امروزه بی‌شک موفقیت در اقتصاد جهانی چالشی در اقتصاد کشورهای در حال توسعه است تا بتوانند خود را به جایی‌ برسانند که گاهی رقابت در آن طاقت‌فرسا می‌شود. نمایشگاه‌های صنعتی و تجاری فرصت بسیار مناسبی را برای شرکت‌هایی فراهم می‌کنند که قصد دارند دستاوردهای جدید خود را در معرض نمایش بگذارند و آماده رقابت شوند. بی‌شک نمایشگاه‌های صنعتی و تجاری نقش سکوی پرشی را برای فعالان حوزه و کسب‌وکارهای وابسته ایفا می‌کنند. در واقع بهتر است بگوییم نمایشگاه‌ها نمایی کلی از آنچه یک صنعت برای ارائه دارد را نمایش می‌دهند. نمایشگاه‌های صنعتی رویدادهایی هستند که مردم را از نقاط مختلف دنیا به هم متصل می‌کنند و مکان‌هایی هستند که تصمیم‌گیرندگان و تولیدکنندگان به‌صورت‌حضوری یکدیگر را ملاقات می‌کنند و پروژه‌ها و همکاری‌های جدید را رقم می ‎‌ زنند. در صعنت چاپ و بسته‌بندی نیز، نمایشگاه‌ها فرصتی هستند تا ایده‌های جدید یکدیگر را ملاقات کنند و روندهای جدید در آنها آشکار شوند؛ به‌ویژه وقتی که صحبت از مواد، پایداری و دیجیتالی شدن به‌میان می‌آید.

صمت در این گزارش به اهمیت برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی در صنعت چاپ پرداخته است.

نمایشگاه‌های تخصصی،فرصتی برای توسعه

هادی حسینی‌نژاد، روزنامه‌نگار حوزه چاپ و نشر در گفت‌وگو با صمت گفت: هر فعالیت اقتصادی - اعم از تولید یا ارائه خدمات - برای رشد و توسعه، نیازمند تقویت سازکارهای فروش و ارکان تبلیغات و بازاریابی است. به‌طبع پیشبرد این اهداف به صرف هزینه‌های قابل‌توجهی نیاز دارد؛ اما یکی از منطقی‌ترین فرصت‌ها در این مسیر، شرکت در نمایشگاه‌های تخصصی و برقراری ارتباط مستقیم با حلقه‌های مختلف تامین، فروش و جامعه مشتریان است.

به‌گفته وی، در واقع فضای حرفه‌ای و تخصصی نمایشگاه‌ها این امکان را به فعالان اقتصادی می‌دهد تا طی چند روز کاری، چند فرآیند ضروری را به‌شکل موازی پیش ببرند. فرآیندهایی نظیر تبلیغ محصولات و خدمات، برندینگ، ایجاد ارتباط، عقد تفاهمنامه‌ها و قراردادهای کاری با سایر حلقه‌های زنجیره تامین نظیر تولیدکنندگان محصولات پایین‌دستی و بالادستی در صنعت، توسعه شبکه‌های توزیع و فروش و ارتباط مستقیم با مشتریان.

این فعال فرهنگی گفت: با این حساب، گاهی شرکت در یک دوره نمایشگاهی، می‌تواند فرصتی را برای کارفرمایان و صاحبان مشاغل ایجاد کند که در شرایط معمول، تحقق آن نیازمند صرف زمان، انرژی و بودجه چشمگیری است. این مسئله در صنعت چاپ و بسته‌بندی نیز نمود روشنی دارد. فعالان در حلقه‌های مختلف این صنعت از تامین‌کنندگان مواد مصرفی، قطعات و خدمات گرفته تا چاپخانه‌داران، ماشین‌سازان و... همه و همه زیر یک سقف گرد هم می‌آیند و در قالب تعاملات B ۲ B این فرصت را دارند که به‌شکل توأمان، هم زمینه تسهیل در تولید و ارائه خدمات را فراهم کنند و هم در حوزه فروش به موفقیت‌های مهمی دست یابند. این موقعیت، به‌ویژه در صنعت چاپ و بسته‌بندی که در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته، یک صنعت های‌تک به‌شمار می‌آید و اصل و اساس آن برپایه دانش و تکنولوژی بنا نهاده شده، کارکرد مضاعفی می‌یابد.

حسینی‌نژاد گفت: اطلاع از راه‌حل‌ها و تکنولوژی‌های جدیدی که شرکت‌های معتبر بین‌المللی به‌شکل مستمر و با ساخت تجهیزات، ماشین‌آلات و اقلام مصرفی به‌روز پیش‌پای فعالان بخش‌های مختلف صنعت چاپ و بسته‌بندی می‌گذارند، یکی از اصلی‌ترین کارکردهایی است که نمایشگاه‌های تخصصی چاپ و بسته‌بندی می‌توانند به تحقق آن کمک کنند، همچنین مسئله دیگری که بر اهمیت موضوع می‌افزاید، تنوع و تحول در نیاز صنایع مختلف به محصولات بسته‌بندی است.

به‌عنوان‌مثال، تولیدکنندگان در صنایع غذایی، برای عرضه محصولات جدید و قدیم خود، به فراخور شرایط نگهداری و انبارداری، ترانزیت و جابه‌جایی، همواره به‌دنبال راهکارهای ایمن‌تر، ارزان‌تر و در عین حال ساده‌تر هستند. در سایر صنایع نیز شرایط مشابه است؛ مضاف بر اینکه، چاپ و بسته‌بندی علاوه ‌بر تامین سلامت محصول، در برندینگ و تبلیغات نیز تاثیر سازنده‌ای دارد و تولیدکنندگان همواره برای محصولات خود به‌دنبال پوشش‌های شکیل، جذاب و با کیفیت بصری مناسب‌ هستند. حضور در نمایشگاه‌های تخصصی به‌عنوان غرفه‌دار، فرصت مناسبی ا‌ست تا فعالان صنعت چاپ با نیاز و ذائقه فعالان در صنایع مصرف‌کننده، بیشتر و بهتر آشنا شوند تا با تلاش در تامین نیاز آنها، فرصت‌های فروش خود را بهبود ببخشند.

وی افزود: تمام این موارد در کنار یکدیگر، می‌تواند نمایشگاه‌های تخصصی چاپ و بسته‌بندی را در صدر توجه‌های اقتصادی و صنعتی قرار دهد؛ اما به‌شرط آنکه زیرساخت‌های تخصصی و حرفه‌ای در سیاست‌گذاری و برگزاری لحاظ شود. متاسفانه در این زمینه، یکی از آسیب‌های قدیمی و جدی نمایشگاه‌های چاپ و بسته‌بندی در کشور، پیروی از روش‌های سنتی است؛ به‌طوری‌که برگزارکنندگان تنها به‌دنبال فروش غرفه‌ هستند و غرفه‌داران، تنها به‌دنبال فروش محصول و آنچه مغفول باقی می‌ماند، انبوه کارکردهای نمایشگاهی است که در این نوشتار به بخشی از آنها اشاره شده است. نمایشگاه آینده چاپ ایران (ایفپکس) در چنین شرایطی و در ادامه سال‌ها تحقیق و تجربه از سوی برگزارکنندگان، با هدف ارائه خدمات نمایشگاهی نوین و توجه به کارکردهای نمایشگاهی روز دنیا، پا به عرصه گذاشته است؛ نمایشگاهی که 2 دوره از آن برگزار شده و برگزاری سومین دوره را در سال آتی، در دستور کار دارد. این تجربیات، خالی از ایراد نبوده و نخواهد بود؛ اما مقایسه دستاوردها و گزارش‌های آماری از دور اول تا دور دوم، نشان می‌دهد که ایفپکس در مسیر صحیحی ریل‌گذاری شده است و با اهتمام و تلاش برگذارکنندگان، سال‌به‌سال گام‌های بلندتری را صنعت چاپ و بسته‌بندی برمی‌دارد. این رویکرد باعث شده است که اهالی این صنعت، آینده چاپ ایران را به‌عنوان یک نمایشگاه جدی و آینده‌دار بپذیرند و این همان چیزی است که از نام این رویداد تخصصی برمی‌آید.

نمایشگاه عرصه‌ای برای رفع چالش‌ها

چندی پیش، نشست خبری سومین دوره نمایشگاه «آینده چاپ ایران» با حضور بابک عابدین، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنعت چاپ و بسته‌بندی ایران و رئیس نمایشگاه «آینده چاپ ایران» برگزار شد. گفتنی است، قرار است در سومین دور از نمایشگاه آینده چاپ ایران، معاونت علمی فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان به‌عنوان اصلی‌ترین حامی اکوسیستم فناوری در پاویونی اختصاصی، دستاوردهای دانش‌بنیان‌ها را در حوزه چاپ به‌نمایش بگذارد؛ همچنین تبادل فناوری در قالب تفاهمنامه‌ها و پنل‌های آموزشی میان اهالی صنعت چاپ و دانش‌بنیان‌ها یکی دیگر از برنامه‌های سومین دوره از نمایشگاه آینده چاپ ایران است.

در پاسخ به پرسش خبرنگار صمت مبنی بر اینکه یکی از مهم‌ترین موضوعات در توسعه صنعت چاپ، توجه به پیامدهای زیست‌محیطی این صنعت است، گفت: نمایشگاه‌ها عرصه‌ای برای یافتن راه‌حل چالش‌های یک صنعت هستند. باتوجه به اهمیت صنعت چاپ در اقتصاد کشورها و استراتژیک بودن آن، بی‌شک برگزاری نمایشگاه‌ها می‌تواند نقش جدی در حل معضلات آن داشته باشد. به‌اعتقاد من، یکی از مهم‌ترین رسالت‌های برگزارکنندگان نمایشگاه در هر صنعتی، روند مثبت اطلاع‌رسانی با هدف ایجاد پیوند با صنایع گوناگون است. هدف اصلی از نمایشگاه‌های صنعتی در حوزه‌های مختلف، باید برگزاری استاندارد یک رویداد تخصصی باشد تا بتوانیم بازدیدکنندگان تخصصی از منطقه و جهان به‌منظور بازدید از فناوری‌های جدید ایران و سایر کشورها داشته باشیم.

وی افزود: باتوجه به اینکه یکی از مهم‌ترین الزامات موردتوجه در صنعت چاپ، الزامات زیست‌محیطی است و هنوز راه‌های نرفته زیادی در این زمینه در ایران پیش‌رو داریم؛ چنانچه اگر بخواهیم به‌یک‌باره دست به اقداماتی بزنیم؛ مثال فردی است که شنا بلد نیست و در یک استخر عمیق شیرجه می‌زند، بنابراین رعایت اصول زیست‌محیطی در صنعت چاپ نیازمند ایجاد سازکار مقدماتی است که یکی از مهم‌ترین موضوعات آموزشی در پنل‌های برگزارشده سومین دوره از نمایشگاه آینده چاپ ایران است. بی‌شک پایداری در محیط‌زیست هدفی است که با توان دانش‌بنیان‌ها به مقصد می‌رسد.

حضور فعال دانش‌بنیان‌ها در ایفپکس

عابدین در ادامه بااشاره به اهمیت ارتباط فعالان صنعت چاپ با اکوسیستم دانش‌بنیان‌ها گفت: یکی از اصول مهمی که در برگزاری نمایشگاه آینده چاپ ایران مدنظر قرار دادیم، حمایت از دانش‌بنیان‌های این صنعت بوده است. چنانچه این حمایت از دور نخست نمایشگاه وجود داشته است و خوشبختانه توانستیم فرآیندی را ایجاد کنیم تا صاحبان شرکت‌های دانش‌بنیان با شرایط سهل‌تری در نمایشگاه حضور یابند. باتوجه به اینکه از ابتدا تلاش کردیم تا نگاه ویژه‌ای به شرکت‌های دانش‌بنیان داشته باشیم و با حمایت اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنعت چاپ و پیگیری‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نمایشگاه ایفپکس در تقویم نمایشگاه‌های معاونت علمی و فناوری اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری به‌ثبت رسیده است.

وی افزود: هدف اصلی برگزاری این نمایشگاه، ایجاد جریان‌هایی رو به جلو در صنعت چاپ بود. برای مثال، ایجاد پیوند و ارتباط موثر میان دانشجویان و دانش‌آموختگان رشته چاپ با فعالان این حوزه، یکی از این جریان‌سازی‌ها بود که خوشبختانه در دور نخست این نمایشگاه، پس از بازدید دانشجویان رشته چاپ دانشگاه امام صادق(ع) از این نمایشگاه دست‌کم ۶ تا ۷ نفر، در یکی از شرکت‌های حضوریافته در نمایشگاه، مشغول به کار شدند. در حوزه دانش‌بنیان هم، چنین جریان‌سازی را با قوت بیشتری پیگیری کردیم تا جایی که از دور دوم صندوق نوآوری و شکوفایی با هدف استقرار بهتر و بیشتر شرکت‌های دانش‌بنیان‌، توجه و حمایت درخوری داشت.

وی گفت: نمایشگاه «آینده چاپ ایران» عرصه‌ای است که دانش‌بنیان‌ها نه‌تنها می‌توانند به معرفی محصولات خود بپردازند، بلکه می‌توانند سرمایه‌گذاران درخوری هم جذب کنند؛ چراکه معتقدیم نمایشگاه‌ها می‌توانند عرصه‌ای برای شبکه‌یابی و بازاریابی هم باشند.

وی بااشاره به حضور فعال معاونت علمی و فناوری اقتصاد دانش‌بنیان در سومین دوره از نمایشگاه آینده چاپ گفت: باتوجه به اهمیت فعالیت دانش‌بنیان‌ها در صنعت و تجارب قبلی قرار است تا معاونت علمی و فناوری اقتصاد دانش‌بنیان در قالب یک پاویون اختصاصی، حضوری فعال داشته باشد، همچنین فرآیندهایی هم برای بازاریابی بهتر دانش‌بنیان‌ها مدنظر داریم، همچنین امسال برای حضور فعالان و تولیدکنندگان ماشین‌آلات صنعت چاپ، تمهیدات ویژه‌ای انجام شده است. طی 2 دوره قبل، ناملایمات زیادی برای حضور فعالان حوزه ماشین‌سازی داشتیم، اما امسال امکانی فراهم شده است که آنها در طبقه E ۰ حضور داشته باشند تا ماشین‌های چاپی که امکان انتقال به طبقات بالاتر را ندارند، در طبقه همکف خدمات خود را ارائه دهند.

سخن پایانی

برای دهه‌های متمادی، نمایشگاه‌های تجاری، سنگ‌بنای بازاریابی، شبکه‌سازی و فروش شرکت‌ها بوده‌اند. سال ۲۰۲۰ باوجود همه‌گیری بیماری کرونا همه را مجبور کردند که قالب این رویدادها را تغییر بدهند و شروع به ایجاد یک محیط دیجیتالی کنند که در آن بتوانند محصولات خود را به‌نمایش بگذارند و با مشتریان و رقبا ارتباط برقرار کنند. پلتفرم‌های مجازی مزایای خاص خود را دارند،اما بیشتر مردم موافقند که نمایشگاه‌های حضوری در آینده مهم‌تر هستند و البته مفهوم دکوراسیون غرفه نمایشگاهی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار خواهد بود و حتی اهمیت و تاثیرگذاری آنها پس از همه‌گیری، بیشتر نیز خواهد شد.