فقط «دیوار» در دسترس است
در پی قطعی اینترنت در روزهای اخیر و اختلال در فعالیت‌ها و کسب‌وکارهای وابسته این فضا، وزیر ارتباطات از کسانی که در این بستر فعالیت اقتصادی می‌کنند، خواسته کسب‌وکار خود را به فضای مجازی داخلی منتقل کنند.
در پی قطعی اینترنت در روزهای اخیر و اختلال در فعالیت ها و کسب وکارهای وابسته این فضا، وزیر ارتباطات از کسانی که در این بستر فعالیت اقتصادی می کنند، خواسته کسب وکار خود را به فضای مجازی داخلی منتقل کنند. وی همزمان تایید کرد که در حال حاضر امکان فعالیت در بستر داخلی وجود ندارد و وعده داده که در آینده زیرساخت ها توسعه یابد. حال چگونه باید گره این معادله چندمجهولی را گشود؟
در گزارش امروز، صمت موضوع قطعی اینترنت و آسیب های آن را از نگاه کارشناسان حوزه معدن بررسی کرده است. مصطفی مالداری، کارآفرین معدن از استان خراسان رضوی و سیدسهراب حسینی، نایب رئیس هیات مدیره حفاران غیرنفتی از جمله کارشناسانی هستند که معتقدند در سال های اخیر بسیاری از فعالیت ها براساس استفاده از تکنولوژی های روز پایه گذاری شده و قطعی اینترنت مشکلات بسیاری را برای فعالان اقتصادی ایجاد کرده است.
اینترنت و نقش آن در مدیریت
مصطفی مالداری ـ کارآفرین و فعال معدن: چند سالی است که بسیاری از فرآیندهای سنتی معادن، برای مثال گزارش هایی که به صورت دستی نوشته و به دفتر مرکزی ارسال می شد، برپایه اینترنت بنا شده است، یعنی دسترسی به گزارش کارشناس، آمار و اطلاعات معدنی حتی برگزاری جلسات در بستر اینترنت اتفاق می افتد و به این ترتیب در کوتاه ترین زمان ممکن می توان تصمیم گیری انجام داد. در محدوده هایی که ما در حال حاضر در اختیار داریم، موضوع نظارت ها براساس استفاده از تکنولوژی های روز پایه گذاری شده است، یعنی پایش معدن از طریق دوربین های نصب شده و اینترنت انجام می گیرد و به این ترتیب خیلی از مسائل را می توانیم از طریق دفتر مرکزی کنترل کنیم. به این ترتیب، تصمیماتی که پیش تر در فرآیندهای ۱۰ روزه تا ۲ هفته ای گرفته می شد، حالا به راحتی و در عرض چند ساعت انجام می شود. امکانات جدید این ویژگی را فراهم آورده است که پروژه مدیریت کوتاه تر و موثرتر شود و از نظر زمانی بسیار جلو بیفتیم.
بازگشت به عصر نامه
متاسفانه با قطع اینترنت دوباره به چند سال گذشته برگشته ایم و کار به مراتب سخت تر شده است. درست مثل این است که در حال حاضر تلفن را قطع کنند و از افراد بخواهند مثل ایام قدیم با نامه با همدیگر ارتباط برقرار کنند.
به طورقطع این مشکل تاثیرگذار بوده است، به ویژه آنکه پایه و اساس بسیاری از کارها بر استفاده از اینترنت در معدن بنا نهاده شده و قطع اینترنت ضرر بسیار زیادی به فعالان این حوزه می زند. در این شرایط بسیاری از معادن در زمینه پایش و گزارش گرفتن با مشکلاتی از این قبیل دست و پنجه نرم می کنند.
نگاه اقتصادی غایب است
از یک سو گفته می شود باید به سمت وسوی هوشمندسازی حرکت کنیم. از طرف دیگر، قطع اینترنت و کاهش سرعت آن کارهای معدن را فلج می کند، اما متاسفانه به مسائل از دیدگاه اقتصادی و بازرگانی توجهی نمی شود و بیشتر مسائل و تصمیماتی که گرفته می شود از دیدگاه سیاسی و امنیتی است. این دیدگاه شاید از نظر امنیتی ضروری باشد، اما از بسیاری جهات دیگر به اقتصاد و کسب وکار ضرر می زند. در حال حاضر پیام رسان اصلی که در بسیاری از کشورهای دنیا مورداستفاده قرار می گیرد و ما هم پایه فعالیت خود را بر آن گذاشته بودیم، واتس اپ است و متاسفانه در حال حاضر واتس اپ قطع شده و ما بسیاری از ارتباطات خارجی خود را هم از دست داده ایم.
قطع ارتباط با این پیام رسان، فعالیت بازرگانی ما را دچار اختلال کرده که هم در کوتاه مدت به ما ضرر می زند و هم در بلندمدت، چون وقتی که نتوانیم ارتباط کاری مستمر و بادوام داشته باشیم، به طورقطع طرف خارجی هم نمی تواند روی ما حساب کند و به طبع با خود می گوید مشتری ایرانی در جایی قرار دارد که ممکن است هر لحظه ارتباط با او قطع شود.
این مشکل اعتبار ما را زیرسوال می برد و مشکلات زیادی برای ما به وجود می آورد. به گمان من، باید بحث های بازرگانی اقتصادی و معدنی را جدا از مسائل سیاسی قرار داد و با این نگاه برای تصمیمات کلان برنامه ریزی کرد. باتوجه به توسعه تکنولوژی در دنیا، به نظر می رسد دیگر دوره ای نیست که بتوان با قطع اینترنت و مسدود کردن راه های ارتباطاتی جلوی بسیاری از مسائل را گرفت.
جایگزینی پیام رسان های داخلی
هیچ یک از پیام رسان های بزرگ در همه کشورها اعتبار ندارند. برای مثال تلگرام (که متعلق به روسیه است)، در بسیاری از کشورها از جمله عمان قابل استفاده نیست، همین طور پیام رسان های خارجی دیگری که در ایران رایج است، در همه جای دنیا اعتبار ندارند. چین پیام رسانی به نام «کیوکیو» دارد که در این کشور مورداستفاده قرار می گیرد،اما در ایران یا کشورهای دیگر کسی آن را نمی شناسد. از سوی دیگر، دیدیم که در سال های گذشته پیام رسان های داخلی در ایران هم جواب نداد و استقبال چندانی از آن نشد. به این ترتیب، روشن است که پیام رسان های داخلی ایران، شانسی برای مقبولیت در ارتباطات خارجی ندارند. فیلتر شدن راه های ارتباطی بین المللی فقط موجب منزوی تر شدن ما ایرانی ها در ارتباطات جهانی خواهد شد و به طورقطع جواب نمی دهد.
تحریم مکرر
افرادی که روی پیام رسان های داخلی کار می کنند، نام درستی برای آن انتخاب کرده اند. همین نام «پیام رسان داخلی» گویای این واقعیت است که این پلتفرم فقط برای ارتباطات داخل کشور معتبر است. ممکن است برای ادارات و برخی سیستم ها قابل استفاده باشد، اما چیزی که مردم داخل کشور هم از آن استقبال نکرده اند، موردقبول خارجی ها هم نخواهد بود.
به نظر من، فیلتر شدن پیام رسان ها نوعی خودتحریمی است. در حال حاضر سرمایه گذاران، صادرکنندگان و معدنکاران از بابت تحریم های خارجی متحمل زیان و ضربه های بسیاری شده اند و امیدوارم فیلترینگ هم به این مجموعه اضافه نشود، چون به این ترتیب از داخل هم تحت فشار قرار می گیریم. بسیاری از فعالان معدنی در شرایط موجود بسیاری از مشتریان خود را از دست داده اند و تنها چند کشور معدود مثل روسیه، چین، هند و امثال آن در چرخه ارتباطی باقی مانده اند. اگر قرار باشد، همین میزان ارتباط را هم از ما بگیرند، در عمل این حوزه فلج خواهد شد.
دست بسته مانده ایم
سهراب حسینی ـ نایب رئیس هیات مدیره حفاران غیرنفتی: چند سالی است که دولت ها با شعار هوشمندسازی و الکترونیکی کردن دولت و صنایع و معادن پیش می روند و سعی در جلب نظر مخاطب و برنامه ریزی برپایه هوشمندسازی دارند. این در حالی است که در عمل، در زمینه ارتباطات دست بسته مانده ایم.
شاید گفته شود در صورت قطع اینترنت، شبکه «اینترانت» وصل است، اما این شبکه کارکرد چندانی ندارد، به عنوان مثال حتی دسترسی به خدمات سامانه دولتی کاداستر هم در بستر اینترانت ممکن نیست،برای نمونه در این شرایط حتی مجموعه ای که قصد بارگذاری گزارش های محدوده های معدنی، پروانه تمدید و گزارش های نظام مهندسی را دارد نیز، در اجرا با مشکلات جدی مواجه است و امکان اجرای این فعالیت های رایج روند کار میسر نیست.
جالب اینجا است که با این شرایط قطع اینترنت، وزارت صنعت، معدن و تجارت اقدام به برگزاری مزایده هم کرده، در حالی که سیستم ستاد به شکلی درآمده که می توان وارد سامانه شد، اما نمی توان هیچ اقدامی برای شرکت در مناقصه و مزایده انجام داد.
معطل و بلاتکلیف
همین طور بسیاری از فعالان معدنی برای گرفتن جواب آنالیز و گزارش های شرکت های دیگر با مشکل روبه رو هستند. این اطلاعات پیش از این، از طریق واتس اپ رد و بدل می شد یا در سایت ها قابل دسترسی بود، اما حالا ارتباط با واتس اپ کامل قطع است و وب سایت هایی هم که سرور آنها در خارج از ایران است، از دسترس خارج شده اند و به این ترتیب در گزارش گیری، دریافت نتایج از شرکت های خدماتی، ارسال و دریافت مطالب به مشکل برخورده ایم.
علاوه بر موارد یادشده، سایر بسترهای کاری مانند خرید بلیت هواپیما و نقل و انتقالات بانکی در سایت ها هم با مشکل روبه رو است و تامین آذوقه و گازوئیل برای معدن و فرستادن نیرو و پرسنل؛ همگی دچار اختلال شده، علاوه بر این، چون معادن در نقاط دورافتاده هستند، در بیشتر موارد، موبایل هم آنتن نمی دهد و به این ترتیب فعالیت در حوزه های معدنی اصلا قابل پشتیبانی نیست و پرسنل بلاتکلیف مانده اند.
فقط می آییم و می رویم
پیش از این، از طریق گروه های واتس اپی چند معدن را همزمان مدیریت می کردیم، اما بیش از 2 هفته است که عملیات راهبری معادن و پروژه ها از طریق شبکه اجتماعی مختل شده و هیچ کاری نمی توان انجام داد.
تنها چیزی که به آن دسترسی داریم، ایمیل است که تا ۴ بعدازظهر می توان از آن استفاده کرد. «اینترانت» هم که تا ساعت ۶ بعدازظهر فقط سایت دیوار را باز می کند و حتی بسیاری از سایت های داخلی را هم باز نمی کند، به این ترتیب، کسب وکار ما به طور کلی تعطیل است و بیهوده به دفتر می رویم و می آییم.
یک چیزهایی با هم جور در نمی آید
نت بلاکس اعلام کرده که قطعی اینترنت در ایران ساعتی یک و نیم میلیون دلار (معادل ۴۵ میلیارد تومان) زیان اقتصادی به کشور وارد می کند؛ این یعنی روزانه حدود هزار میلیارد تومان زیان اقتصادی که نصیب کشور می شود.
علاوه بر این، فعالان اقتصادی مانند فعالان حوزه استارت آپ ها، شرکت های کارآفرین و دانش بنیان که کامل برپایه شبکه های اجتماعی و استفاده از خدمات اینترنتی استوار هستند، همه دچار مشکل شده اند. به گفته دبیر اتحادیه کسب وکارهای فضای مجازی معیشت ۱۰ میلیون نفر اکنون وابسته به فضای آنلاین است.
علاوه بر موارد یادشده، قطع ارتباطات خارجی از مهم ترین آسیب هایی است که نمی توان به راحتی از آن گذشت. ارتباطات خارجی حتی با کشورهای همسایه مثل عمان مختل شده است. در حال حاضر با کشورهایی مثل عمان، قزاقستان، قبرس و کشورهایی که بازار معدنی شان به بازار هدف تبدیل شده، هیچ ارتباطی نداریم و بسیاری از همکاران ما که در حال گرفتن انبار یا شوروم بودند، به دردسر افتاده اند.
از اخبار روز معدن به طورکامل بی اطلاع هستیم، هیچ خبری از نمایشگاه ورونا ایتالیا دریافت نکرده ایم و از نحوه شرکت در نمایشگاه مونیخ هم اطلاع نداریم.
در بیشتر کشورها از پیام رسان های اینستاگرام، تلگرام و واتس اپ استفاده می شود. هنوز آسیبی که به واسطه فیلتر تلگرام ایجاد شد، از بین نرفته است که حال بخواهیم اینستاگرام و واتس اپ را هم به سرنوشت آن دچار کنیم. آیا ما باید کلیه مسیرهای ارتباطی خود با دنیا را قطع کنیم؟ در این شرایط به چه وسیله باید خود را به دنیا معرفی کنیم؟ اینجا یک چیزهایی با هم جور در نمی آید.
سخن پایانی
سوالی که در پایان باقی می ماند، این است که تا چه زمانی پاک کردن صورت مسئله راه حل مواجهه با هر بحرانی است و آیا این روش سلبی و انسداد راه ارتباطی ایران با سایر کشورها، نارضایتی، بیکاری و سرخوردگی را افزایش نخواهد داد. از سوی دیگر، بروز مشکلات اقتصادی برای فعالان معدنی و سایر کسب وکارهای وابسته به فضای مجازی چگونه جبران خواهد شد و در نهایت چه کسی پاسخگوی این زیان های اقتصادی خواهد بود؟
