمول این حکم قانون بودجه ۱۴۰۱ بودند که ۱۲۳ نفر آن فعال پیشتاز بودند و ۲۳۰۰ میلیارد تومان مجموع واریزی های آنها بود. وی تاکید کرد: بخش زیادی از این فعالان تمکین نکرده‌اند با این حال ما مکلف به اجرای قانون هستیم. هم‌اکنون تعداد زیادی اینفلوئنسرها در شبکه‌های اجتماعی در ایران فعالیت دارند که بسیاری از آنها درآمد نجومی هم دارند، با این حال بسیاری از آنها نه خیلی اهل رعایت قانون و هنجارها هستند، نه بابت درآمد نجومی خود مالیات می‌دهند.

۲۳۰۰ میلیارد تومان ترکنش

وزارت اقتصاد از ۱۲۳ فعال فضای مجازی که بیش از ۲۳۰۰ میلیارد تومان درآمد داشته‌اند، مالیات اخذ خواهد کرد. سخنگوی اقتصادی دولت اعلام کرد که تعداد اینفلوئنسرهای مشمول مالیات بیش از ۵۰۰ هزار نفر هستند. وزارت اقتصاد نیز بر مبنای اجرای وظیفه قانونی، از ۱۲۳ فعال فضای مجازی که بیش از ۲۳۰۰ میلیارد تومان درآمد داشته‌اند، مالیات اخذ خواهد کرد. آن‌طور که خبرگزاری موج گزارش داده، احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد به تازگی در نشست خبری خود درباره اخذ مالیات از بلاگرها و اینفلوئنسرها، گفته است: «اخذ مالیات از این افراد که بیش از ۵۰۰ هزار نفر هستند، در بودجه آمده بود. ۵۵۱ کاربر شناسایی شده و مشمول حکم قانون بودجه ۱۴۰۱ بودند که ۱۲۳ فعال بیش از ۲۳۰۰ میلیارد تومان درآمد داشته‌اند و وزارت اقتصاد دنبال اجرای قانون است.» او تأکید کرد بخش زیادی از این افراد به اجرای قانون تمکین نکرده‌اند که در این راستا پیگیری‌هایی جهت اجرای قانون صورت گرفته است.

موضوع جدیدی نیست

مسئله مالیات اینفلوئنسرها، پدیده‌ای است که پیش‌ازاین نیز درباره‌اش صحبت شده بود. تیرماه امسال سخنگوی سازمان امور مالیاتی اعلام کرد در حال صدور برگه متمم برای ۱۲۳ اینفلوئنسر با درآمد ۲ هزار میلیارد تومانی هستند؛ متممی که موجب می‌شود مالیات دریافتی از آن‌ها بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان شود. او دراین‌باره اعلام کرده بود: «۱۷ میلیارد تومان برگ تشخیص مالیاتی که به آن اشاره‌شده بود، برگه‌هایی بوده که پیش از رسیدن اطلاعات کامل بوده است.» وی با بیان اینکه هم‌اکنون اطلاعات کامل‌تر را دریافت کرده‌اند، اظهار کرد که به‌این‌ترتیب اطلاعات فروش و حساب‌ها را نیز کاملا ارزیابی کرده و درنتیجه به‌واسطه این اطلاعات جدید در حال صدور برگه متمم هستند: «در حال جمع‌بندی اطلاعات هستیم و آن ۱۷ میلیارد تومان لزوما مالیات ناظر بر ۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان مالیات نیست و برای برخی افراد است.» سرپرست مرکز تنظیم مقررات سازمان امور مالیاتی پیش‌بینی کرد که درآمدی بسیار بیش از این مقدار، یعنی به‌طور مثال حدود 500 میلیارد تومان و بیشتر مالیات تشخیصی است که امکان وصول آن از سلبریتی‌ها وجود دارد.

ادامه داستان

شهربانو منصوریان، ووشوکار و بلاگر فضای مجازی از تماسی که اداره مالیات استان تهران با او گرفته و درخواست کرده نسبت به مبلغ قابل‌توجهی که به حسابش واریزشده توضیح دهد، دلخور شده است؛ درحالی‌که طبق اعلام سازمان امور مالیاتی، «هنوز رقمی به‌عنوان مالیات از او مطالبه نشده و فقط از او خواسته درباره منبع و محل واریزی هنگفت به حسابش توضیح دهد و ممکن است پس از توضیحات قانع‌کننده این ورزشکار، پرونده مختومه شود». ظاهرا اداره مودیان متوسط اداره کل امور مالیاتی استان تهران بر مبنای مبلغ قابل‌توجهی که به حساب شهربانو منصوریان واریزشده در تماس با این ورزشکار و البته بلاگر فضای مجازی از او خواسته تا درباره چگونگی و محل واریز این مبلغ توضیحاتی ارائه دهد. این درخواست باعث عصبانیت این ووشوکار و بلاگر شده تا جایی‌که در پیامی ویدئویی در صفحه شخصی خودش گفت: «آقا امروز یک‌خرده ناراحتم، یک‌خرده اعصابم خورده. دو سه بار از اداره مالیات تهران به من زنگ زدند که اگر نیایی پرونده‌ات را می‌فرستیم دادگاه که حسابت را مسدود کنند. میگم واسه چی؟ می‌گه اسمت رد شده به‌عنوان بلاگر. من یک ورزشکار و قهرمان مملکتم ۱۰ بار پرچم جمهوری اسلامی رو در کشورهای دیگه بالا بردم. ۲۰ تا مدال جهانی و آسیایی دارم. خب تکلیف ما رو مشخص کنید. من بلاگرم؟ اگر بلاگرم بگویید من بلاگرم، اگر ورزشکارم ... آخه کی اسم من رو به‌عنوان بلاگر رد کرده؟...» صحبت‌های بحث‌برانگیز شهربانو منصوریان با این لحن که به‌نوعی می‌خواهد انتساب بلاگر بودن را از خود دور کند در شرایطی مطرح‌شده که صفحه او در فضای مجازی یک میلیون مخاطب دارد و پست‌ها و استوری‌های تبلیغاتی ارسال می‌کند. با این وجود، براساس اطلاعاتی که سازمان مالیاتی به ایسنا ارائه کرده است، «اداره مودیان متوسط هنوز رقمی برای مالیات این بلاگر تعیین نکرده و فقط از او خواسته درباره منبع و محل واریزی هنگفتی به حساب خود توضیح دهد. این امکان وجود دارد که پرونده مالیاتی او در تجدیدنظر با اعتراض و توضیحات قانع‌کننده منصوریان با رای منع تعقیب مالیاتی مواجه شود.» مالیات ورزشکاران، سلبریتی‌ها، اینفلوئنسرها و به‌طور کلی افرادی که از روشی مثل تبلیغات کسب درآمد می‌کنند در دنیا موضوع عجیب وغریبی نیست. حتی مسی یا رونالدو بابت فعالیت‌های تبلیغاتی خود باید مالیات بپردازند و بعضا ورزشکاران به‌دلیل پرونده مالیاتی ممنوع‌الخروج می‌شوند. با این حال دیده می‌شود که برخی افراد تلاش می‌کنند قوانین مالیاتی را دور بزنند و این در حالی است که مالیات کارمندان و کارگران هر ماه به‌طور اتوماتیک از حساب آنها کسر می‌شود.

سخن پایانی

براساس ماده ۱۳۱ قانون مالیات‌های مستقیم در سال ۱۴۰۱ افرادی که حداکثر درآمد سالانه آنها ۲۰۰ میلیون تومان است باید ۱۵ درصد مالیات بپردازند. درآمد بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان مشمول ۲۰ درصد و کسانی که بیش از ۴۰۰ میلیون تومان درآمد دارند، مشمول ۲۵ درصد مالیات هستند. قهرمان وشوو زنان جهان در شرایطی به مالیاتی که احتمالا بر مبنای درآمد او از تبلیغات فضای مجازی محاسبه شده واکنش نشان داده که این قانون شامل سایر شهروندان از جمله ورزشکاران دیگر نیز می‌شود. اما بسیاری از افراد بدون ایجاد جنجال، مالیاتی را که بر مبنای توزیع عدالت محاسبه می‌شود را می‌پذیرند و کمتر کسی در این مورد جنجال به پا می‌کنند.